Bazylika Matki Bożej Różańcowej w Pompejach
Papieskie Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Pompejach (wł. Pontificio santuario della Beata Vergine del Santo Rosario di Pompei) – bazylika w Pompejach we Włoszech, siedziba prałatury terytorialnej w Pompejach.
| |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| bazylika mniejsza • nadający tytuł |
od 1901 | ||||||||||||||||||||
| Wezwanie |
Matki Bożej Różańcowej | ||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||||
| Cudowne wizerunki | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||||||||||
 40°45′00,0″N 14°30′02,0″E/40,750000 14,500556
| |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Historia
edytujW 1875 roku Bartłomiej Longo sprowadził do podupadłej parafii w Pompejach obraz Matki Bożej Różańcowej. W celu propagowania kultu Matki Bożej Różańcowej, zachęcony przez biskupa Noli Giuseppa Formisaniego, Longo rozpoczął zbiórkę funduszy na wybudowanie kościoła pw. Matki Bożej Różańcowej. Kamień węgielny położono 8 maja 1876 roku. Autorem projektu został profesor uniwersytetu w Neapolu Antonio Cua, który za swoją pracę nie wziął wynagrodzenia.
Pierwotnie kościół został wybudowany na planie krzyża łacińskiego i miał powierzchnię 420 m². Fasada jest dziełem Giovanniego Rispoliego. Kościół konsekrował 7 maja 1891 kardynał Raffaele Monaco la Valetta. W 1894 roku Bartłomiej Longo podarował kościół papieżowi Leonowi XIII, który mianował się jego proboszczem (którym od tej pory jest każdy kolejny papież). Również Leon XIII 4 maja 1901 r. podniósł kościół do godności bazyliki papieskiej.
Z powodu napływu dużej ilości pielgrzymów sanktuarium zostało rozbudowane w latach 1934-39. Dodano wówczas do istniejącej nawy dwie nawy boczne oraz powiększono główną kopułę. Przebudowa zwiększyła powierzchnię do 2000 m². Rozbudową kierował Spirito Mario Chiapetta. Dzwonnicę o wysokości 80 m wybudowano w latach 1912-1925 według projektu Aristide Leonori.
Do sanktuarium dwukrotnie pielgrzymował papież Jan Paweł II (21 października 1979 i 7 października 2003), Benedykt XVI 19 października 2008, a także Franciszek 21 marca 2015.
Opis kościoła
edytujFasada
edytuj
Fasada jest dwupoziomowa z trawertynu, z portykiem o trzech łukach, wzorowana na rzymskich bazylikach. Projekt wykonał Giovanni Rispoli. Budowę fasady rozpoczęto 15 maja 1893, inauguracja miała miejsce 5 maja 1901.
Dolny rząd fasady jest w porządku jońskim z 4 kolumnami z różowego granitu o marmurowych kapitelach przy łuku środkowym. Pomiędzy poziomami fasady znajduje się granitowy fryz z napisem „VIRGINI SS. ROSARII DICATUM” („Poświęcone Dziewicy Świętego Różańca”).
Górny poziom jest w porządku korynckim z kolumnami z szarego granitu. W centrum znajduje się loggia papieska ozdobiona kolumnami z fińskiego granitu (materiał ten zastosowano po raz pierwszy we Włoszech). Nad środkowym oknem znajduje się anioł, a w tympanonie powyżej marmurowy herb Leona XIII.
Fasadę wieńczy posąg Matki Bożej Różańcowej o wysokości 3,25 m, ważący 180 t, dłuta Gaetano Chiaromontesego wykonany z jednego bloku marmuru karryjskiego. Na podstawie znajduje się słowo „PAX” (Pokój) i poniżej rok MCMI. Nad bocznymi oknami znajdują się zegary: po lewej elektryczny, a po prawej – słoneczny.
W niszach portyku znajdują się rzeźby: św. Alojzy Guanella (dłuta Arnaldo Gelliego z 1968), św. Ludwik z Casorii (tego samego artysty z 1980), św. Franciszka Ksawera Cabrini (dłuta Domenica Ponziego z 1971) i św. Leonard Murialdo (również Ponzi z 1970).
Nawa główna
edytuj
_-_Ceiling.jpg)
Na ścianie tylnej znajdują się dwie marmurowe tablice – jedna po włosku, a druga po łacinie – upamiętniające poświęcenie świątyni.
W centralnej części sklepienia znajduje się fresk Vincenza Paliottiego z 1888 „Koronacja NMP i chwała świętych”. W czterech lunetach bocznych okien znajdują się malowidła przedstawiające świętych: Franciszka, Augustyna, Benedykta i Dominika, a pomiędzy oknami św. Paulin z Noli i św. Pius V. Granicę pierwotnej budowli zaznaczają herb Bartłomieja Longo i biskupa Antoniego Anastasia Rossiego oraz napis „AD MCMXXXVIII”. Przy ścianach nawy znajduje się rzeźba z brązu dłuta Antonia Giuseppa Tonniniego – Bartłomiej Longo po lewej i po prawej jego żona hrabina Marianna de Fusco.
Kopuła główna
edytuj
Kopułę główną o wysokości 57 m, otaczają 4 małe kopuły. Opiera się na dwóch bębnach – dolny łączy się z cyborium, górny jest perforowany przez okna i przykryty kopułą z latarnią.
Fresk w kopule jest dziełem Angela Landi di Salo. Przedstawia on „Wizję św. Dominika”, w której Dziewica Różańcowa okrywa swoim płaszczem świętych i wiernych. Fresk ten pokrywa powierzchnię 509 m² i przedstawia 360 postaci.
