Świeczka zgasła
Świeczka zgasła. Jedna scena – jednoaktowa, komediowa sztuka teatralna autorstwa Aleksandra Fredry, wystawiona po raz pierwszy w dniu 14 lutego 1877 roku, już po śmierci autora.
_(cropped).jpg) Strona wydania z 1880 | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Data powstania |
po 1861–1865(?) |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania |
1880 |
Opis edytuj
Dokładna data powstania utworu nie jest znana[1]. Zdaniem Stanisława Pigonia sztuka została napisana nie wcześniej niż po 1861, a może nawet po 1865[1]. Komitet zajmujący się spuścizną Fredry po jego śmierci ocenił sztukę jako średnią i przeznaczył do wystawienia w 1878[2]. Jednak premiera odbyła się we Lwowie już 14 lutego 1877[2], 18 lutego 1877 wystawiono ją w Krakowie, zaś 28 czerwca 1877 w Warszawie[2]. Drukiem sztuka ukazała się po raz pierwszy w 1880 w tomie X pośmiertnego wydania dzieł Fredry (s. 147–172)[2].
Opis fabuły edytuj
Główni bohaterowie sztuki opisani są w tekście po prostu jako „Pani” i „Pan”, jednak w toku akcji okazują się mieć na imię Władysław i Jadwiga. Pewnej deszczowej nocy przypadkowo podróżują wspólnie pocztowym dyliżansem, a po jego niegroźnym wypadku są zmuszeni spędzić razem trochę czasu w bardzo skromnej, zimnej i ciemnej izbie, będącej przypadkowo napotkanym schronieniem. Humor sztuki polega na skontrastowaniu dwóch zupełnie odmiennych etapów ich relacji. Początkowo, gdy nie widzą swoich twarzy i mają o sobie zdecydowanie niekorzystne wyobrażenia, traktują się bardzo obcesowo. Sytuacja zmienia się diametralnie, gdy zauważają, że są dla siebie nawzajem bardzo atrakcyjni.
Inscenizacje edytuj
Pierwsza inscenizacja sztuki po II wojnie światowej miała swą premierę 30 września 1951 w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach. Od tego czasu była wielokrotnie wystawiana na deskach teatrów różnych polskich miast, a także w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji. Jej ostatnia ekranizacja miała miejsce w kwietniu 2013 roku, kiedy to spektakl w reżyserii Jerzego Stuhra był transmitowany na żywo ze studia TVP3 Katowice w ramach projektu Trzy razy Fredro. Wcześniejsze spektakle telewizyjne to: 1980 (reż. Andrzej Łapicki), 1965 (reż. Zdzisław Karczewski), 1961 (reż. Jan Świderski), 1956 (reż. Marian Wyrzykowski)[3]. Sztuka została również kilkukrotnie zrealizowana w Teatrze Polskiego Radia: dwukrotnie w 1953 (reż. Jerzy Ronard Bujański oraz Zbigniew Kopalko), w 2001 i 2002 (reż. Andrzej Zakrzewski)[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Pigoń 1957 ↓, s. 379.
- ↑ a b c d Pigoń 1957 ↓, s. 380.
- ↑ Aleksander Fredro. Filmpolski.pl.
- ↑ Świeczka zgasła, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2023-09-27].
Bibliografia edytuj
- Świeczka zgasła w bazie e-teatr.pl [dostęp 2015-05-07]
- Stanisław Pigoń: Komentarz. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza IX. T. 9. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957, s. 307–435, seria: Pisma wszystkie.