Wikipedia

Łowczyk obrożny

gatunek ptaka

Łowczyk obrożny[5] (Todiramphus chloris) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Łowczyk obrożny
Todiramphus chloris[1]
(Boddaert, 1783)
Ilustracja
Łowczyk obrożny (Filipiny)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Nadrząd

ptaki neognatyczne

Rząd

kraskowe

Rodzina

zimorodkowate

Podrodzina

łowce

Rodzaj

Todiramphus

Gatunek

łowczyk obrożny

Synonimy
  • Alcedo Chloris Boddaert, 1783[2]
  • Halcyon chloris (Boddaert, 1783)[3]
  • Todirhamphus chloris (Boddaert, 1783)[1]
Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Występowanie i biotop edytuj

Zasięg występowania rozciąga się od afrykańskich wybrzeży Morza Czerwonego przez południową Azję po wyspy Oceanii oraz północną i wschodnią Australię[2][4]. Zasiedla wybrzeża morskie, spotykany także w głębi lądu[6]. W większości jest to ptak osiadły, w niektórych rejonach obserwuje się tzw. dyspersję polęgową[7].

Taksonomia edytuj

Rodzaj Todiramphus, do którego zaliczany jest ten gatunek, bywał często włączany do rodzaju Halcyon[2]. Łowczyk obrożny jest blisko spokrewniony z łowczykiem ciemnym (T. enigma) i cynamonowym (T. cinnamominus), które dawniej uznawano za jego podgatunki[2].

W tradycyjnym ujęciu systematycznym wyróżnia się 49[2]–50[1][8] podgatunków T. chloris. To ujęcie podtrzymują m.in. autorzy listy ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami Handbook of the Birds of the World (5. wersja online: grudzień 2020)[8] oraz autorzy Kompletnej listy ptaków świata, choć ci ostatni sygnalizują potrzebę rewizji tego taksonu[5]. W nowszych ujęciach systematycznych często do T. chloris zalicza się jedynie 14 podgatunków, a pozostałe wydziela się do kilku (zwykle pięciu) odrębnych gatunków, to ujęcie systematyczne stosuje m.in. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC)[9] i Clements Checklist of Birds of the World[10].

 
T. c. humii (Tajlandia)
 
T. c. sordidus (północna Australia)
 
T. c. albicilla w locie (Saipan, Mariany)
 
Osobnik z grupy podgatunków sacer (Fidżi)

Poniżej przedstawiono podgatunki z szerszego ujęcia systematycznego, ale w kolejności zaprezentowanej przez IOC, który poszczególne grupy podgatunków traktuje jako osobne gatunki[9]:

