Wolutaria

Wolutaria
	; Volutaria canariensis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Carduoideae
Rodzaj	wolutaria
	Nazwa systematyczna
	Volutaria Cass.; Bull. Sci. Soc. Philom. Paris 1816: 200 (1816)
	Typ nomenklatoryczny
	V. lippii (Linnaeus) Maire
Synonimy
	Amberboi Adans.; Cyanopsis Cass.; Lacellia Viv.; Volutarella Cass.;
	Amberboi Adans.; Cyanopsis Cass.; Lacellia Viv.; Volutarella Cass.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wolutaria (Volutaria Cass.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 16 gatunków^[3]. Występują one w północnej i północno-wschodniej Afryce od Wysp Kanaryjskich i Mauretanii po Egipt, Somalię i Tanzanię, na Półwyspie Iberyjskim, Arabskim i w Iranie. Jako rośliny introdukowane obecne są w Kalifornii, Francji i na Sycylii^[3]. Do Polski przejściowo zawlekany jest jeden gatunek – wolutaria Lippa V. lippii^[5]. Rośliny te rosną w miejscach suchych i kamienistych^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Jednoroczne rośliny zielne, rzadziej krótkotrwałe byliny (V. muricata)^[6]. Pędy prosto wzniesione, rozgałęzione, nieuzbrojone (bez kolców), osiągające do ok. 50 cm wysokości^[7].
Liście: Siedzące lub z ogonkiem oskrzydlonym^[7]. O blaszce całobrzegiej do ząbkowanej i pierzasto wcinanej^[6], owłosionej i drobno ogruczolonej^[7], szorstkiej^[6].
Kwiaty: Zebrane w pojedyncze koszyczki lub tworzące luźne kwiatostany złożone w postaci podbaldachów^[6]. Okrywy są jajowate o średnicy do 1–1,5 cm^[7]. Listki okrywy stulone (przylegające), całobrzegie, ostro zakończone lub z kolcem na szczycie, często czerniejącym^[6]^[7]. Dno koszyczka jest płaskie i pokryte szczecinkami. Kwiaty brzeżne w koszyczku są płonne, zwykle okazałe, dłuższe od kwiatów wewnętrznych, obupłciowych. Korony są zwykle jednobarwne różowe do purpurowych, rzadziej białawe, żółtawe lub niebieskie^[6]^[7].
Owoce: Jajowato podługowate (też określane jako beczkowate^[7]), żebrowane niełupki. Puch kielichowy w postaci równowąskich do lancetowatych^[6], białych lub brązowawych, trwałych łusek^[7].

Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae z podrodziny Carduoideae, z plemienia Cardueae i podplemienia Centaureinae^[8].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-06-25] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-06-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Volutaria Cass., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-06-25] .
↑ Volutaria Cass., [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-06-25] .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 203, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Dicotyledons. Asterales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2007, s. 141. ISBN 978-3-540-31050-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David J.D.J. Keil David J.D.J., Volutaria Cassini, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-06-25] .
↑ Genus Volutaria Cass.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-06-25].