Aleksandar Flaker (ur. 24 lipca 1924 w Białymstoku, zm. 25 października 2010 w Zagrzebiu[1]) – chorwacki literaturoznawca, teoretyk literatury i eseista pochodzenia polskiego.

Aleksandar Flaker
Państwo działania

 Jugosławia

Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1924
Białystok

Data i miejsce śmierci

25 października 2010
Zagrzeb

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: literaturoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet w Zagrzebiu

od 1957
Uczelnia

Uniwersytet w Zagrzebiu

Okres zatrudn.

1954-2002

Życiorys edytuj

Urodził się w Białymstoku, w 1931 wraz z rodziną przeniósł się do Zagrzebia, gdzie ukończył szkołę podstawową, a następnie szkołę średnią w Senju[2]. W 1949 ukończył studia slawistyczne w Zagrzebiu, a w 1953 obronił pracę doktorską pt. Pravaštvo i ruska književnost. Po ukończeniu studiów otrzymał stanowisko asystenta prof. Josipa Badalicia. W 1955 wspólnie ze Zdenko Škrebem wydał almanach Pogledi 55, skupiające grono młodych literaturoznawców. Dwa lata później grupa ta zaczęła wydawać pismo Umjetnost riječi[3].

Studia kontynuował w latach 1956-1957 na Uniwersytecie Moskiewskim. Po powrocie do kraju wykładał literaturę rosyjską na Uniwersytecie w Zagrzebiu. Jako profesor wizytujący wykładał w Amsterdamie, Freiburgu, Monachium, w Wiedniu, Grazu, a w 1973 na uniwersytecie Yale[4]. W 2002 przeszedł na emeryturę[1].

Zainteresowania badawcze Flakera obejmowały literaturę rosyjską i chorwacką, zajmował się także literaturoznawstwem porównawczym i teorią literatury. Stworzył własną metodę badania dzieł literackich, zwaną metodą formalną, zakładającą autonomię tekstu literackiego i uwolnienie się od dualizmu treści i formy[4]. Od 1957 należał do zespołu redakcyjnego pisma Umjetnost riječi, a także wydawanego w Amsterdamie pisma Russian Literature i wydawanego w Budapeszcie czasopisma literackiego Neohelikon. Zajmował się także tłumaczeniem literatury rosyjskiej[2].

Był członkiem Chorwackiej Akademii Nauki i Sztuki, członkiem korespondentem Słoweńskiej Akademii Nauk i Sztuki, członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, członkiem honorowym Węgierskiej Akademii Nauk, a także członkiem chorwackiego PEN Clubu[2]. W 1984 za wybitne osiągnięcia naukowe otrzymał nagrodę im. Vladimira Nazora, a w 2000 nagrodę Cyklopa za całokształt dokonań twórczych[2].

Był żonaty (żona Mirjana Borcić), miał córkę Goranę. Zmarł na raka płuc[3].

Dzieła edytuj

  • 1962: Suvremeni ruski pisci.
  • 1965: Ruski klasici XIX. stoljeća; udžbenik.
  • 1968: Književne poredbe; studija.
  • 1975: Modelle der Jeans Prosa - Zur literarischen Opposition bei Plenzdorf im osteuropäischen Romankontext.
  • 1976: Proza u trapericama.
  • 1976: Stilske formacije; studija.
  • 1982: Poetika osporavanja; studija.
  • 1984: Ruska avangarda; studija.
  • 1987: Izabrana djela, Pet stoljeća hrvatske književnosti.
  • 1988: Nomadi ljepote, studija.
  • 1995: Riječ, slika, grad.
  • 1999: Književne vedute.
  • 2009: Riječ, slika, grad rat. Hrvatske intermedijalne studije.
  • 2008: Slikarska književnost i književno slikarstvo.

Przypisy edytuj

  1. a b Akademik Aleksandar Flaker, književnik [online], info.hazu.hr [dostęp 2019-11-16] (chorw.).
  2. a b c d Umro književni povjesničar i teoretičar Aleksandar Flaker [online], vecernji.hr [dostęp 2019-11-16] (chorw.).
  3. a b Josip Užarević. Aleksandar Flaker (1924-2010). „Umjetnost riječi”. LIV (3-4), s. 225-229, 2010. 
  4. a b Aleksandar Flaker [online], sazu.si [dostęp 2019-11-16] (słoweń.).

Bibliografia edytuj