Wikipedia

Zawilec wieńcowy

gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych

Zawilec wieńcowy (Anemone coronaria L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Naturalny obszar jego występowania to basen Morza Śródziemnego (Algieria, Egipt, Tunezja, Hiszpania, Francja, Włochy, Grecja, Cypr) oraz Bliski Wschód (Turcja, Izrael, Irak, Iran, Jordania, Liban, Syria)[4].

Zawilec wieńcowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

zawilec

Gatunek

zawilec wieńcowy

Nazwa systematyczna
Anemone coronaria L.
Sp. Pl. 539 1753[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Morfologia edytuj

 
Kwiat
 
Kwiat
 
Kwiat
Pokrój
Bylina kłączowa. Osiąga wysokość do 25 cm i tworzy dość wysokie i luźno rozgałęzione pędy[5].
Liście
Odziomkowe, pierzastodzielne, o długości 6-8 cm. Po zakwitnięciu rośliny liście zanikają[5].
Kwiaty
O miseczkowatym kształcie, wyrastające pojedynczo na szczycie pędów. Mają średnicę 4-7 cm. W naturze występują kwiaty zwykle o czerwonej barwie, ale ogrodnicy wyhodowali odmiany o barwie białej, różowej, niebieskiej i fioletowej. Istnieją też odmiany o pełnych kwiatach. Uprawiany w Polsce kwitnie od wiosny do jesieni[5].

Biologia i ekologia edytuj

 
Masowo kwitnące zawilce w Izraelu

W obszarze swojego rodzimego występowania rośnie na polach, w zaroślach i na półpustyniach, szczególnie pospolicie tam, gdzie nie istnieje nowoczesne rolnictwo[6].

Zastosowanie edytuj

Roślina ozdobna. Jest jednym z najczęściej uprawianych zawilców[7]. Lubi gleby głębokie i przepuszczalne, najlepsze są stanowiska w półcieniu. Rozmnaża się przez podział kłączy wczesną wiosną, lub przez wysiew nasion od lutego do kwietnia. Nasiona kiełkują po 21-28 dniach, niezbędna jest im temperatura 10-15° C[5].

Obecność w kulturze edytuj

  • Uznana przez wszystkich badaczy roślina biblijna. Do niej, oraz do jaskra azjatyckiego tyczą się słowa z Ewangelii Mateusza (6,28-29): „Przypatrzcie się liliom na polu, jak rosną: nie pracują ani przędą. A powiadam wam: nawet Salomon w całym swoim przepychu nie był tak ubrany jak jedna z nich”[6].
  • W czasach biblijnych zawilec wieńcowy z powodu szybkiego przekwitania uznawany był za symbol krótkiego życia człowieka[6].

Filatelistyka edytuj

W kwietniu 1952 zawilec wieńcowy pojawił się na znaczku izraelskim o nominale 110 pruta w serii wydanej z okazji Dnia Niepodległości[8]. W lutym 1992 roku Poczta Izraela wydała beznominałowy znaczek pocztowy z zawilcem wieńcowym w technice heliograwiury. Łacińska nazwa gatunku nadrukowana na znaczku: Anemone coronarium[9].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  5. ↑ a b c d Martin Haberer: Wielki atlas roślin ogrodowych i pokojowych. Warszawa: Oficyna Wyd. Delta. ISBN 978-83-7175-623-8.
  6. ↑ a b c Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
  7. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  8. ↑ Anemone and Safed. colnect.com. [dostęp 2019-04-29]. (ang.).
  9. ↑ Anemone coronarium. colnect.com. [dostęp 2019-04-29]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zawilec_wieńcowy&oldid=73369195”