August Kraus

niemiecki rzeźbiarz

August Kraus (ur. 9 lipca 1868 w dzielnicy Ruhrort, dzisiaj Duisburg, zm. 8 lutego 1934 w Berlinie) – niemiecki rzeźbiarz.

August Kraus
Ilustracja
August Kraus, rysunek Heinricha Zille
Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1868
Ruhrort

Data i miejsce śmierci

8 lutego 1934
Berlin

Zawód, zajęcie

rzeźbiarz

Narodowość

niemiecka

grupa lwy
pomnik Bismarka w Berlinie
Zille pozuje artyście do Wedigo von Plotho
relief na nagrobku przyjaciela Heinricha Zille

Życiorys

edytuj

Kraus był synem woźnicy. Dzieciństwo spędził w Ruhrort, zanim rodzina nie przeprowadziła się do Baden-Baden. Tam pobierał w 1882 naukę rzeźby w kamieniu u kamieniarza. W 1883 po przeprowadzce rodziny do Strasburga, kontynuował naukę u Johanna Riegera i równolegle uczył się do 1887 w państwowej szkole rzemiosła artystycznego. Od 1887 do 1891 studiował w berlińskiej Akademii Sztuki, gdzie był w ostatnim semestrze uczniem Ernsta Hertera, a następnie w atelier Reinholda Begasa, "z cienia którego nie wyszedł do 1900"[1].

Jednym z pierwszych dużych zamówień, które Kraus dostał, był projekt pomnika dla cesarskiej floty. Pomnik miał upamiętnić kanonierkę SMS Iltis, która zatonęła podczas tajfunu w pobliżu Szanghaju (Kap Shandong). Spośród 85 członków załogi uratowano jedynie 14. Monument odsłonięto w obecności Henryka Pruskiego 21 listopada 1898. Zburzono go w czasie I wojny światowej[2].

Otrzymana w roku 1900 Nagroda Państwowa Pruskiej Akademii Sztuki dała artyście materialną i artystyczną niezależność. Pięcioletnie stypendium i pobyt w Rzymie przyczyniły się do rozwoju własnego stylu i przyłączenia się do nurtu neoklasycystycznego takich artystów jak Adolf von Hildebrand, Louis Tuaillon czy August Gaul, którzy torowali drogę nowoczesnej sztuce[3]. W 1906 Kraus wrócił do Berlina.

W roku 1908 stworzył Kraus Männeken pis, której to rzeźby mieszkańcy Duisburga nie chcieli zaakceptować „ze względów obyczajowych”. Dopiero w 1952, po wielu zmianach lokalizacji, znalazło się miejsce dla tej 90-centymetrowej rzeźby z brązu w Mercatorhalle. Według relacji córki artysty, nie jest to kopia oryginału z Brukseli, lecz rzeźba z natury, do której pozował syn rzeźbiarza[4].

Odcinając się od swojej neobarokowej wczesnej twórczości i szkoły swojego mistrza Reinholda Begasa, zmierzał Kraus konsekwentnie ku secesji. W latach 19111913 był przewodniczącym tego ruchu (Secesja Berlinska)[3][5] Następnie razem z przyjacielem Heinrichem Zille, skierowali się ku Wolnej Wecesji (Freie Secession). Między 1914 i 1920 Kraus był dyrektorem Rauch-Museum, a związek rzeźbiarzy wybrał go swoim pierwszym przewodniczącym.

Po dojściu Hitlera do władzy, został w listopadzie 1933 radcą prezydialnym Ministerstwa Kultury Rzeszy[6]. W tym samym roku został też przewodniczącym Wydziału Sztuk Pięknych "oczyszczonej" Akademii Nauk, której przewodniczącym był już od jakiegoś czasu. Piastując te funkcje 3 listopada 1933 podpisał deklarację lojalności wobec Adolfa Hitlera[6].

