Wolfgang Jöhling (ur. 1944 w Görlitz) – tłumacz, publicysta, poeta, fotograf, podróżnik.

Nauka i studia

edytuj

Dzieciństwo i młodość do matury spędził w rodzinnym mieście przy granicy z Polską.

W 1969 r. ukończył studia slawistyczne na Uniwersytecie w Lipsku. Rok studiował jako stypendysta w Poznaniu. Uzyskał dyplom tłumacza języka polskiego i rosyjskiego.

W Polsce

edytuj

W 1974 przeniósł się do Polski. Zamieszkał w Warszawie. W 1977 r. przyznano mu obywatelstwo polskie.

Od 1975 r. jest na etacie starszego redaktora redakcji niemieckiej Polskiej Agencji Interpress. Współpracuje jednocześnie z wydawnictwami artystycznymi i naukowymi (Arkady, WAiF, Scholar, PWN i in.), z filmem, teatrem dramatycznym (Stary Teatr w Krakowie) i muzycznym (Warszawska Opera Kameralna) oraz z prasą niemieckojęzyczną. Wciąż ma na uwadze porozumienie polsko-niemieckie i promocję Polski. Od 1981 r. jest członkiem rzeczywistym Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich, jednocześnie wykonuje od 1992 r. wolny zawód tłumacza.

Własne wiersze publikował w polskich i niemieckich czasopismach literackich, przeważnie w antologiach. Przekłada także poezję polską.

Jest autorem wielu nagradzanych zdjęć z całego świata, publikowanych w różnych wydawnictwach encyklopedycznych i podróżniczych WAiF-u, Arkad oraz w czasopismach fotograficznych i turystycznych.

Wybrane publikacje

edytuj

Poniżej z ogólnego dorobku ok. stu pozycji książkowych wybrane publikacje tłumaczone, bądź współtworzone przez W. Jöhlinga

  • Sztuka/Kultura
    • Morawińska, A., Polnische Malerei von der Gotik bis zur Gegenwart, Warszawa 1984, ISBN 83-221-0248-8.
    • Karpowicz, M., Barock in Polen, Warszawa 1991, ISBN 83-213-3499-7.
    • Andrzejewska, H., Polnische Malerei, Warszawa 1997, ISBN 83-221-0657-2/ ISBN 83-01-12329-X.
    • Jakimowicz, I,. Witkacy als Maler, Warszawa 1987, ISBN 83-221-0390-5.
    • Zgodzińska-Wojciechowska, B., Żakiewicz, A., WITKACY -Stanisław Ignacy Witkiewicz. Werke im Mittelpommerschen Museum Słupsk. Warszawa 1996, ISBN 83-221-0666-1.
    • Warkoczewska, M., Portret miasta. Poznań w malarstwie i grafice – Porträt einer Stadt, Posen in Malerei und Grafik. Poznań 2000, ISBN 83-87847-38-0.
    • Chmurzyński, W., Bruno Schulz. Das graphische Werk. München 1992, ISBN 3-446-17058-8.
    • Kwiatkowski, M., Pałac Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – Das Palais des Präsidenten der Republik Polen; Warszawa 1998 (Na zlecenie Prezydenta RP i wyłącznie do Jego dyspozycji, upominek dla zagranicznych gości), ISBN 83-86351-20-9.
    • Wideryński, M., Pojazdy konne łańcuckiego zamku – Die Kutschen von Schloss Łańcut, Warszawa 2001, ISBN 83-87758-11-6.
    • Wardzyński, M. (Red.), Andrzej Kreutz Majewski – Malarstwo/ Painting/ Malerei, Warszawa 1999, ISBN 83-910955-3-3.
    • Krzysztof Gierałtowskis Fotokunst (Oczyma Krzysztofa Gierałtowskiego), Kraków 2002, ISBN 83-914374-7-7.
    • Kulik, Z., From Syberia to Cyberia (niezwykle obszerna encyklopedia o wszystkich dziedzinach współczesnego świata, towarzysząca gigantycznemu w rozmiarach kolażowi fotograficznemu plastyczki Zofii Kulik w Niemieckiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie i innych muzeach Niemiec). Berlin 2005. Druk w jednym egzemplarzu.
  • Literatura
    • Jöhling, W., Diskrete Leidenschaften. Antologia polskiej prozy homoerotycznej (Wybór z dzieł: Witkacy, Breza, Iwaszkiewicz, Pankowski, Kisielewski, Bratny, Machejek, Mach, Andrzejewski i inni), Berlin(-Zachodni) / Frankfurt/M 1988, ISBN 3-922257-56-9.
    • Szymanowski, K., Das Gastmahl. Ein Kapitel aus dem Roman Ephebos, Berlin 1993, ISBN 3-86149-009-9.
    • Fangauf, H.(red.), Dramatik aus Polen – vier neue Stücke (w jego przekładzie: sztuka teatralna Liliany Bardijewskiej „Meine fünf Minuten”), Wilhelmshaven 2001, ISBN 3-7959-0806-X.
    • Kusek, K., Moje Krajobrazy – Meine Landschaften, wybór wierszy dla dzieci – Kindergedichte, Wrocław 2005, ISBN 83-7254-709-2.
    • Rozbójnik Pistulka i inne śląskie bajki – Der Räuber Pistulka und andere schlesische Märchen, Gliwice 2000, ISBN 83-88199-06-4.
    • Marcinkowska-Schmidt, E., Der wundersame Zauberpfad (Zaczarowana wędrówka), Warszawa 2005; Allerlei Papagei-Tirilei (Papuzim piórem pisane). Warszawa 2006
    • Własne wiersze m.in. w następujących antologiach poezji:

