Zamokrzyca

rodzaj roślin

Zamokrzyca (Leersia Sw.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Należy do niego 18 gatunków[3]. Zasięg rodzaju obejmuje wszystkie kontynenty w strefie międzyzwrotnikowej i strefach umiarkowanych obu półkul. Brak tych roślin na terenach pustynnych (np. w południowo-zachodniej i środkowej Azji, w środkowo-południowej Australii) oraz okołobiegunowych[3]. W Europie[5][3] i w Polsce rośnie jeden gatunek – zamokrzyca ryżowa L. oryzoides[6]. Są to rośliny siedlisk wodnych i bagiennych[7].

Zamokrzyca
Ilustracja
Zamokrzyca ryżowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

zamokrzyca

Nazwa systematyczna
Leersia Sw.
Prodr. Veg. Ind. Occ.: 21 (1788), nom. cons.[3]
Typ nomenklatoryczny

L. oryzoides (Linnaeus) Swartz[4]

Synonimy
  • Aplexia Raf.
  • Asprella Schreb.
  • Blepharochloa Endl.
  • Ehrhartia Weber
  • Endodia Raf.
  • Homalocenchrus Mieg
  • Pseudoryza Griff.[3]

Gatunki azjatyckie wykorzystywane są jako rośliny pastewne, zwłaszcza Leersia hexandra[5]. Zamokrzyca ryżowa opisywana jest jako niemająca znaczenia rolniczego – bydło nie wyjada tej trawy z runi[8].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Rośliny jednoroczne i byliny z podziemnymi rozłogami[8], o smukłych i owłosionych źdźbłach, w dole płożących lub unoszących się na wodzie, wyżej podnoszących się lub prosto wzniesionych. Źdźbła mają liczne, zgrubiałe węzły[7].
Liście
Równowąsko-lancetowate, o języczku błoniastym, o pochwach owłosionych, czasem szorstkich[7][8].
Kwiaty
Zebrane w luźne wiechy o gałązkach wężykowato powyginanych. Kłoski są jednokwiatowe[8], eliptyczne lub wąskojajowate, silnie bocznie spłaszczone. Plew brak. Plewki owłosione, bezostne, łódkowate, 5-nerwowe, górne mniejsze od dolnych i trójnerwowe[7][8]. Słupek z dwoma znamionami[8]. Pręciki w liczbie 1, 2, 3 lub 6[7].
Owoc
Ziarniak podługowaty[7] z dwiema bruzdami[8].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych Poaceae. W obrębie rodziny klasyfikowany jest do podrodziny Oryzoideae, plemienia Oryzeae i podplemienia Oryzinae[9] – jest blisko spokrewniony z rodzajem ryż Oryza, od którego różni się brakiem plew[5].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-09-19] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-09-19] (ang.).
  3. a b c d e f Leersia Sw.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-19].
  4. Leersia O. Swartz. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-09-19].
  5. a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 511, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 107, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. a b c d e f Leersia Solander ex Swartz. [w:] Fora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-09-19].
  8. a b c d e f g Marian Falkowski (red.), Trawy polskie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 293-296, ISBN 83-09-00593-8.
  9. Genus Leersia Sw.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-09-19].