Băno Axionov

radziecki i mołdawski aktor filmowy, reżyser oraz pedagog

Băno Axionov, (rum. Băno Axionov; ros. Бэно Максович Аксёнов; niem. Bäno Axionov; ang. Beno Axionov; ur. 2 kwietnia 1946) – radziecki i mołdawski aktor teatralny i filmowy, reżyser, scenarzysta oraz pedagog teatru[1][2][3]. Zasłużony Artysta Mołdawskiej SRR (1991). Laureat wielu konkursów teatralnych[4][5][6].

Băno Axionov
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1946
Mińsk

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, pedagog teatru

Odznaczenia
Zasłużony Artysta Mołdawskiej SRR, laureat wielu konkursów teatralnych

Życiorys edytuj

Rodzina i edukacja edytuj

Băno Axionov urodził się w Mińsku. Jego ojciec, Max Fishman / Mietek Fiszman (ur. 12 grudnia 1915 w Warszawie, zm. 24 września 1985 w Kiszyniowie), był kompozytorem i pedagogiem[7][8][9][10][11]. Matka, Lidia Axionovа(inne języki) (ur. 19 lipca 1923 w Engelsie, zm. 18 września 2019 w Kiszyniowie) była dyrygentem i profesorem (niektórzy z jej przodków byli Sybiracy)[12][13]. Ma brata, Artura Aksenova, który jest pianistą i pedagogiem[14][15][16].

W 1965 ukończył gimnazjum w Kiszyniowie. Trenowany lekkoatletyczne. Należał do najlepszych płotkarzy Mołdawii w biegu na 200 m i 400 m przez płotki. (1963 -1966). Wielokrotny mistrz Mołdawii i reprezentant kraju we wszystkich wymienionych dyscyplinach. Jego trenerem był Zasłużony Trener Mołdawskiej SRR Jewgienij Zybczenko[17].

Studiował w Kiszyniowskim Instytucie Sztuki im. Gavriila Musicescu pod kierunkiem Nadieżdy Aronieckiej(inne języki)[18], w Leningradzkim Instytucie Teatralnym, w Moskiewskim Laboratorium Marii Knebel[19][20] i u Pawła Chomskiego(inne języki) (Moskiewska Akademia Przekwalifikowania Pracowników Sztuki i Teatr Mossowiet)[21].

Jeszcze jako student zaczął być zapraszany do występów w radiu i telewizji jako aktor. Inscenizował sztuki w zespołach amatorskich w Kiszyniowie i Tyraspolu.

Kariera zawodowa edytuj

W 1969 r. został aktorem i asystentem reżysera w rosyjskim teatrze w Tyraspolu, 1973-2006 był aktorem i reżyserem Rosyjskiego Teatru Dramatycznego im. А.П. Czechowa w Kiszyniówie. W latach 1971 - 1985 (z przerwami) uczył aktorstwa w Instytucie Sztuki w Kiszyniowskim Instytucie Sztuki im. Gavriila Musicescu. W latach 80. był stałym prezenterem popularnych programów satyrycznych mołdawskiej telewizji „Ariciul” i „Ławka Ariciul” (reż. A. Suprun, L. Milniczenko). W tych samych latach został zapamiętany z ról aktorskich w telewizyjnym „Teatrze Miniatur” (w reżyserii A. Suprun, M. Riabowa, B. Axionov), a także przebiegłym, mądrym błaznem z serii spektakli dla dzieci programy telewizyjne „Zgadnij” (reż. L. Zoti). Stworzył wiele ciekawych ról w satyrycznym magazynie filmowym „Usturicz” (produkowanym przez „Moldova-Film”). Często występował w reklamach.

Ma w dorobku ok. 200 ról teatralnych w Kiszyniowie i Tyraspolu, zagrał role dramatyczne i komediowe (m.in. Fadinard («Słomkowy kapelusz» Eugène Labiche, reż. N. Aronieckaja), Trzeci («Na pełnym morzu» Sławomir Mrożek, reż. M. Abramow), MiedwiedienkoMewa» Anton Czechow, reż. N. Betsis), Rispołożeński («The Bankrupt» Aleksandr Ostrowski, reż. M. Abramow), Łomow i Czebukow («Oświadczyny» Anton Czechow, reż. B. Axionov), Don Diego («Pobożna Marta» Tirso de Molina, reż. N. Betsis), ProchorCichy Don» Michaił Szołochow, reż. J. Cicinowski), Grzela (Alen) i MolièreSzkoła żon», reż. N. Aronieckaja» Molière), Mendosa («The Duenna» Richard Brinsley Sheridan, reż. N. Betsis), ChereaKaligula» Albert Camus, reż. L. Łastiwka), Spirake («Titanic – walc» Tudor Mușatescu, reż. S.Luka), Menachem Mendel («Modły żałobne» Gr. Gorin na podstawie Szoloma Alejchema, reż. V. Madan).