Dopowiedzenie świtu (Poznań 1969 i 1974), Auswahl 70 (Berlin 1970), Das Wort Mensch (Halle 1972), Auswahl 72 (Berlin 1972), Don Juan überm Sund (Berlin/Weimar 1975), Słowo i gest (Poznań 1976), Vor meinen Augen, hinter sieben Bergen (Berlin/Weimar 1977), Przybliżenia (Poznań 1978), Melancholie. Ein deutsches Gefühl (Trier 1989), Deutsche Gedichte über Polen – Polnische Suhrkamp-Bibliothek (Frankfurt am Main 1994)

  • Historia
    • Polska-Niemcy. Tysiąc lat sąsiedztwa – Polen-Deutschland. Tausend Jahre Nachbarschaft (Naukowa praca zbiorowa pod honorowym patronatem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego). Warszawa 2000, ISBN 83-86351-33-0.
    • Polska – Niemcy. Dziś i jutro. / Polen – Deutschland. Heute und morgen. (Zbiorowa praca naukowa pod honorowym patronatem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego; Tom II znaczącego opracowania z 2000 roku), Warszawa 2003, ISBN 83-86351-44-6.
    • Oneg Schabbat – Das Untergrundarchiv des Warschauer Ghettos – Ringelblum-Archiv; Frankfurt/Main i Warszawa 2000, ISBN 83-85888-22-5.
    • Holzer, J.: Der Kommunismus in Europa. Politische Bewegung und Herrschaftssystem; Frankfurt/Main 1998, ISBN 3-596-60161-4.
    • Klechta, J., Lech Wałęsa – Eine politische Biographie, Bonn 1992, ISBN 3-87959-469-4.
    • Madoń-Mitzner, K., Gleb, T., Tage der Solidarität (Dni Solidarności), Warszawa 2005, ISBN 83-88288-52-0.
    • A. Kuzio-Podrucki, Das Haus Schaffgotsch. Das wechselvolle Schicksal einer schlesischen Adelsdynastie, Tarnowskie Góry 2009, ISBN 978-83-61458-32-6.
    • Görlitz – von der mittelalterlichen Handelsstadt zur Grenzstadt an der Neiße. Nahe Ferne, ferne Nähe (zbiorowa praca naukowa nt. stosunków miasta Görlitz do Polski. Tu – dwa własne teksty, wszystkie tłumaczenia z j. polskiego, dostarczanie trzech dodatkowych tekstów polskich autorów oraz redagowanie niektórych tekstów niemieckich), Görlitz 2000, ISBN 3-932693-58-2.
    • Masowien – Tradition und Gegenwart (Obszerna encyklopedyczna praca zbiorowa: Mazowsze – tradycja i współczesność). Warszawa 2000, ISBN 83-88495-03-8.
    • Varpio, Y., Zadencka, M., Literatur und Nationale Identität III. Zur Literatur und Geschichte des 19. Jahrhunderts im Ostseeraum: Finnland, Estland, Lettland und Polen. Acta Universitatis Stockholmiensis, Stockholm 2000, ISBN 91-22-01903-0, ISSN 0282-5066 (przez Jöhlinga – część „Polen”)
