Andrzej Czajkowski

polski kompozytor

Andrzej Czajkowski właśc. Robert Krauthammer, w trakcie kariery na Zachodzie posługiwał się nazwiskiem André Tchaikowsky[1] (ur. 1 listopada 1935 w Warszawie, zm. 26 czerwca 1982 w Oxfordzie[2]) – polski pianista i kompozytor pochodzenia żydowskiego.

Andrzej Czajkowski
Imię i nazwisko

Robert Krauthammer

Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1935
Warszawa

Pochodzenie

żydowskie

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 1982
Oxford

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

pianista, kompozytor

Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Urodzony jako Robert Krauthammer, okupację niemiecką przeżył pod zmienionym nazwiskiem Czajkowski i przy tym nazwisku pozostał po wojnie. Ukrywał się m.in. w domu przy ul. Kaliskiej 17[3].

W latach 1948–1951 uczył się w konserwatorium w Paryżu. Gdy ukończył je ze złotym medalem władze PRL zachęciły go do powrotu do Polski, oferując znakomite możliwości studiowania i koncertów[4]. W Polsce pozostał do 1956, potem mieszkał do końca życia w Londynie. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Uczeń Stanisława Szpinalskiego, Lazare’a Lévy’ego, Kazimierza Sikorskiego, Stefana Askenasego.

Laureat VIII nagrody na V Konkursie Chopinowskim w 1955 roku.

Laureat III nagrody na międzynarodowym konkursie pianistycznym Królowej Elżbiety Belgijskiej w Brukseli w 1956[5], po którym nie powrócił do Polski.

Jest bohaterem reportażu „Hamlet” Hanny Krall, wydrukowanego w zbiorach Dowody na istnienie i Żal.

Popularyzatorem i wykonawcą jego muzyki w Polsce jest pianista Maciej Grzybowski[6].

Zainteresowanie Czajkowskim rozbudziła premiera opery Kupiec wenecki w Bregencji w 2014 roku. Efektem stało się pojawienie licznych publikacji na temat kompozytora[7].

Był homoseksualistą[8][9].

Ważniejsze utwory

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Andre Tchaikowsky Website [online], andretchaikowsky.com [dostęp 2022-05-10].
  2. Michał Czajka, Marta Młodkowska, Apolonia Umińska-Keff: Relacje z czasów zagłady: inwentarz, Wydania 2001-3000. Żydowski Instytut Historyczny, 2002, s. 252. ISBN 978-83-85888-02-4.
  3. Adam Piechowski: Losy spółdzielni mieszkaniowych w Warszawie w latach okupacji niemieckiej. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy, 1992, s. 98. ISBN 83-209-0837-X.
  4. Jacek Marczyński, Wielka miłość trudnego artysty, „Rzeczpospolita” [dostęp 2013-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-31].
  5. Laureates [online], queenelisabethcompetition.be [dostęp 2020-03-19] (fr.).
  6. Maciej Grzybowski: Andrzej Czajkowski: Pianista [1]; Ruch Muzyczny 2015 nr 1.
  7. Np. w „Ruchu Muzycznym”: o kolekcji pamiątek [1]; korespondencja [2].
  8. 7 sonetów do diabła stróża (Andrzej Czajkowski przypominany) [online], Culture.pl [dostęp 2022-05-10] (pol.).
  9. Hanna Krall, Dowody na istnienie, Poznań: Wydawn. A5, 1996, ISBN 83-85568-24-7, OCLC 38142419 [dostęp 2022-05-10].

Linki zewnętrzne

edytuj