Bachórz

wieś w województwie podkarpackim

Bachórzwieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Dynów[4].

Bachórz
wieś
Ilustracja
Stacja kolejki wąskotorowej Przeworsk-Dynów w Bachórzu
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

rzeszowski

Gmina

Dynów

Liczba ludności (2020)

1133[2]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

36-068[3]

Tablice rejestracyjne

RZE

SIMC

0601202[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Dynów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Dynów, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bachórz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Bachórz”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bachórz”
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu rzeszowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Bachórz”
Ziemia49°50′13″N 22°16′05″E/49,836944 22,268056[1]
Kościół św. Wojciecha w Bachórzu

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bachorz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 884.

We wsi jest stacja kolei wąskotorowej Bachórz.

Integralne części wsi Bachórz[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0601219 Chodorówka część wsi
0601225 Kolonia część wsi

Historia

edytuj

W miejscu Bachórza znajdowało się osiedle wczesnosłowiańskie z kultury praskiej z V-VI w.

W średniowieczu istniał tu dwór Kmitów. Wieś lokowana w XIV wieku w dobrach należących do Kmitów. W 1436 r. – Jan Goligyan w imieniu żony Małgorzaty Kmity wystąpił do sądu grodzkiego w Sanoku przeciw Mikołajowi Kmicie kasztelanowi przemyskiemu, który zajął gwałtem dobra ojczyste Małgorzaty Goligyan, przypadłe jej po bracie zm. Janie Kmicie i jego dzieciach z Bachórza, tj. zamek Sobień z wsiami doń należącymi Olszanica, Myczkowce, Rajskie i inne. Spór ten trwał do 1441 r., gdy doszło do ugody między Małgorzatą a jej stryjem Mikołajem Kmitą z Wiśnicza, kasztelanem przemyskim. Małgorzata była wtedy żoną Mościca z Wielkiego Koźmina. A dzieci jej brata Jana Kmity mieszkały w dworku w Bachórzu. W 1541 r. Piotr Kmita zapisał żonie swej Barbarze z Felsztyna, córce Jana Herburta 5000 złotych na dobrach Bachórz i przynależnych, Myczkowcach i innych wsiach w okolicy.

W Bachórzu znajdowała się jedna z dwóch znaczących siedzib rodu Krasickich: pierwsza to pobliskie Dubiecko, gdzie urodził się i wychowywał w pierwszych latach swego życia Ignacy Krasicki, drugi to przebudowany po Kmitach, dwór w Bachórzu.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej w Bachorzu był Władysław Skrzyński[6]. Później właścicielem dóbr Bachórz był Zdzisław Skrzyński (zm. 1927)[7]. Ostatnim właścicielem Bachórza do roku 1944 był hr. Marcin Krasicki.

 
Zabytki z V okresu kultury łużyckiej (900-700 l. p.n.e.) wydobyte w latach 40. na stanowisku Bachórz-Chodorówka, ekspozycja stała działu archeologicznego Muzeum Historycznego w Sanoku (2016)

Archeologia

edytuj

Na terenie przysiółka Chodorówka, stanowiącego obecnie część Bachórza, odkryto w 1940 roku podczas prac ziemnych w związku z budowanym tam przez Niemców lotniskiem, wielokulturowe stanowisko archeologiczne datowane od epoki brązu do wczesnego średniowiecza. W tymże roku zapoczątkowano planowe badania wykopaliskowe dla muzeum w Sanoku. Już w roku 1941 odkryto 30 grobów[8]. Od roku 1942 badania na tym stanowisku prowadził prof. dr Rudolf Jamka z ramienia Ostinstitutu pod kierunkiem Wernera Radiga, któremu towarzyszyła Iryna Dobrianska. Zgromadzone zabytki znajdują się w muzeach archeologicznych w Krakowie i Jarosławiu. Obecnie jest to największe w Polsce, systematycznie badane osiedle wczesnosłowiańskie kultury praskiej przez profesora Michała Parczewskiego.

Turystyka

edytuj

Warto zwiedzić:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 1589
  2. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6 [dostęp 2022-01-22]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 10 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 7.
  7. Wiadomości bieżące. „Gospodarz”, s. 2, Nr 3 z 1 marca 1927. 
  8. Prof. dr Werner Radig. Das Urnenfeld von Bachorz bei Dynow, Kr. Sanok, Fundbericht, "Deutsche Forschung im Osten". t. I, 1941, z.4 s.3-10. [cmentarzysko z epoki brązu w Bachórzu-Chodorówce: analiza antropologiczna]

Linki zewnętrzne

edytuj