Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego
Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej (do 26 maja 2014 roku Zakład Indianistyki) jest jednostką organizacyjną Instytutu Orientalistyki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[1].
Historia edytuj
Początki studiów indologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim (i w Polsce) sięgają 1860 roku, kiedy to prof. Bernard Jülg, językoznawca, zainicjował wykłady dotyczące gramatyki sanskrytu. Tradycję kontynuowali Jan Baudouin de Courtenay, który nauczał sanskrytu w latach 1894–1898, a następnie Jan Rozwadowski (lata 1899–1926). W 1912 roku pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim rozpoczął wybitny indolog, autor pośmiertnie wydanego (1932) podręcznika do nauczania sanskrytu, Andrzej Gawroński.
W 1893 roku, dzięki staraniom Leona Mańkowskiego, utworzono Katedrę Sanskrytu. W latach 1927–1948 jednostką kierowała Helena Willman-Grabowska, pierwsza profesor w historii Uniwersytetu Jagiellońskiego i założycielka Towarzystwa Przyjaźni Indyjsko-Polskiej w Kalkucie i Bombaju.
Po ćwierćwiecznej przerwie w działalności, jednostkę otwarto ponownie w 1973 roku. Kierownikiem Zakładu Indianistyki został prof. Tadeusz Pobożniak. Jego następca, mgr Józef Lączak, kierował Zakładem w latach 1980–1989[2]. W tym czasie zwiększono liczbę pracowników oraz opracowano nowy program studiów. W latach późniejszych Zakładem kierowali kolejno: dr Przemysław Piekarski, dr hab. Lidia Sudyka, prof. Marzenna Czerniak-Drożdżowicz, dr hab. Cezary Galewicz[3]. Od roku 2015 funkcję kierownika sprawuje dr hab. Iwona Milewska.
W latach 2011–2014 przy Zakładzie działała fundowana przez rządową instytucję Indian Council for Cultural Relations Katedra Języka i Kultury Tamilskiej (ICCR Tamil Chair)[4]. 27 lutego 2017 roku podpisano umowę dotyczącą uruchomienia Katedry Studiów Indyjskich (ICCR Chair of Indian Studies)[5].
Od 2010 studenci należący do działającego przy zakładzie Koła Naukowego Indologów UJ organizują festiwal Dni Indyjskie w Krakowie (do 2012 roku Dni Indii)[6].
Obszary badawcze edytuj
Obecnie główne obszary badań pracowników Zakładu Języków i Kultur Indii i Azji Południowej to[7]:
- kultury literackie Indii i Azji Południowej
- tradycje literackie sanskrytu, hindi, urdu oraz języków południa Indii
- zagadnienia językoznawstwa historycznego i porównawczego języków Indii
- problemy teoretyczno-literackie w literackich kulturach Azji Południowej
- cywilizacje Azji Południowej w świetle źródeł pisanych
- tradycje religijne i kanony tekstów religijnych Półwyspu Indyjskiego
- historia sztuki Indii, religijna sztuka Indii
- historia i historiografia Indii w kontekście makroregionu Azji Południowej
- teoria i praktyka przekładów literackich z literatur indyjskich
- problemy współczesnych literatur indyjskich
- badania terenowe dot. współczesnych postaci tradycji literackich i religijnych Azji Południowej.
Program studiów edytuj
Zakład prowadzi studia pierwszego i drugiego stopnia na kierunku neofilologia, specjalność: filologia orientalna – indologia.
- Studia pierwszego stopnia (licencjackie) obejmują praktyczne i teoretyczne zagadnienia języków i literatur Półwyspu Indyjskiego w zakresie hindi i sanskrytu, a także zagadnienia historii, procesów cywilizacyjnych i kulturotwórczych, tradycji religijnych i sztuk Indii w makroregionalnym kontekście Azji Południowej[8].