Zagrał w ponad 20 filmach, m.in: 1964: Bill – „Robin Hood”, 1976: Łotrzyk, bywalca salonów – „Mark Twain kontra…”[22][23]. 1979: reporter - "I nadejdzie dzień..."[24][25]. 1979: Agent – „Emisariusz ośrodka zagranicznego"[26]. 1979: Inżynier - „Witam, przybyłem”[27]. 1980: Machnowiec – „Duża i mała wojna”[28]. 1993: Grigenaru – „Pociąg do Kalifornii”[29]. 1995: Tatar – „Na dnie” (1 - 6 seriа). 1999: Pawlik – „Powrót Titanica” (1 i 2 seria)[30][31]. 2000: Elektryk - „Antologia dowcipów”[32]. 2019: Dziadek - „Kto następny?”[33][34][35].

Wystawił około 60 przedstawień teatralnych (m.in. Król Maciuś Pierwszy Janusza Korczaka, Luise Millerin (sceny ze Intryga i miłość) Friedricha Schillera, Kot w butach Perrault, Głos ludzki Cocteau, Angela – tyrana Padwy Victora Hugo, Współwinni Goethe, Samobójca Erdmana, Bajka o carze Sałtanie, Aleksandra Puszkina, Nic we mnie o tym nie zapomni Icchaka Kacenelsona, Elie Wiesel, Hannah Szenes, Kłopot z czułego serca Władimira Sołłoguba[36], Zapiski wariata Gogolа[37][38][39], Cudza żona i mąż pod łóżkiem Fiodora Dostojewskiego[40][41][42].

Od 2007 roku mieszka w Niemczech, gdzie kontynuuje swoją pracę jako reżyser, prowadzi kursy mistrzowskie i wykłady z historii i sztuki Mołdawii, Rumunii, Rosji, Białorusi, Ukrainy[43].

Życie prywatne edytuj

Z pierwszą żoną, aktorką i reżyserką Liudmilą Chahi, ma syna Władysława Aksenova[44][45][46]. Jego drugą żoną została doktor habilitowany socjologii Swietłana Dmitrienko[47].

Odznaczenia edytuj

  • Zasłużony Artysta Mołdawskiej SRR (1991)[48][49].
  • Monografia Teatr Băno Axionovа" (Театр Бэно Аксёнова)[50][51][52][53].
  • Laureat wielu konkursów teatralnych[54].

