Zdów
Zdów – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Włodowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
| wieś | |
 Kaplica parafii Najświętszej Maryi Panny Różańcowej i św. Franciszka z Asyżu w Zdowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
536 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-421[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SZA |
| SIMC |
0146838 |
Położenie na mapie gminy Włodowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego  | |
 50°36′14″N 19°31′38″E/50,603889 19,527222[1]
| |
W okolicach tej wsi wypływa Białka (dopływ Krztyni), niewielka rzeka dorzecza Pilicy.
Nazwa edytuj
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Zdow wymienia w latach (1470-1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[3].
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0146844 | Młyny | część wsi |
Historia edytuj
Wieś założona została w średniowieczu na prawie polskim i początkowo była własnością królewską, a później wsią szlachecką[6]. W XIV wieku miejscowość podlegała właścicielom pobliskiego zamku w Bobolicach. W 1394 król polski Władysław Jagiełło na prośbę Andrzeja właściciela Bobolic przenosi jego dobra: Zdów, Ogorzelnik, folwark Lgota, Tomiszowice, Niegowę, Wysoką, Tarnowę z prawa polskiego na prawo magdeburskie[6].
Wieś wymieniana w historycznych dokumentach podatkowych. W połowie XV wieku Zdów wymienił polski historyk Jan Długosz w swoim dziele Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Miejscowość leżała wówczas w parafii Włodowice i należała do Jakuba Trzaski. Znajdowały się w niej łany kmiece, które odprowadzały dziesięcinę plebanowi z Włodowic. Regest poborowy powiatu lelowskiego z 1490 również odnotowuje Zdów. W 1581 miejscowość leżała w parafii Niegowa i należała do niejakiego Krezy, posiadał on łan zamieszkany przez 3 kmieci[7][3].
Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim i leżała w Królestwie Polskim. W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego wymieniona jest jako wieś i folwark leżące w powiecie będzińskim w gminie i parafii Niegowa w guberni piotrkowskiej. W 1827 w miejscowości znajdowało się 40 domów i 302 mieszkańców. W 1890 miejscowy folwark został oddzielony od dóbr Bobolice. W 1895 wieś liczyła 40 domów zamieszkanych przez 286 mieszkańców, natomiast folwark liczył 5 domów oraz 16 mieszkańców[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160540
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1600 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Długosz 1864 ↓.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Leszczyńska-Skrętowa 1980 ↓.
- ↑ a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. XIV, hasło "Zdów". nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1895. s. 541. [dostęp 2018-08-16].
Bibliografia edytuj
- Zofia Leszczyńska-Skrętowa: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, Cz. I, zesz. 1 (A - Borek), hasło: "Bobolice". Wrocław: Ossolineum, 1980, s. 138-140. ISBN 83-04-00129-2.
- Joannis Długosz: Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tom II. Kraków: Aleksander Przezdziecki, 1864, s. 216.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 541.
- Zdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 718.