Aleksander Kolasiński
Aleksander Albin Kolasiński (ur. 27 lutego 1893 w Lisku, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
kapitan piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
27 lutego 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
5 Pułk Piechoty, |
Stanowiska |
oficer W. F. i P. W., |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujAleksander Kolasiński urodził się 27 lutego 1893 w Lisku[1][2][3]. Był synem Franciszka (solicytator notarialny)[1][2]. Kształcił się w C. K. Gimnazjum w Sanoku, z którego wystąpił 30 października 1913 na początku maturalnej VIII klasy (w jego klasie byli m.in. Wiktor Boczar, Mieczysław Jus, Stanisław Kosina, Stanisław Kurek, Franciszek Löwy, Tadeusz Piech, Edmund Słuszkiewicz)[4].
W 1914 przystąpił w Sanoku do Polskiej Drużyny Strzeleckiej[2]. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił 18 kwietnia 1915 do Legionów Polskich i służył w szeregach 1 kompanii 5 pułku piechoty w składzie I Brygady[2]. Od 12 lipca 1915 służył w 3 pułku piechoty w składzie II Brygady[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego[2]. Został awansowany na stopień porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5], a następnie na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[6][7][8]. W latach 20. był oficerem stacjonującego w Sanoku 2 pułku Strzelców Podhalańskich[9][10][11]. Prowadził ćwiczenia wojskowe dla harcerzy sanockiego hufca[12]. W 1932 był oficerem 10 Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu[13]. W latach 1933–1935 był komendantem tajnego Północnego Okręgu Związku Strzeleckiego działającego na obszarze Wolnego Miasta Gdańska i Prus Wschodnich[14] [15]. W 1937 został komendantem Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny w Gdańsku[14]. Według stanu z marca 1939 był oficerem eksponowanym w Gdańsku w strukturze Referatu „Zachód-dywersja” (w ramach Ekspozytury Nr 2 Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego), kierowanego przez mjr. Feliksa Ankersteina[14].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku[3] (według innego źródła znalazł się w Rumunii[14]). Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[3]. Od 17 czerwca 2000 pochowany na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[3][16].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)[17]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[18]
Zobacz też
edytuj- Marian Warmuzek – także kapitan Wojska Polskiego i oficer 2 Pułku Strzelców Podhalańskich szkolący sanockich harcerzy, również zamordowany w Charkowie
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
edytuj- ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 645.
- ↑ a b c d e f Żołnierze Niepodległości. Aleksander Kolasiński. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2019-12-15].
- ↑ a b c d Grupa i Kaźmierczak 2001 ↓, s. 44–45.
- ↑ XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: Fundusz Naukowy, 1914, s. 70.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 424.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 368.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 205.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 379.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 328.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 102.
- ↑ XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1921/1922. Sanok: 1922, s. 11.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 480.
- ↑ a b c d Uwagi i spostrzeżenia mjr. Feliksa Ankersteina z 1940 r. dotyczące przygotowań i działań dywersyjnych Ekspozytury nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego WP. „Dzieje Najnowsze”. R. XLI, s. 1, 2009.
- ↑ Przemysław Wywiał: Związek Strzelecki w wojnie obronnej 1939 roku. zs.mil.pl. [dostęp 2017-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-05)].
- ↑ Potwierdzenie Aleksandra Kolasińskiego jako ofiary zbrodni katyńskiej opublikowano w książce pt. Dowody wydobyte z ziemi. Takowego potwierdzenia brak jest w tzw. Księgach Cmentarnych, które opublikowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, zob. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 582. [dostęp 2016-10-31].. Brak potwierdzenia także w Księgach Cmentarnych, które opublikowało Muzeum Katyńskie, zob. Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2017-10-01]. Aleksander Kolasiński nie został pośmiertnie awansowany na kolejny stopień oficerski na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007, tak jak zostali awansowani inni oficerowie zamordowani przez NKWD w Charkowie, zob. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2017-10-01].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
Bibliografia
edytuj- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Aleksander Kolasiński. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-10-01].
- Małgorzata Grupa, Ryszard Kaźmierczak: Dowody wydobyte z ziemi : nazwiska oficerów Wojska Polskiego odczytane na dokumentach i przedmiotach wydobytych podczas prac archeologiczno-ekshumacyjnych w Charkowie w latach 1995-1996. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2001, s. 44-45. ISBN 83-916663-1-X.