Alfa Librae

Alfa Librae B
	α¹ Lib
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Waga
Rektascensja	14h 50m 41,175s
Deklinacja	−15° 59′ 50,03″
Paralaksa (π)	0,04279 ± 0,00020″
Odległość	76,22 ± 0,35 ly; 23,37 ± 0,11 pc
Wielkość obserwowana	5,15m
Ruch własny (RA)	−76,22 ± 0,43 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−63,08 ± 0,33 mas/rok
Prędkość radialna	−23,47 ± 0,15 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	gwiazda ciągu głównego
Typ widmowy	F4 V
Metaliczność [Fe/H]	−0,06
Wielkość absolutna	3,34m
Temperatura	6700 K
Alternatywne oznaczenia
	Oznaczenie Flamsteeda: 8 Lib
	2MASS: J14504122-1559498
	Bonner Durchmusterung: BD−15°3965
	Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 1387
	Boss General Catalogue: GC 19970
	Katalog Gliesego: GJ 563.4; GJ 9498
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 130819
	Katalog Hipparcosa: HIP 72603
	Katalog jasnych gwiazd: HR 5530
	SAO Star Catalog: SAO 158836

Alfa Librae A
	α² Lib
	; Położenie w gwiazdozbiorze
	Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Waga
Rektascensja	14h 50m 52,713s
Deklinacja	−16° 02′ 30,40″
Paralaksa (π)	0,04303 ± 0,00019″
Odległość	75,80 ± 0,30 ly; 23,240 ± 0,093 pc
Wielkość obserwowana	2,75m
Ruch własny (RA)	−105,68 ± 0,20 mas/rok
Ruch własny (DEC)	−68,40 ± 0,12 mas/rok
Prędkość radialna	−10 ± 5 km/s
	Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	gwiazda ciągu głównego
Typ widmowy	kA2hA5mA4IV-V
Metaliczność [Fe/H]	0,10
Wielkość absolutna	0,92m
Temperatura	8500 K
	Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	7952 pc
Mimośród	0,0786
Alternatywne oznaczenia
	Oznaczenie Flamsteeda: 9 Lib
	2MASS: J14505274-1602302
	Bonner Durchmusterung: BD−15°3966
	Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 548
	Boss General Catalogue: GC 19975
	Katalog Gliesego: GJ 564.1; GJ 9499
	Katalog Henry’ego Drapera: HD 130841
	Katalog Hipparcosa: HIP 72603
	Katalog jasnych gwiazd: HR 72622
	SAO Star Catalog: SAO 158840
	Zubenelgenubi

Alfa Librae (α Lib, Zubenelgenubi) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wagi. Jest odległa od Słońca o około 76 lat świetlnych.

Nazwa

Tradycyjna nazwa gwiazdy, Zubenelgenubi, wywodzi się od arabskiego ‏لزُبَانَى الجَنُوبِي‎ al-zubānā al-janūbiyy, co oznacza „południowe szczypce” (Skorpiona), jako że była ona traktowana dawniej jako część gwiazdozbioru Skorpiona^[3]. Nazwa ta jest tłumaczeniem określenia stgr. Χηλή νότιος, pochodzącego z Almagestu Ptolemeusza. Współczesnemu przypisaniu do gwiazdozbiorowi Wagi odpowiada arabska nazwa ‏الكفة الجنوبية‎ al-kiffa al-janūbiyy, „południowa szala” (Wagi), która została częściowo przetłumaczona na łacinę w czasem spotykanej formie Kiffa australis^[6]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna W 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Zubenelgenubi dla określenia najjaśniejszego składnika systemu^[7].

Charakterystyka obserwacyjna

Jest to druga co do jasności gwiazda konstelacji. Jest to gwiazda wielokrotna, okiem nieuzbrojonym można rozdzielić dwa składniki, które są gwiazdami spektroskopowo podwójnymi^[1]^[4]. Obserwowana wielkość gwiazdowa widocznych dla gołego oka składników to 2,75 i 5,15^m, zaś ich wielkość absolutna jest równa odpowiednio 0,92 i 3,34^m^[2]^[5]. Dzieli je na niebie 231,1 sekundy kątowej, prawie cztery minuty kątowe (pomiar z 2012 roku)^[8].

