Aslı Erdoğan
Aslı Erdoğan (ur. 8 marca 1967 r. w Stambule) – turecka pisarka i dziennikarka, z wykształcenia fizyk.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Narodowość | |
| Język | |
| Ważne dzieła | |
|
„Miasto w karmazynowej pelerynie” | |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujUrodzona 8 marca 1967 r. w Stambule[1]. Jej ojciec był liderem lewicowego związku studentów[2]. Urodziła się w 1967 r. w Stambule[3], tam też ukończyła Robert College[4], a potem studiowała inżynierię komputerową (licencjat w 1988) i fizykę (magisterium w 1993)[5], by po studiach pracować w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN. W 1993 r[5]. wyjechała do Brazylii[2], by rozpocząć prace nad doktoratem z fizyki cząstek elementarnych[2]. Karierę naukową porzuciła dwa lata później[5].
W 1993 r. zaangażowała się w działalność na rzecz praw człowieka[2]. Jako pisarka debiutowała rok później[6]. Od 1998 r. pracowała jako dziennikarka, związana była z lewicową gazetą „Radikal” (1998–2001) i kurdyjskim czasopismem „Özgür Gündem” (od 2013 r.). Pisała o nadużyciach policji, torturach[2], gwałtach na kobietach, rzezi Ormian[4] i prześladowaniach Kurdów, w związku z czym wielokrotnie jej grożono i próbowano zastraszyć[2]. Jej książki nie są wydawane w Turcji[6], natomiast tłumaczono je m.in. na język angielski, francuski, niemiecki, włoski, szwedzki, norweski, arabski, bośniacki[5], duński i bułgarski. Jej publikacje recenzowali i analizowali m.in. Orhan Pamuk, Ingo Arend, Ruth Klüger i Eugene Schoulgin – jej dokonania są przedmiotem ponad stu artykułów, esejów i prac akademickich[7].
Od początku była nastawiona nieprzychylnie do rządów Recepa Tayyipa Erdoğana, krytykowała go za autorytarne zapędy[4].
Wkrótce po zatrudnieniu w „Özgür Gündem”, ostrzeżona o możliwości aresztowania, wyjechała do Szwajcarii i dalej do Austrii, gdzie otrzymała ochronę miejscowych służb. Po kilku miesiącach wróciła do Turcji, gdzie cztery dni później zaczęły się protesty w parku Gezi, w których wzięła udział. Ponownie zaczęto ją zastraszać, kolejny raz wyjechała z Turcji, azyl przyznała jej organizacja Międzynarodowej Sieci Miast Pisarzy Uchodźców (ICORN). Przez pewien czas mieszkała w Krakowie[2].
Po nieudanym puczu w Turcji w lipcu 2016 r. została aresztowana pod zarzutem prowadzenia działalności terrorystycznej[4]. W listopadzie sąd uchylił zarzut „rozbijania jedności narodu”, a miesiąc później została zwolniona z aresztu z zakazem opuszczania państwa, zarzutu działalności terrorystycznej jednak nie wycofano[8].
Jest członkiem międzynarodowego PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Tureckich[7]. Autorka kilkunastu książek (powieści, noweli, zbiorów opowiadań, prozy poetyckiej, i esejów politycznych[6]), m.in. „Cudowny mandaryn”, „The Shell Man”, „Kamienny zamek”, „Miasto w karmazynowej pelerynie”[2], z których żadna nie została dotąd wydana po polsku[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Asli Erdogan : “J'ai été relâchée de prison, mais je reste à la merci du pouvoir”, „Bibliobs” [dostęp 2018-09-21] (fr.).
- ↑ a b c d e f g h Małgorzata Borowska, Asli Erdogan: Całe życie słyszę – "Wierzysz, że jesteś pisarką, a jesteś wariatką!", „www.wysokieobcasy.pl”, 30 stycznia 2016 [dostęp 2016-08-21].
- ↑ Schriftstellerin Asli Erdogan in Istanbul verhaftet. STANDARD Verlagsgesellschaft m.b.H., 2016-08-19. [dostęp 2016-08-21]. (niem.).
- ↑ a b c d Andrzej Brzeziecki, Aslı Erdogan – więzień Erdogana. Kim jest pisarka, która trafiła w Turcji do aresztu? [online], 19 sierpnia 2016 [dostęp 2016-08-21].
- ↑ a b c d Aslı Erdoğan [online] [dostęp 2016-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-18].
- ↑ a b c d Turecka pisarka Asli Erdogan na stypendium w Krakowie [online], Onet.pl, 15 lipca 2015 [dostęp 2016-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-21] (pol.).
- ↑ a b Kraków schronieniem dla nowej stypendystki ICORN – Aslı Erdoğan: Kraków Miasto Literatury UNESCO, „miastoliteratury.pl” [dostęp 2016-08-21].
- ↑ Michał Kokot, Znana turecka pisarka Asli Erdogan zwolniona z więzienia. Za kraty trafili jednak kolejni dziennikarze [online], wyborcza.pl, 29 grudnia 2016 [dostęp 2016-12-31].