Pod gzymsem kopuły znajduje się cytat z Mądrości Syracha: „IN ME GRATIA OMNIS VIAE ET VERITATIS, IN ME OMNIS SPES VITAE ET VIRTUTIS” (We mnie wszelka łaska drogi i prawdy, we mnie wszystka nadzieja żywota i cnoty[1], Syr 24, 18).
W pendentywach czterech pilastrów podtrzymujących kopułę znajdują się freski czterech Ewangelistów. Kopuła obejmuje cztery okrągłe freski przedstawiające najważniejsze wydarzenia z historii sanktuarium: Leon XIII ogłasza encyklikę Octobri Mense, dotyczącą różańca (północ); procesja z okazji 50-lecia przybycia obrazu Matki Bożej Różańcowej do Pompejów (południe), Bartłomiej Longo ofiaruje sanktuarium Leonowi XIII (zachód), Longo przedstawia Piusowi X dzieła miłosierdzia (wschód). W łuku znajdują się medaliony z wizerunkami różnych świętych.
Prezbiterium otacza 8 marmurowych kolumn oraz balustrada z 4 wejściami. Ściany prezbiterium zdobią freski i mozaiki szkoły artystycznej Carmini z Wenecji kierowanej przez Romualdo Scarpa (1969). Zastąpiły one uszkodzone przez wilgoć freski aniołów i girland Arzuffi, Marigliani, Bertacchi i Donati z 1938. Mozaikowy fryz przedstawia postacie kobiece ze Starego Testamentu wśród aniołów i świętych. Na sklepieniu znajduje się Wniebowzięcie NMP autorstwa Ferma Taraginiego. Po lewej herb Piusa XI, po prawej Longo.
Ołtarz stoi na marmurowym postumencie o 5 stopniach. Nastawa ołtarzowa została wykonana na podobieństwo tronu (i tak też jest określana). Została zbudowana w 1887 roku, a na obecne miejsce przeniesiono ją w roku 1937. Wznosi się od szerokiej podstawy z szarego marmuru, na którym leży girlanda białego marmuru, po bokach stoją dwaj aniołowie z brązu autorstwa Cepparulego i 4 kolumny marmurowe o podstawach i kapitelach z brązu. Na tronie znajduje się obraz Matki Bożej Pompejańskiej w pozłacanej ramie, wokół 15 medalionów z miedzi z tajemnicami różańca autorstwa Vincenza Paliottiego, a dalej obramowanie z różnobarwnego marmuru, malachitu, onyksu i lapisu lazuli.
Obraz Matki Bożej Pompejańskiej
edytujObraz został sprowadzony do Pompejów 13 listopada 1875 roku przez Bartłomieja Longo. Corocznie uroczyście obchodzona jest pamiątka tego wydarzenia.
Ołtarze boczne
edytujW nawach bocznych są po 3 ołtarze: po lewej św. Wincentego Ferreriusza, św. Małgorzaty Marii Alacoque i św. Tomasza z Akwinu; po prawej: św. Dominika, św. Franciszka z Asyżu i św. Alfonsa Marii Liguori. Za tronem (od lewej do prawej): św. Róży z Limy, św. Jana Chrzciciela de la Salle, św. Piusa V i św. Katarzyny ze Sieny.
Wieża
edytuj
Wieża projektu Aristidea Leonoriego wybudowana została w latach 1912-25. Ma 82 m wysokości. Remontowana była w latach 1986-88 po uszkodzeniach przez trzęsienie ziemi w 1980 roku.
Z zewnątrz obłożona szarym granitem ze wstawkami z białego marmuru. Składa się z 5 kondygnacji w porządku kompozytowym. We wnętrzu znajduje się żelazna drabina o 360 stopniach podzielonych na 36 ramp. Wieża posiada osobne drzwi frontowe wykonane z brązu, przedstawiające scenę objawienia Najświętszego Serca Pana Jezusa św. Małgorzacie Marii Alacoque. Na postumentach trzeciego piętra znajdują się 4 figury aniołów z trąbami z brązu. W niszy czwartego piętra znajduje się rzeźba Najświętszego Serca Pana Jezusa z marmuru kararyjskiego o wysokości 6 m. W górnej części tego piętra napisy: ”VENITE A ME OMNES” („Przyjdźcie do Mnie wszyscy”) (nad figurą), „CORDI JESU SACRUM” (Święte Serce Jezusa) i „ANNO IUBILAEI MCMXXV” (Rok Jubileuszowy 1925). Całość wieńczy kopuła z 6-metrowym krzyżem z miedzi i brązu (pobłogosławionym przez Piusa XI przed przywiezieniem do Pompejów). Na dzwonnicy znajduje się 8 dzwonów. Z tyłu znajduje się winda, którą można wjechać na punkt widokowy.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Biblia Tysiąclecia, Syr 24, 18. Wydawnictwo Pallottinum w Poznaniu, 2003. [dostęp 2014-04-30].
Bibliografia
edytuj- Historia sanktuarium. W: Bartolo Longo: Cuda i łaski Królowej Różańca Świętego w Pompejach. Poznań: Wydawnictwo Rosemaria, 2010, s. 23-153. ISBN 83-7221-328-3.
- o. Stanisław Maria Kałdon OP: Nowenna do Najświętszej Maryi Panny Różańcowej z Pompei. Kraków: Wydawnictwo „M”, 2000, s. 19-23. ISBN 978-83-63110-22-2.
- O bazylice na oficjalnej stronie sanktuarium w Pompejach. [dostęp 2014-04-14]. (wł.).