Amazonit (synonim: kamień amazoński) – minerał z gromady krzemianów. Minerał, jest zieloną lub niebieskozieloną odmianą skalenia zwanego mikroklinem[1]; kamień półszlachetny. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Amazonit
Ilustracja
Amazonit z Pikes Peak, hrabstwo El Paso, Kolorado, Stany Zjednoczone (5,5 x 3,1 x 2,5 cm)
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy

kamień amazoński

Skład chemiczny

krzemian potasu i glinu (K[AlSi3O8])

Twardość w skali Mohsa

6–6,5

Przełam

haczykowaty, kruchy

Łupliwość

doskonała dwukierunkowa

Układ krystalograficzny

trójskośny

Gęstość

2,56–2,58 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

zielona lub niebieskawozielona

Rysa

biała

Połysk

szklisty

Inne

przezroczystość: przeświecający, nieprzezroczysty

Choć nazwa jego pochodzi od rzeki Amazonki, w prawdziwej Amazonii ten minerał nie występuje. Pierwotnie tą nazwą określano zielone jadeity.

Charakterystyka

edytuj

Właściwości

edytuj

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym i tabliczkowym. Często tworzy zbliźniaczenia i agregaty. Najpiękniejsze kryształy występują w druzach. Jest kruchy, przeświecający. Jego charakterystyczną cechą jest barwa – zielonkawa (wywołana niewielką domieszką ołowiu, do 1,2% tlenku ołowiu II[2]) z przerastającymi go nieregularnymi (kropelkowymi lub żyłkowymi) wrostkami białego albitu.

Występowanie

edytuj

Występuje w kwaśnych, głębinowych skałach magmowych, najczęściej w pegmatytach, granitach. Skalenie występują w skałach magmowych (są minerałami, na których opiera się klasyfikacja skał magmowych).

Miejsca występowania:

  • W Polsce: występuje w druzach pegmatytowych[3] granitów strzegomskich i strzelińskich (kryształy mają wielkość kilku centymetrów).

Zastosowanie

edytuj
  • kamień poszukiwany przez kolekcjonerów,
  • kamień jubilerski i ozdobny. Przezroczyste i pięknie zabarwione odmiany używane są w jubilerstwie jako kamienie jubilerskie i ozdobne. Amazonit zazwyczaj jest szlifowany w postaci kaboszonów. Może być mylony z turkusem i niektórymi jadeitami,
  • Skaleń jest eksploatowany dla przemysłu ceramicznego (porcelana, glazury, izolatory).

Przypisy

edytuj
  1. Amazonit, [w:] Bania Zbigniew, Jędryczko Małgorzata, Sztuka świata. T. 17, Słownik terminów : A -K, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 25, ISBN 978-83-213-4726-4, OCLC 829853214 [dostęp 2021-01-26].
  2. a b c d e f Amazonite mineral information and data. MinDat. [dostęp 2014-05-31].
  3. Encyklopedia Powszechna PWN. T. 1. A-F. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 71.

Zobacz też

edytuj