Przypisy edytuj

  1. Library of Congress https://id.loc.gov/authorities/names/n2007089732.html
  2. Тираспольский театр
  3. Государственный русский драматический театр им. А.П. Чехова (Республика Молдова)
  4. Аксёнов Бэно Максович, kino-teatr.ru
  5. Бэно Аксёнов
  6. Ministerul Educaţiei, Culturii Şi Cercetării Al Republicii Moldova Biblioteca Naţională A Republicii Moldova Calendar Naţional 2021 Băno Axionov Р.138 ISSN 1857-1549
  7. Max Fishman
  8. Tamara Melnic: Composer And Professor Max Fishman
  9. Tamara Melnic: Composer And Professor Max Fishman. Ministerul Culturii al Republicii Moldova. Academia de Muzică, Teatru şi Arte Plastice. Anuar Ştiinţific: Muzică, Teatru, Arte Plasticethe. ISSN 1857-2251. Nr. 1 – 2 (12 - 13) 2011 S. 85 – 90
  10. Илана Елизарова: Без права творить. К 100-летию композитора, пианиста, педагога Макса Фишмана
  11. Baranov Ekaterina Bibliothèque Compositeurs de Moldavie Max Fishman
  12. Музыкальная академия
  13. Olga Bejenaru, Weronika Każdan, art critics: The first professor of choral conducting in Moldova (on the occassion of the 100th anniversary of the birth of L.V. Axionova)". "Information and analytical portal AVA.MD" February 23, 2023. (Беженару Ольга, Каждан Вероника, искусствоведы: Первый профессор хорового дирижирования Молдовы. К 100-летию со дня рождения Л.В. Аксёновой. Информационно-аналитический портал AVA.MD" 23 февраля 2023)
  14. А. М. Аксёнов [online] [dostęp 2010-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2011-01-30].
  15. Artur Aksenov
  16. A. M. Axionov (otwietstwiennyj riedaktor): Rieżissura igry na fortiepiano: B. M. Bierlin-muzykant, licznost Moskwa: Rossijskaja akadiemija muzyki im. Gniesinych, 2006 (А. М. Аксёнов (ответственный редактор): Режиссура игры на фортепиано: В. М. Берлин-музыкант, личность Москва: Российская академия музыки им. Гнесиных, 2006)
  17. Бегуны с барьерами СССР (русский -> английский)
  18. Nadieżda Stiepanowna Aronieckaja
  19. Marii Knebel
  20. Гончарук, А.Ю: Актёрское мастерство и основы режиссуры: научно-методическое пособие по государственному стандарту 3+/ Москва; Берлин: Директ Медиа 2017. – 211 с. ISBN 978-5-4475-9126-7 (Мария Осиповна Кнебель (Maria Osipowna Knebel), страницы 81 - 84)
  21. Павел Осипович Хомский
  22. Марк Твен против… (1976)
  23. «Марк Твен против…» (СССР, 1976)
  24. И придёт день… (1979)
  25. И придет день 1979, «Молдова-фильм»
  26. Эмиссар заграничного центра (1979)
  27. Здравствуйте, я приехал! 1979
  28. Большая-малая война (1980)
  29. Поезд в Калифорнию (1993)
  30. Возвращение Титаника (1999)
  31. Возвращение Титаника (1999)
  32. Антология приколов (киноальманах) (2000)
  33. Анатолий Левицкий: Фильм Бэно Аксёнова (Молдова) «Кто следующий?» Klauzura 17.06.2019
  34. Карина Коваль: В «вежливом» окружении" Журнал Иные берега 2 (50) 2019 ISSN 1994-3768
  35. Wer ist der Nächste? 2019
  36. Lukas Bull: Mirror world of theater ProArtInfo June 4, 2014 (Лука Булл Зеркальный мир театра 4 июня 2014)
  37. N.Iwanowa: Im Rahmen des Festivals „Tschechows Heimat“ Neue Taganroger Zeitung 27.09.2010
  38. Heinz Setzer: Dramatic high tension Badische Zeitung 23. Juli 2010 (Heinz Setzer Dramatische Hochspannung Badische Zeitung July 23, 2010)
  39. Lidia Olejnik: TimeOut 17. October 2012 (Лидия Олейник: 17 октября 2012 года. Вот и закончился 5 московский международный театральный фестиваль "Соло")
  40. Владимир Смирнов: Возвращение Мастера 4 февраля 2014 Возвращение Мастера
  41. Każdan Weronika: 'Cudza żona i mąż pod łóżkiem „Niezawisimaja Mołdowa“ 23.02.2014 (Вероника Каждан: Чужая жена и муж под кроватью 23 февраля 2014).
  42. Чужая жена и муж под кроватью
  43. Вероника Каждан: «Магический сеанс музыки» Русское поле (Германия). 29.05.2014
  44. Аксенов Владислав Бэнович. Институт российской истории РАН
  45. Authors/Creators beginning with: Aksenov, V. B.
  46. Лучший нон-фикшн 2023 года: названы лауреаты нового сезона важнейшей просветительской премии России
  47. Татьяна СПАТАРУ, доктор хабилитат социологических наук, Институт Юридических и Политических Исследований АНМ: Institutionalization of sociology in the Republic of Moldova S 124
  48. Бэно Аксенов (Beno Axionov)
  49. Бэно Аксенов (Beno Axionov)
  50. Library of Congress Teatr Bėno Aksënova (Teatr Bėno Axionova)
  51. Catalog. Biblioteca Națională a Republicii Moldova
  52. Агентство Еврейских Новостей Главные новости
  53. Воздаяние талантам | "Независимая Молдова" [online], nm.md [dostęp 2023-11-25].
  54. Prabook Bano Axionov

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj