Wikipedia

Yarrowia lipolytica

Yarrowia lipolytica – gatunek grzybów z rzędu drożdżakowców, z monotypowego rodzaju Yarrowia[1]. Odmiennie od drożdży Saccharomyces cerevisiae, przetwarzających cukry proste, wykorzystuje tłuszcze jako źródło węgla i energii.

Yarrowia lipolytica
Ilustracja
Mikroskopowy obraz strzępek Yarrowia lipolytica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

drożdżaki

Rząd

drożdżakowce

Rodzina

Dipodascaceae

Rodzaj

Yarrowia

Gatunek

Yarrowia lipolytica

Nazwa systematyczna
Yarrowia lipolytica (Wick., Kurtzman & Herman) Van der Walt & Arx
Revue Mycol.', Paris 32: 73 (1967)
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka i nazewnictwoEdytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Yarrowia, Dipodascaceae, Saccharomycetales, Saccharomycetidae, Saccharomycetes, Saccharomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1970 r. Wick., Kurtzman & Herman nadając mu nazwę Endomycopsis lipolytica. Wcześniej, bo już w 1942 r. Diddens & Lodder opisywali go jako Candida lipolytica. Później okazało się, że jest to tylko anamorfa[1].

Ma około 20 synonimów. Niektóre z nich:[2]:

  • Azymoprocandida lipolytica (F.C. Harrison) E.K. Novák & Zsolt 1961
  • Candida deformans (Zach) Langeron & Guerra 1938
  • Candida lipolytica (F.C. Harrison) Diddens & Lodder 1942
  • Candida oleae Kreger-van Rij & Verona 1949
  • Candida oleophila Montrocher 1967
  • Candida paralipolytica K. Yamada & Y. Otani 1963
  • Candida petrophilum I. Takeda, Iguchi, Tsuzuki & T. Nakano 1972
  • Candida pseudolipolytica Blagod. & Kock.-Krat. 1973
  • Endomycopsis lipolytica Wick. 1970
  • Mycotorula lipolytica F.C. Harrison 1928
  • Pseudomonilia deformans Zach 1934
  • Saccharomycopsis lipolytica (Wick. 1972
  • Saccharomycopsis pseudolipolytica Blagod. 1979

CharakterystykaEdytuj

W naturze Yarrowia lipolytica został wyizolowany z wielu miejsc np. z gleby i mchów antarktycznych[3] czy z mrowisk mrówek uprawiających grzyby (plemię Attini, rodzaj Myrmicocrypta), gdzie gatunek został znaleziony w komorze do uprawiania grzybów i komorze z odpadkami[4].

ZastosowanieEdytuj

Stwierdzono występowanie Y. lipolytica w niektórych gatunkach serów[5] oraz suchych kiełbas dojrzewających. Obecnie drożdże te są stosowane jako szczepionki do produkcji przemysłowej serów[6].

Przeprowadzono także prace badawcze nad eksperymentalnym wykorzystaniem drożdży Y. lipolytica do przetwarzania tłuszczów odpadowych na biomasę drożdżową służącą jako uzupełnienie pasz zwierząt gospodarskich.

Susz Y. lipolytica charakteryzuje się wyższym udziałem aminokwasów egzogennych, niż podaje wzorzec FAO dla drożdży paszowych[7]:

Drożdże Y. lipolytica zastosowano także do biosyntezy kwasu cytrynowego[8] oraz erytrytu[9].

Yarrowia lipolytica jest składnikiem preparatu "Aspire", zarejestrowanego do użycia w USA i Izraelu, wykorzystywanego przemysłowo do ochrony przed gniciem owoców (cytrusy, granaty[10], gruszki[11]) po ich zbiorach[12]. Działanie ochronne Y. lipolytica polega na jego współzawodnictwie o pokarm i przestrzeń z gatunkami grzybów powodujących gnicie owoców, ale także na aktywnym ich zwalczaniu przez wydzielanie enzymów degradujących ich ściany komórkowe[13].

Szczep Yarrowia lipolytica może być wykorzystywany do bioremediacji gruntów skażonych węglowodorami ropopochodnymi[14][15][16].

W Polsce drożdże z gatunku Yarrowia lipolytica produkowane są przez firmę SKOTAN S.A. W maju 2019 roku Komisja Europejska po pozytywnej ocenie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) potwierdziła włączenie biomasy drożdży Yarrowia lipolytica do katalogu Novel Food, jako bezpiecznego składnika żywności[17].

Biomasa Yarrowia lipolytica, jako nowa żywność, występuje w formie nieaktywnych komórek drożdżowych o wysokiej wartości odżywczej i wszechstronnych zastosowaniach[18]. Jest też istotnym składnikiem mieszanek paszowych uzupełniających dla zwierząt gospodarskich i towarzyszących[19].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c Index Fungorum [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [dostęp 2016-02-15] (ang.).
  3. ↑ K. Pavlova, D. Grigorova, T. Hristozova, A. Angelov. Yeast strains from Livingston Island, Antarctica. „Folia Microbiol”. 46 (5), s. 397-401, 2001. DOI: 10.1007/BF02814428. PMID: 11899471. 
  4. ↑ FC. Pagnocca, MF. Legaspe, A. Rodrigues, CC. Ruivo i inni. Yeasts isolated from a fungus-growing ant nest, including the description of Trichosporon chiarellii sp. nov., an anamorphic basidiomycetous yeast. „Int J Syst Evol Microbiol”, 2009. DOI: 10.1099/ijs.0.015727-0. PMID: 19671730. 
  5. ↑ Suzzi G., Lanorte M. T., Galgano F., Andrighetto C., Lombardi A., Lanciotti R., Guerzoni M. E.. Proteolytic, lipolytic and molecular characterisation of Yarrowia lipolytica isolated from cheese. „International Journal of Food Microbiology”. 69 (1-2), s. 69-77, 2001. DOI: 10.1016/S0168-1605(01)00574-8. 
  6. ↑ Tempel van den T., Jakobsen M.. The technological characteristics of Debaryomyces hansenii and Yarrowia lipolytica and their potential as starter cultures for production of Danablu. „International Dairy Journal”. 19 (4), s. 263-270, 2000. DOI: 10.1016/S0958-6946(00)00053-4. 
  7. ↑ I. Musiał, W. Rymowicz, R. Kramkowski. Charakterystyka drożdży paszowych Yarrowia lipolytica suszonych metodą rozpyłową. „Acta Scientarum Polonorum Biotechnologia”. 2, s. 41–49, 2003. [dostęp 2019-01-31]. 
  8. ↑ A. Rywińska, W. Rymowicz. Biosynteza kwasu cytrynowego z glicerolu przez Yarrowia lipolytica w hodowli stacjonarnej powtórzeniowej aromatów i enzymów. „Inżynieria i Aparatura Chemiczna”, s. 101–102, 2009. [dostęp 2019-01-31]. 
  9. ↑ Aktualności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
  10. ↑   S. Droby, V. Vinokur, B. Weiss, L. Cohen i inni. Induction of Resistance to Penicillium digitatum in Grapefruit by the Yeast Biocontrol Agent Candida oleophila. „Phytopathology”. 92 (4), s. 393-9, 2002. DOI: 10.1094/PHYTO.2002.92.4.393. PMID: 18942952. 
  11. ↑   M. Mari, P. Bertolini, GC. Pratella. Non-conventional methods for the control of post-harvest pear diseases. „J Appl Microbiol”. 94 (5), s. 761-6, 2003. PMID: 12694440. 
  12. ↑ S. Drobya, L. Cohena, A. Dausa, B. Weissa, B. Horeva, E. Chalutza, H. Katzb, M. Keren-Tzurb, A. Shachnai. Commercial Testing of Aspire: A Yeast Preparation for the Biological Control of Postharvest Decay of Citrus. „Biological Control”. 12 (2), s. 97-101, June 1998. DOI: 10.1006/bcon.1998.0615. 
  13. ↑ M. Bar-Shimon, H. Yehuda, L. Cohen, B. Weiss i inni. Characterization of extracellular lytic enzymes produced by the yeast biocontrol agent Candida oleophila. „Curr Genet”. 45 (3), s. 140-8, 2004. DOI: 10.1007/s00294-003-0471-7. PMID: 14716497. 
  14. ↑ M. Robak i inni, Zastosowanie drożdży Yarrowia Lipolytica do bioremediacji gruntu zanieczyszczonego olejem kreozotowym. „Ochrona Środowiska”. 2, s. 27-33, 2011 [dostęp 2019-01-31].
  15. ↑ Polska firma odkurzyła 50-letnią technologię i czyści ziemię z chemii. "Zjada trotyl ze smakiem", INNPoland.pl [dostęp 2019-02-15] (pol.).
  16. ↑ T. Krzyśko-Łupicka, M. Kręcidło, Ł. Kręcidło, Stymulacja rozkładu substancji ropopochodnych w skażonej glebie z wykorzystaniem nadtlenku wodoru i szczepionki Yarrowia Lipolytica A 101, „Inżynieria Ekologiczna”, 49, 2016, s. 56–65, DOI: 10.12912/23920629/64219.
  17. ↑ Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2019/760 z dnia 13 maja 2019 r. zezwalające na wprowadzenie na rynek biomasy drożdży Yarrowia lipolytica jako nowej żywności zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2283 oraz zmieniające rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/2470
  18. ↑ D. Turck, J. Castenmiller, Safety of Yarrowia lipolytica yeast biomass as a novel food pursuant to Regulation (EU) 2015/2283. EFSA Journal 2019; 17(2):5594.
  19. ↑ Folder Zakładu produkcji drożdży Yarrowia lipolytica w Czechowicach-Dziedzicach Skotan S.A.[1]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Yarrowia_lipolytica&oldid=69469894”