Charakterystyka fizyczna

Jasna Alfa Librae A i słabsza Alfa Librae B charakteryzuje podobny ruch własny i najprawdopodobniej są one związane grawitacyjnie. W przestrzeni dzieli je odległość co najmniej 5500 au i jedno okrążenie wspólnego środka masy zajmuje ponad 200 tysięcy lat^[3].

Jaśniejszą gwiazdę tworzą składniki należące do typu widmowego A. Jest ona sklasyfikowana jako możliwy podolbrzym^[1]^[3]. Ma temperaturę 8500 K^[3]. Słabsza gwiazda Alfa Librae B to gwiazda ciągu głównego, reprezentuje typ widmowy F^[4]^[3]. Ma ona temperaturę około 6700 K^[3]. Układ ten może należeć do gromady ruchomej Kastora, wraz z Kastorem, Wegą i Fomalhautem^[3]^[9].

Gwiazda zmienna KU Librae, oddalona o 2,6°, ma ruch własny zgodny z układem Alfa Librae. Pomimo oddalenia o około parsek, może być związana z nim grawitacyjnie i być dalekim, piątym składnikiem systemu^[9]. Jest to żółty karzeł należący do typu G8^[10].

W pobliżu znajduje się także obiekt oznaczony HIP 72603C. Jest to brązowy karzeł lub nawet podkarzeł reprezentujący typ widmowy M. Jest to niezwiązany z Alfa Librae obiekt tła^[11].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Alfa² Librae w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Anderson E, Francis C.: HIP 72622. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Jim Kaler: Zubenelgenubi. STARS. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Alfa¹ Librae w bazie SIMBAD (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Anderson E, Francis C.: HIP 72603. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).
↑ Libra, the Balance or Scales. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 275, 276. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-06-01. [dostęp 2018-08-27].
↑ Mason et al.: WDS J14509-1603A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
↑ ^a ^b J. A. Caballero. Reaching the boundary between stellar kinematic groups and very wide binaries. II. α Librae + KU Librae: a common proper motion system in Castor separated by 1.0 pc. „Astronomy and Astrophysics”. 514, s. A98, 2010. DOI: 10.1051/0004-6361/200913986. arXiv:1001.5432. Bibcode: 2010A&A...514A..98C. (ang.).
↑ KU Lib w bazie SIMBAD (ang.)
↑ P.R. Allen, A.J. Burgasser, J.K. Faherty, J.D. Kirkpatrick. Low-mass tertiary companions to spectroscopic binaries. I. Common proper motion survey for wide companions using 2MASS. „The Astronomical Journal”. 144 (2), s. 62, 2012. DOI: 10.1088/0004-6256/144/2/62. Bibcode: 2012AJ....144...62A.

Bibliografia

Alfa Librae w bazie SIMBAD (ang.)

[simbad02-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Alfa² Librae w bazie SIMBAD (ang.)

[xhipA-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Anderson E, Francis C.: HIP 72622. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).

[kaler-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Jim Kaler: Zubenelgenubi. STARS. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).

[simbad01-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Alfa¹ Librae w bazie SIMBAD (ang.)

[xhipB-5] Anderson E, Francis C.: HIP 72603. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).

[allen-6] Libra, the Balance or Scales. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 275, 276. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).

[iau-7] Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-06-01. [dostęp 2018-08-27].

[WDS-8] Mason et al.: WDS J14509-1603A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.

[Caballero2010-9] J. A. Caballero. Reaching the boundary between stellar kinematic groups and very wide binaries. II. α Librae + KU Librae: a common proper motion system in Castor separated by 1.0 pc. „Astronomy and Astrophysics”. 514, s. A98, 2010. DOI: 10.1051/0004-6361/200913986. arXiv:1001.5432. Bibcode: 2010A&A...514A..98C. (ang.).

[simbadKU-10] KU Lib w bazie SIMBAD (ang.)

[tertiary-11] P.R. Allen, A.J. Burgasser, J.K. Faherty, J.D. Kirkpatrick. Low-mass tertiary companions to spectroscopic binaries. I. Common proper motion survey for wide companions using 2MASS. „The Astronomical Journal”. 144 (2), s. 62, 2012. DOI: 10.1088/0004-6256/144/2/62. Bibcode: 2012AJ....144...62A.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]