Bawełniak płowobrzuchy
Bawełniak płowobrzuchy[9] (Sigmodon fulviventer) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
| Sigmodon fulviventer[1] | |||
| J.A. Allen, 1889[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bawełniak płowobrzuchy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
 | |||
Zasięg występowania
edytujBawełniak płowobrzuchy występuje w południowej Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[10]:
- S. fulviventer fulviventer – środkowe Durango na południe przez środkową Wyżynę Meksykańską do północno-wschodniego Jalisco i Tlaxcala, Meksyk.
- S. fulviventer dalquesti – wyizolowany takson znany jedynie z miejsca typowego w południowo-zachodnim Teksasie, Stany Zjednoczone.
- S. fulviventer goldmani – znany tylko z miejsca typowego w południowo-zachodnim Nowym Meksyku, Stany Zjednoczone, ale przypuszczalnie wymarły.
- S. fulviventer melanotis – wschodnie Jalisco i zachodnie Michoacán, Meksyk.
- S. fulviventer minimus – południowo-wschodnia Arizona i południowo-zachodni Nowy Meksyk, Stany Zjednoczone, na południe przez wschodnią Sonorę i Chihuahuę do północnego Durango, Meksyk.
Taksonomia
edytujGatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1889 roku amerykański zoolog Joel Asaph Allen nadając mu nazwę Sigmodon fulviventer[2]. Holotyp pochodził z miasta Zacatecas, w stanie Zacatecas, w Meksyku[11].
Wyniki badań filogenetycznych z wykorzystaniem mitochondrialnego genu cytochromu b wykazały, że jest taksonem siostrzanym w stosunku do S. leucotis[12][13]. Podgatunek minimus obejmuje takson woodi jako młodszy synonim[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają pięć podgatunków[10].
Etymologia
edytuj- Sigmodon: gr. σῖγμα sigma „litera Σ”; ὀδούς odous, ὀδóντος odontos „ząb”; w aluzji do sigmoidalnego wzoru na zębach trzonowych gdy ich korony są zużyte[14].
- fulviventer: łac. fulvus „opalony”; venter, ventris „brzuch”[15].
- dalquesti: dr. Walter Woelber Dalquest (1917–2000), amerykański zoolog[16].
- goldmani: maj. Edward Alphonso Goldman (1873–1946), United States Army, zoolog, szef działu United States Biological Survey w latach 1919–1928, starszy biolog United States Fish and Wildlife Service w latach 1928–1943, kolekcjoner, ekolog[17].
- melanotis: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; -ωτις -ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[15].
- minimus: łac. minimus „najmniejszy”, forma wyższa od parvus „mały”[15].
Morfologia
edytujDługość ciała (bez ogona) 138–200 mm, długość ogona 101–118 mm, długość ucha 19–23 mm, długość tylnej stopy 26–31 mm; masa ciała 82–136 g[18].
Ekologia
edytujWystępuje na trawiasto–krzewiastych i trawiastych obszarach[8]. Ciąża trwa 35 dni, a w miocie zwykle jest 4 lub 6 młodych. Przychodzą na świat w gnieździe z trawy. Około tydzień po narodzinach opuszczają gniazdo, a dojrzałe płciowo są w wieku sześciu tygodni[8].
Populacja
edytujJego jeden podgatunek (S. f. goldmani) jest uznany za wymarły. Występował w Nowym Meksyku[8].
Zagrożenia
edytujNie ma wielkich zagrożeń dla tego gatunku[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Sigmodon fulviventer, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J.A. Allen. Notes on a collection of mammals from southern Mexico, with descriptions of new species of the genera Sciurus, Tamias and Sigmodon. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 2 (16), s. 180, 1889. (ang.).
- ↑ E.A. Mearns. Description of a new species of cotton rat (Sigmodon minima) from New Mexico. „Proceedings of the United States National Museum”. 17, s. 130, 1894. (ang.).
- ↑ V.O. Bailey. Synopsis of the North American species of Sigmodon. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 15, s. 114, 1902. (ang.).
- ↑ V.O. Bailey. Ten new mammals from New Mexico. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 26, s. 132, 1913. (ang.).
- ↑ M.C. Gardner. An undescribed cotton rat from New Mexico. „Journal of Mammalogy”. 29 (1), s. 65, 1948. DOI: 10.2307/1375282. (ang.).
- ↑ F.B. Stangl, Jr.. A new subspecies of the tawny-bellied cotton rat, Sigmodon fulviventer, from Trans-Pecos Texas. „Occasional Papers, Museum of Texas Tech University”. 145, s. 2, 1992. (ang.).
- ↑ a b c d e S.T. Álvarez-Castañeda, I. Castro-Arellano & T. Lacher, Sigmodon fulviventer, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-10] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 255. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 386. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Sigmodon fulviventer. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-10].
- ↑ D.D. Henson & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon: results from mitochondrial and nuclear gene sequences. „Canadian Journal of Zoology”. 87 (3), s. 211-220, 2010. (ang.).
- ↑ L.L. Peppers, D.S. Carroll & R.D. Bradley. Molecular systematics of the genus Sigmodon (Rodentia: Muridae): Evidence from the mitochondrial cytochrome b gene.. „Journal of Mammalogy”. 83 (2), s. 396-407, 2002. DOI: 10.1644/1545-1542(2002)083<0396:MSOTGS>2.0.CO;2. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 631, 1904. (ang.).
- ↑ a b c The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 97.
- ↑ Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 157–158.
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 400. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia
edytuj- B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 1–567. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).