  • grupa chloris
    • T. c. abyssinicus (Pelzeln, 1856) – południowe wybrzeża Morza Czerwonego
    • T. c. kalbaensis (Cowles, 1980) – północno-wschodni Półwysep Arabski
    • T. c. vidali (Sharpe, 1892) – zachodnie wybrzeża Indii
    • T. c. davisoni (Sharpe, 1892) – Andamany i Wyspy Kokosowe (wschodni Ocean Indyjski)
    • T. c. occipitalis Blyth, 1846 – Nikobary
    • T. c. humii (Sharpe, 1892) – wybrzeża wschodnich Indii do południowej części Półwyspu Malajskiego i północno-wschodniej Sumatry
    • T. c. armstrongi (Sharpe, 1892) – Mjanma do Tajlandii, Indochin i południowych Chin
    • T. c. laubmannianus (Grote, 1933) – Sumatra (oprócz części północno-wschodniej), Borneo i sąsiednie wyspy
    • T. c. chloropterus (Oberholser, 1919) – wyspy u zachodnich wybrzeży Sumatry (oprócz Enggano)
    • T. c. azelus (Oberholser, 1919) – Enggano (na zachód od Sumatry)
    • T. c. palmeri (Oberholser, 1919) – Jawa, Bali i sąsiednie wyspy
    • T. c. collaris (Scopoli, 1786) – Filipiny
    • T. c. chloris (Boddaert, 1783) – łowczyk obrożny[5] – Celebes do północno-zachodniej Nowej Gwinei i Małych Wysp Sundajskich
    • T. c. teraokai (Kuroda, Nagamichi, 1915) – Palau (zachodnie Karoliny)
  • grupa sordidus
    • T. c. sordidus (Gould, 1842) – łowczyk ciemnogłowy[5] – północna, północno-wschodnia Australia oraz południowa Nowa Gwinea (wybrzeża od rzeki Mimika do East Cape), Wyspy Aru)
    • T. c. pilbara (Johnstone, RE, 1983) – północno-zachodnia Australia
    • T. c. colcloughi (Mathews, 1916) – wschodnio-środkowa Australia
  • T. c. colonus (Hartert, E, 1896) – łowczyk koralowy[5] – wyspy na południowy wschód od Nowej Gwinei oraz Luizjady
  • grupa albicilla
    • T. c. owstoni (Rothschild, 1904) – północne Mariany
    • T. c. albicilla (Dumont, 1823) – łowczyk mariański[5] – południowe Mariany
    • T. c. orii (Taka-Tsukasa & Momiyama, 1931) – wyspa Rota (Mariany)
  • grupa tristrami
  • grupa sacer
    • T. c. torresianus (Mayr, 1931) – Torres (północne Vanuatu)
    • T. c. santoensis (Mayr, 1931) – Wyspy Banksa i Espiritu Santo (północne Vanuatu)
    • T. c. juliae (Heine, 1860) – od Maewo do Efate (środkowe Vanuatu)
    • T. c. erromangae (Mayr, 1938) – Erromango (południowe Vanuatu)
    • T. c. tannensis (Sharpe, 1892) – Tanna (południowe Vanuatu)
    • T. c. sacer (Gmelin, JF, 1788) – łowczyk plamkogłowy[5] – Tonga
    • T. c. pealei (Finsch & Hartlaub, 1867) – łowczyk białoczelny[5] – Tutuila (Samoa Amerykańskie)
    • T. c. manuae (Mayr, 1941) – Ofu, Olosega i Tau (Wyspy Manuʻa, Samoa Amerykańskie)
    • T. c. pavuvu (Mayr, 1935) – Pavuvu (południowo-środkowe Wyspy Salomona)
    • T. c. mala (Mayr, 1935) – Malaita (północno-wschodnie Wyspy Salomona)
    • T. c. amoenus (Mayr, 1931) – Rennell i Bellona (południowe Wyspy Salomona)
    • T. c. sororum (Galbraith, ICJ & Galbraith, EH, 1962) – Olu Malau (wschodnie Wyspy Salomona)
    • T. c. solomonis (Ramsay, EP, 1882) – San Cristóbal i sąsiednie wyspy (południowo-wschodnie Wyspy Salomona)
    • T. c. brachyurus (Mayr, 1931) – Reef Islands (północne Wyspy Santa Cruz)
    • T. c. vicina (Mayr, 1931) – Wyspy Duff (północno-wschodnie Wyspy Santa Cruz)
    • T. c. ornatus (Mayr, 1931) – Nendo i Tinakula (środkowe Wyspy Santa Cruz)
    • T. c. utupuae (Mayr, 1931) – Utupua (południowe Wyspy Santa Cruz, południowo-wschodnie Wyspy Salomona)
    • T. c. melanodera (Mayr, 1931) – Vanikoro (południowe Wyspy Santa Cruz, południowo-wschodnie Wyspy Salomona)
    • T. c. vitiensis (Peale, 1849) – Vanua Levu, Taveuni, Viti Levu, Koro, Ovalau i Gau (Fidżi)
    • T. c. eximius (Mayr, 1941) – Kadavu, Ono i Kanua Kula (Fidżi)
    • T. c. regina (Mayr, 1941) – Futuna (środkowa Polinezja)
    • T. c. marinus (Mayr, 1941) – Wyspy Lau (wschodnie Fidżi)

Zaproponowano też wydzielenie podgatunków pealei i manuae do odrębnego gatunku T. pealei (łowczyk białoczelny), ale żadna z wymienionych list go nie uznaje[9].

Morfologia edytuj

Długość ciała 23–25 cm; masa ciała: samce 51–90 g, samice 54–100 g[7].

Upierzenie zróżnicowane w zależności od podgatunku[6]. Skrzydła zielono-niebieskie z jaskrawoniebieskimi krawędziami[6]. Spód ciała jasny z jasną obrożą na szyi[6]. Dziób ciemny z jaśniejszym odcieniem nasady żuchwy[6]. Brak dymorfizmu płciowego[6].

Ekologia i zachowanie edytuj

Pożywienie edytuj

Pokarm stanowią bezkręgowce, kraby, cykady, ślimaki a także małe węże[6].

Lęgi edytuj

W okresie lęgowym para ptaków wykazuje silny terytorializm i przepędza intruzów[6]. Samica składa 2–5 jaj do gniazda w dziupli lub nadrzewnym gnieździe termitów[6].

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN), która stosuje szersze ujęcie systematyczne, uznaje łowczyka obrożnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako szeroko rozpowszechniony i pospolity bądź bardzo liczny. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na utratę siedlisk[4].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Todiramphus chloris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c d e Collared Kingfisher (Todiramphus chloris). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
  3. ↑ D. Lepage: Collared Kingfisher Todiramphus chloris. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2021-10-29]. (ang.).
  4. ↑ a b c Todiramphus chloris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g h i Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Halcyoninae Vigors, 1825 - łowce (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-28].
  6. ↑ a b c d e f g h i David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 390, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
  7. ↑ a b Josep del Hoyo, Andrew Elliott & Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 219–220. ISBN 84-87334-30-X. (ang.).
  8. ↑ a b Handbook of the Birds of the World and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020, s. 192–193 [dostęp 2021-10-29].
  9. ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-29]. (ang.).
  10. ↑ Clements i inni, The eBird/Clements Checklist of Birds of the World: v2021 [online], 2021 [dostęp 2021-10-29].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Łowczyk_obrożny&oldid=68363500”