August Kraus zmarł w lutym 1934 i został pochowany na cmentarzu Friedhof-Heerstrasse w okręgu Charlottenburg-Wilmersdorf w Berlinie. Za zasługi otrzymał nagrobek honorowy.

Dzieła

edytuj
  • W 1895 i 1897 współpraca przy zniszczonym pomniku Kaiser-Wilhelm-Nationaldenkmal, m.in. grupa saksońska, koń i dwie grupy orłów – razem z August Augustem Gaulem
  • Dwie grupy lwów również z Augustem Gaulem[7] od 1963 w Tierpark Friedrichsfelde[8]
  • 1898 – pomnik SMS Iltis dla Szanghaju
  • 1898 – statuetka Heinricha Zille

Prace w berlińskiej Alei Zwycięstwa

Studnie i fontanny:

Prace medalierskie

W nieznanych miejscach znajdują się m.in.:

Wystawy i nagrody

edytuj
  • 1896 – Cesarska Nagroda za uzupełnianie Antyków (Kaiserpreis zur Ergänzung der Antiken) – Pierwsza nagroda
  • 1899 – reprezentowany na pierwszej i następnych wystawach berlińskiej secesji
  • 1900 – Wielka Nagroda Państwowa (pięcioletnie stypendium w Rzymie) m.in. za grupę rzeźb w Alei Zwycięstwa w Berlinie
  • 1900 – na Wystawie Światowej w Paryżu wystawiono odlew gipsowy jego rzeźby Henryka II z Alei Zwycięstwa

Upamiętnienie

edytuj
 
August Kraus, tablica pamiątkowa.

Augustowi Kraus została zadedykowana jedna z ulic na Ruhrorcie – Krausstraße.

Bibliografia

edytuj
  • Ethos und Pathos. Die Berliner Bildhauerschule 1786-1914, katalog, Hrsg. von Peter Bloch, Sibylle Einholz und Jutta von Simson. Berlin 1990
  • Uta Lehnert: Der Kaiser und die Siegesallee. Réclame Royale, Dietrich Reimer Verlag, Berlin 1998, ISBN 3-496-01189-0.
  • Otto Nagel: H. Zille. Veröffentlichung der Deutschen Akademie der Künste. Henschelverlag Berlin, 1970.
  • Peter Paret: Die Berliner Secession. Moderne Kunst und ihre Feinde im Kaiserlichen Deutschland, Ullstein, Frankfurt/M. 1983 (Ullstein-Buch; Bd. 36074) ISBN 3-548-36074-2

Przypisy

edytuj
  1. Uta Lehnert: Der Kaiser und die ..., S. 374
  2. Einweihung des Denkmals für das untergegangene Kanonenboot Iltis, Shanghai, am 21. November 1898. dhm.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-19)]. Deutsches Historisches Museum
  3. a b Uta Lehnert: Der Kaiser und die ..., S. 375
  4. Webseite Duisburg, Progesundheit, Nr. 58 Juni 2003 PDF, Seite 9
  5. ; die Darstellung der Edition Luisenstadt, nach der Kraus in der Nachfolge Max Liebermanns Präsident der Berliner Secession wurde, ist sehr wahrscheinlich falsch
  6. a b Ernst Klee: Das Kulturlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. S. Fischer, Frankfurt am Main 2007, S. 334.
  7. Bildhauerei in Berlin - Katalog [online], bildhauerei-in-berlin.de [dostęp 2024-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-08].
  8. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2015-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-08)].
  9. von Zezschwitz - August [online], kunstmarkt.com [dostęp 2024-04-22].
  10. a b c Friedhöfe Mannheim, siehe Eintragungen unter Lanz, Heinrich und Lanz, Julia
  11. friedhof-mannheim.de
  12. Knabe mit Ziege, 1926-28/1955. bildhauerei-in-berlin.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-08)].
  13. a b Sfdd. In: Ulrich Thieme, Felix Becker u. a.: Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart. Band 21, E. A. Seemann, Leipzig 1927, S. 444.