    • Własne teksty na temat historycznych pomostów polsko-niemieckich: Händel „Alla Polacca” (pod pseudonimem Andrzej Zgorzelecki) w: Händel-Jahrbuch 1982 (Leipzig 1982), Das Echo der preußischen Oberlausitz auf die polnische Nationalerhebung im Zeitraum 1830-1832 w: Görlitzer Magazin 1989 (Görlitz 1989), Beethoven a la Polonaise, E.T.A.Hoffmann in Warschau, Jakob Böhme und Adam Mickiewicz w: Deutsch-Polnisches Jahrbuch Bremen-Gdańsk 1990 (Bremen 1990)
  • Archeologia
    • Brzeziński, W., Piotrowski, W. (Red.), Proceedings of the First International Symposium on Wood Tar and Pitch. Biskupin-Museumsdorf Düppeln, Muzeum Archeologiczne Warszawa 1997, ISBN 83-900586-3-4 (Tu przez niego: Szafrański, W., Die frühmittelalterliche Teerschwele in Biskupin (Wczesnośredniowieczna dziegciarnia w Biskupinie))
    • Gediga, B., Piotrowska, D. (Red.), Kultura Symboliczna kręgu pól popielnicowych epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej – Die symbolische Kultur des Urnenfeldkreises in der Bronze- und frühen Eisenzeit Mitteleuropas, Warszawa-Wrocław-Biskupin, Państwowe Muzeum Archeologiczne, Warszawa 2000, ISBN 83-910911-3-9. Przez niego jedynie: Bąbel, J., Die rituelle Bedeutung einiger nordeuropäischer Rasiermesser der Bronzezeit. Versuch einer Deutung (Rytualne znaczenie niektórych północnoeuropejskich brzytew z epoki brązu. Próba interpretacji), oraz Węgrzynowicz, T., Bemerkungen zu Vogelfiguren und -darstellungen aus Fundstellen der Wysocko-Kultur (Uwagi o figurkach i wizerunkach ptaków ze stanowisk kultury wysokiej)
  • Prawo -Nauki społeczne
    • Das Polnische Arbeitsgesetzbuch (Polski Kodeks Pracy), Fundacja Promocji Prawa Europejskiego, Warszawa 1997, ISBN 83-87367-01-X.
    • Stępniak, A. (Red.), Die Freizügigkeit der Arbeitnehmer im Kontext von Polens Beitritt zur Europäischen Union (Wolny przepływ pracowników w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej), Warszawa 2001, ISBN 83-915801-0-5.
    • Raciborski, J., Wiatr, J., Demokratie in Polen, Elemente des politischen Systems, Warszawa 2005, ISBN 83-7383-080-4, Opladen 2005, ISBN 3-938094-15-X.
    • Schwan, G., Holzer, J., Lavabre, M.-C., Schwelling, B. (Red. praca zbiorowa): Demokratische politische Identität – Deutschland, Polen und Frankreich im Vergleich. (Przez niego praca prof. E. Dmitrowa), Wiesbaden 2006, ISBN 3-531-14555-X.
  • Film

W ciągu ponad 30 lat – kilkadziesiąt treatmentów, scenariuszy, list dialogowych itp., m.in. dla

