Beg (rodzaj)
Beg – rodzaj wymarłego dinozaura, ceratopsa z grupy neoceratopsów, żyjącego we wczesnej kredzie na terenie obecnej pustyni Gobi[1].
| Beg | |||
| Yu et al., 2020 | |||
| Okres istnienia: kreda wczesna | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | neoceratopsy | ||
| Rodzaj |
Beg | ||
| Gatunki | |||
| |||
W skałach zaliczanych wpierw do formacji Baruunbayan, a potem do formacji Ulaanoosh, 14 km od Tsogt-Ovoo, na terenie mongolskiego ajmaku południowogobijskiego znaleziono fragmentaryczną czaszkę w otoczeniu jeszcze bardziej fragmentarycznych szczątków szkieletu pozaczaszkowego nieznanego wcześniej nauce dinozaura. Zaliczono go do nowego rodzaju. Wśród cech diagnostycznych rodzaju kreatorzy wymieniają trapezoidalny dół przedoczodołowy, otwór na przednio-przyśrodkowej powierzchni kości jarzmowej, prymitywną, głęboką kość przedszczękową z czterema zębami, krótką kość zębową o charakterystycznym grzbiecie na bocznej powierzchni oraz pięć równo rozmieszczonych guzków na grzbiecie kości nadkątowej. Holotyp oznakowano IGM 100/3652. Rodzaj nazwano Beg. Umieszczono w nim pojedynczy gatunek B. tse. Nazwę rodzajową i gatunkową łączy etymologia. Obie wywodzą się od imienia[1] tybetańskiego bóstwa Beg-tse, gniewnego strażnika dharmy, który według legendy był pierwotnie mongolskim bogiem wojny[2]. Twórcy nazwy piszą, że bóstwo to przedstawiane było z opancerzoną, chropowatą skórą. Skojarzyło się to badaczom z budową kości jarzmowej i nadkątowej nowego rodzaju zwierzęcia. Dalsze badania pozwoliły zaliczyć zwierzę do neoceratopsów[1]. Jest to jedna z dwóch głównych grup wyróżnianych kiedyś wśród dinozaurów rogatych, obok psitakozaurów. Dziś definiuje się ją jako wszystkie taksony bliższe triceratopsowi niż psitakozaurowi[3]. Według autorów Beg był najwcześniejszym neoceratopsem Mongolii. Przeprowadzona przez nich analiza filogenetyczna wskazuje nań jako grupę siostrzaną kladu tworzonego przez wszystkie pozostałe neoceratopsy[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Congyu Yu i inni, A neoceratopsian dinosaur from the Early Cretaceous of Mongolia and the early evolution of Ceratopsia, „Communications Biology”, 3, 2020, s. 499, DOI: 10.1038/s42003-020-01222-7 (ang.).
- ↑ Robert E. Buswell Jr., Donald S. Lopez Jr., The Princeton Dictionary of Buddhism, Princeton University Press, 2013, s. 102.
- ↑ You Hailu, Peter Dodson, 22. Basal Ceratopsia, [w:] David Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska, The Dinosauria, wyd. 2, 2004, s. 478-493 (ang.).