Żabno (wieś w województwie wielkopolskim)
Żabno (niem. Hirschdorf)[3]– wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Brodnica. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.
| wieś | |
.JPG) Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
561 |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
63-112[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PSE |
| SIMC |
0580948 |
Położenie na mapie gminy Brodnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu śremskiego  | |
 52°10′42″N 16°53′31″E/52,178333 16,891944[1]
| |
Wieś położona 5 km na północ od Brodnicy przy drodze powiatowej nr 2463 z Grabianowa do Mosiny. We wsi znajduje się skrzyżowanie z drogami powiatowymi nr 2466 przez Baranowo, nr 4060 do Pecnej przez Grzybno oraz nr 4061 do Ludwikowa[4]. Przez wieś przebiega Droga św. Jakuba - wielkopolski odcinek szlaku pielgrzymkowego do katedry w Santiago de Compostela w Galicji w północno-zachodniej Hiszpanii.
Wieś pierwszy raz wymieniana w dokumentach była w 1392. Majątek był podzielony na części, które należały do Żabińskich, Krajkowskich i Rogalińskich. W latach 1465, 1590, 1642 w dokumentach Żabno widnieje jako miasto. W XVIII wieku właścicielami byli Chłapowscy. W 1789 majątek kupił Jakub Biliński, a w 1823 Stanisław Zakrzewski. W 1886 wieś przeszła w ręce niemieckie[5]. W 1887 urodził się we wsi Tadeusz Ruge (zm. 1939 r.) - powstaniec wielkopolski i prezydent Poznania[6].
Zabytkiem wsi prawnie chronionym jest drewniany kościół św. Jakuba z 1789-1792, o konstrukcji sumikowo-łątkowej, wewnątrz wyposażenie późnobarokowe z ok. 1790. Polichromie ze scenami Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i aniołów pochodzą z 1956. W ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Jakuba, a w zwieńczeniu św. Katarzyny. W ołtarzach bocznych widnieją obazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Józefa. Na ścianach umieszczone są rzeźby świętych[5][7].
Pozostałymi atrakcjami są[6]:
- Pomnik nagrobny z 1813, klasycystyczny, na cmentarzu przy kościele;
- Obelisk przed plebanią, z metalowym krzyżem cholerycznym z 1849;
- Dwór z XIX wieku, parterowy, z piętrową wystawką i drewnianą wieżyczką;
- Żabińskie Góry - polodowcowe pasmo ozów, zalesionych, o długości 10 km i szerokości 500-700 m, największa wysokość to 103 m n.p.m., znajduje się na nich wieża przeciwpożarowa, a na zboczu odrestaurowany cmentarz ewangelicki;
- cmentarz ewangelicki z XIX/XX wieku z okazałym modernistycznym grobowcem Bresselów (renowacji nekropolii dokonało Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Brodnickiej Gniazdo w ramach autorskiego projektu Pamiętajmy o cmentarzach)[8].
Demografia
edytujLiczba mieszkańców miejscowości w poszczególnych latach[9]:
| Rok | Ilość mieszkańców |
|---|---|
| 1988 | 407 |
| 2002 | 433 |
| 2009 | 500 |
| 2011 | 497 |
| 2021 | 561 |
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163059
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1641 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mariusz Kondziela (red.), GŚ Gazeta Śremska : wydawnictwo miejskie, ZM, 1995–, OCLC 839173309 [dostęp 2019-06-05].
- ↑ Powiatowy Zarząd Dróg w Śremie: Wykaz dróg powiatowych. [dostęp 2009-07-06].
- ↑ a b Zbigniew Szmidt: Powiat Śremski, przewodnik turystyczny. Śrem: Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego - ŚOWMP, 2010, s. 25-29.
- ↑ a b Brodnica. W: Zbigniew Szmidt: Atrakcje turystyczne ziemi śremskiej. Śrem: Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości, 2001, s. 24. ISBN 83-910942-7-8.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2015-09-21].
- ↑ tablica informacyjna in situ
- ↑ GUS - Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2024-02-11].