    • Jeszcze przed wyjazdem do Polski, w 1973 r. napisał scenariusz do filmu dokumentalnego pt. „Mein Freund Genek” (o przyjaźni polskiego poety i tłumacza Eugeniusza Wachowiaka i poety niemieckiego Armina Müllera); reż. Karl-Heinz Mund; w 1975 r. „Srebrny Lajkonik” na Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Krakowie
    • Pracował w Studio Opracowań Filmów w Warszawie jako spiker komentarzy niemieckich, w dubbingu, autor napisów niemieckich do polskich filmów konkursowych (np. na Berlinale) oraz występował w filmie Krzysztofa Rogulskiego pt. „Ostatnie okrążenie”.
  • Fotografia/Podróże

Po otrzymaniu paszportu polskiego w 1977 r. rozpoczął zwiedzanie świata. Poznał wszystkie kraje Europy, jednak najgłębsze wrażenia wywarły na nim z jednej strony Islandia, Skandynawia powyżej kręgu polarnego, Etna, Syberia, z drugiej zaś kraje Sahelu, Kurdystan, Jemen, Oman, Iran, kraje Kaukazu i Azji Środkowej, Nepal i Namibia.

Plon fotograficzny tych wypraw, bardzo osobiste jego spojrzenie na świat znalazły uznanie jurorów licznych konkursów, w których uczestniczył, m.in.

    • „Kaleidoscope” – The In-Flight Magazine of LOT Polish Airlines:
1/1997 – 3 konkursowe zdjęcia z Hiszpanii
5/1997 – 1 konkursowe zdjęcie z Portugalii
9/1997 – 1 konkursowe zdjęcie z Hiszpanii
    • W kwietniu 1998 r. otrzymał w ramach konkursu „Szansa” nagrodę oficyny wydawniczej „Rój” oraz firmy Agfa
    • Miesięcznik „Poznaj świat” – Konkursy fotograficzne:

3/1998 Czas: Trzy razy II miejsce (Tunezja)

Bilans dalszy w tym samym czasopiśmie (wybiórczo w okresie 10/2000-4/2002)

10/ 2000 Egzotyka: I miejsce (Tunezja)
11/ 2000 Środki lokomocji: Wyróżnienie (Anglia)
12/ 2000: Kuchnie świata: III miejsce (Syria)
1/2/ 2001: Pomniki: III miejsce (Islandia)
3/ 2001: Na przełomie tysiącleci: Wyróżnienie (Izrael)
4/5/ 2001: Twarze: III miejsce oraz dwa wyróżnienia (Iran)
4/5/ 2001: Duże i małe: Dwa wyróżnienia (Atlantyk Północny i Norwegia)
11/ 2001: Na bazarze: Dwa wyróżnienia (Tunezja i Anatolia Wschodnia)
4/ 2002: Krajobraz zepsuty: Wyróżnienie (Anglia)
    • W konkursie fotograficznym niemieckiej stacji telewizyjnej MDR we wrześniu 2001 znalazł się ze swoją serią zdjęć pt. Z Paulem Klee i Augustem Macke po Tunezji w pierwszej dziesiątce spośród 800 uczestników.
    • XXI Międzynarodowy Konkurs Fotograficzny „Krajobraz Górski” im. Jana Sunderlanda 2001 – Dyplom za Świat według Stwórcy I, II, III i Głos ciszy I, II, III
    • XXII Międzynarodowy Konkurs Fotograficzny „Krajobraz Górski” im. Jana Sunderlanda 2002 – Wyróżnienie za zdjęcia z gór Elbursu w Iranie
Wykorzystano z jego zbiorów zdjęcia w następujących książkach:
    • Dulewicz, A., Encyklopedia sztuki francuskiej, WAiF/PWN, Warszawa 1997
    • Encyklopedia sztuki starożytnej. Europa – Azja – Afryka – Ameryka, WAiF/PWN, Warszawa 1998
    • Dulewicz, A., Encyklopedia sztuki niemieckiej, WAiF/PWN, Warszawa 2004
    • Atlas zabytków (Kraje pozaeuropejskie), Arkady, Warszawa 2006
    • Kalendarz promocyjny miasta i gminy Łomianki 2005 r.

O Wolfgangu Jöhlingu

edytuj
  • Gierałtowski, K., Wolfgang Jöhling. SZANSA, w: FOTO 12/1997 r.