- Studia drugiego stopnia (magisterskie) oferują do wyboru dwie ścieżki językowe: hindi i sanskryt. Od roku akademickiego 2014/2015 studenci mogą wybrać drugi język indyjski spośród urdu, tamilskiego, hindi i sanskrytu. Poza lektoratami oraz zajęciami dotyczącymi przekładu z literatur indyjskich studia obejmują m.in. kursy dotyczące filozofii indyjskiej oraz tradycji literackich i religijnych Azji Południowej[9].
Współpraca międzynarodowa edytuj
Ośrodki partnerskie w Europie[4]:
- Institut für Südasien-, Tibet- und Buddhismuskunde, Uniwersytet Wiedeński
- Institut für Kultur- und Geistesgeschichte Asiens, Austriacka Akademia Nauk, Wiedeń
- Ústav jižní a centrální Asie, Uniwersytet Karola, Praga
- Uniwersytet Helsiński
- Institute for Area Studies, Uniwersytet w Lejdzie
- Südasien-Institut, Uniwersytet w Heidelbergu
- Institut for kulturstudier og orientalske språk, Uniwersytet w Oslo
- Centre for South Asian Studies, School of Social and Political Science, Uniwersytet Edynburski
- All Souls College, Uniwersytet Oksfordzki
- Dipartimento di Filologia classica, Glottologia e Scienze storiche dell'Antichità e del Medioevo, Uniwersytet w Cagliari
- Dipartimento di Studi letterari, filologici e linguistici, Uniwersytet w Mediolanie
- Dipartimento Istituto Italiano di Studi Orientali, Uniwersytet Rzymski „La Sapienza”
- Department of Indology and Far Eastern Studies, Faculty of Humanities and Social Sciences, Uniwersytet w Zagrzebiu.
Ośrodki partnerskie w Indiach[4]:
- Ecole française d'Extrême-Orient, Pondicherry
- uniwersytety w Delhi, Kalikacie, Punie, Hajdarabadzie, Tirupati, Madrasie.
Od 2011 roku Zakład należy do European Consortium for Asian Field Studies (ECAF), z siedzibą w Paryżu. W ramach czterostronnej umowy współpracuje także z ośrodkami indologicznymi na uniwersytetach w Pradze, Mediolanie i Warszawie: badania koncentrują się na sanskryckiej i tamilskiej literaturze klasycznej[10]. Zakład jest członkiem sieci CEENIS (Central & Eastern European Network of Indian Studies)[11].
Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej wydaje rocznik „Cracow Indological Studies”.
Zespół edytuj
- kierownik: dr hab. Iwona Milewska
- prof. dr hab. Marzenna Czerniak-Drożdżowicz
- prof. dr hab. Lidia Sudyka
- dr hab. Halina Marlewicz
- dr Piotr Borek
- dr Ewa Dębicka-Borek
- dr Anna Nitecka
- dr Przemysław Piekarski
- mgr Umesh Nautiyal
- mgr Magdalena Varga
Przypisy edytuj
- ↑ Instytut Orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego [online] [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ Sudyka i Lenard 2014 ↓.
- ↑ Historia [online], Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ a b c Współpraca międzynarodowa [online], Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ Aktualności [online], Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ O projekcie [online], Dni Indyjskie Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2019-08-14] (pol.).
- ↑ Zespoły badawcze [online], Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ Program studiów I stopnia [online], Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ Program studiów II stopnia [online], Zakład Języków i Kultur Indii i Azji Południowej Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2017-11-20] (pol.).
- ↑ Prague, Milano, Krakow, Warsaw, Calicut and Cagliari Indological Centres [online] [dostęp 2017-11-20] (ang.).
- ↑ Central & Eastern European Network of Indian Studies [online] [dostęp 2017-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-26] (ang.).
Bibliografia edytuj
- Lidia Sudyka, Agata Lenard. Józef Lączak (05.12.1926–21.08.1989). A Linguist, Specialist in Indo-Iranian, Finno-Ugric and Polish Studies, Teacher, Human. „Cracow Indological Studies”. 16, s. 1–6, 2014. (ang.).
- Marzenna Czerniak-Drożdżowicz: Studia indologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W: Orientalia commemorativa. Red. Lidia Sudyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011, s. 28–31. ISBN 978-83-233-3193-3. (pol.).