Bieg na 5000 metrów
konkurencja lekkoatletyczna
Bieg na 5000 metrów – konkurencja lekkoatletyczna, zaliczana do biegów długich. Zawodnicy pokonują 12,5 okrążeń bieżni stadionu bądź 25 okrążeń w hali, choć ten dystans nie jest rozgrywany na najważniejszych imprezach halowych.
Konkurencja rozgrywana jest przez mężczyzn od igrzysk w 1912 w Sztokholmie, natomiast przez kobiety dopiero od 1996 (wcześniej na Igrzyskach w 1984, 1988 i 1992 biegały na krótszym dystansie 3000 metrów).
Rekordziści
edytujmężczyźni
edytuj| czas | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| Rekord świata | 12:35,36 | Joshua Cheptegei |  Uganda |
14 sierpnia 2020 | Monako |
| Rekord Europy | 12:44,27 | Andreas Almgren |  Szwecja |
15 czerwca 2025 | Sztokholm |
| Rekord Polski | 13:17,69 | Bronisław Malinowski |  Polska |
5 lipca 1976 | Sztokholm |
kobiety
edytuj| czas | zawodniczka | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| Rekord świata | 14:00,21 | Gudaf Tsegay |  Etiopia |
17 września 2023 | Eugene |
| Rekord Europy | 14:13,42 | Sifan Hassan |  Holandia |
23 lipca 2023 | Londyn |
| Rekord Polski | 15:04,88 | Lidia Chojecka |  Polska |
6 września 2002 | Berlin |
Najszybsi zawodnicy wszech czasów
edytujmężczyźni
edytujPoniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych biegaczy na 5000 m w historii tej konkurencji (stan na 30 maja 2024).
| lp. | wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 12:35,36 | Joshua Cheptegei | Uganda |
14 sierpnia 2020 | Monako |
| 2. | 12:36,73 | Hagos Gebrhiwet | Etiopia |
30 maja 2024 | Oslo |
| 3. | 12:37,35 | Kenenisa Bekele | Etiopia |
31 maja 2004 | Hengelo |
| 4. | 12:38,95 | Yomif Kejelcha | Etiopia |
30 maja 2024 | Oslo |
| 5. | 12:39,36 | Haile Gebrselassie | Etiopia |
13 czerwca 1998 | Helsinki |
| 6. | 12:39,74 | Daniel Komen |  Kenia |
22 sierpnia 1997 | Bruksela |
| 7. | 12:40,45 | Berihu Aregawi | Etiopia |
30 czerwca 2023 | Lozanna |
| 8. | 12:40,96 | Jacob Kiplimo | Uganda |
30 maja 2024 | Oslo |
| 9. | 12:42,70 | Telahun Haile Bekele | Etiopia |
21 lipca 2023 | Monako |
| 10. | 12:43,02 | Selemon Barega | Etiopia |
31 sierpnia 2018 | Bruksela |
- Zobacz więcej na stronie World Athletics.
kobiety
edytujPoniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych biegaczek na 5000 m w historii tej konkurencji (stan na 6 czerwca 2025).
| lp. | wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 14:00,21 | Gudaf Tsegay | Etiopia |
17 września 2023 | Eugene |
| 2. | 14:03,69 | Beatrice Chebet | Kenia |
6 czerwca 2025 | Rzym |
| 3. | 14:05,20 | Faith Kipyegon | Kenia |
9 czerwca 2023 | Paryż |
| 4. | 14:06,62 | Letesenbet Gidey | Etiopia |
7 października 2020 | Walencja |
| 5. | 14:11,15 | Tirunesh Dibaba | Etiopia |
6 czerwca 2008 | Oslo |
| 6. | 14:12,59 | Almaz Ayana | Etiopia |
2 czerwca 2016 | Rzym |
| 7. | 14:12,88 | Meseret Defar | Etiopia |
22 lipca 2008 | Sztokholm |
| 8. | 14:12,98 | Ejgayehu Taye | Etiopia |
27 maja 2022 | Eugene |
| 9. | 14:13,42 | Sifan Hassan | Holandia |
23 lipca 2023 | Londyn |
| 10. | 14:15,24 | Senbere Teferi | Etiopia |
8 czerwca 2021 | Hengelo |
- Zobacz więcej na stronie World Athletics.
Rekordziści w hali
edytujmężczyźni
edytuj| czas | zawodnik | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| Rekord świata | 12:44,09 | Grant Fisher |  Stany Zjednoczone |
14 lutego 2025 | Boston |
| Rekord Europy | 12:54,92 | Jimmy Gressier |  Francja |
14 lutego 2025 | Boston |
| Rekord Polski | 13:51,92 | Nikodem Dworczak | Polska |
10 lutego 2024 | Boston |
kobiety
edytuj| czas | zawodniczka | państwo | data | miejsce | |
|---|---|---|---|---|---|
| Rekord świata | 14:18,86 | Genzebe Dibaba | Etiopia |
19 lutego 2015 | Sztokholm |
| Rekord Europy | 14:30,79 | Konstanze Klosterhalfen |  Niemcy |
27 lutego 2020 | Boston |
| Rekord Polski | 15:25,56 | Alicja Konieczek | Polska |
7 grudnia 2024 | Boston |
Najszybsi zawodnicy w historii w hali
edytujmężczyźni
edytuj(stan na 2 marca 2025)
| lp. | wynik | zawodnik | państwo | data | miejsce |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 12:44,09 | Grant Fisher | Stany Zjednoczone |
14 lutego 2025 | Boston |
| 2. | 12:49,60 | Kenenisa Bekele | Etiopia |
20 lutego 2004 | Birmingham |
| 3. | 12:50,38 | Haile Gebrselassie | Etiopia |
14 lutego 1999 | Birmingham |
| 4. | 12:51,48 | Daniel Komen | Kenia |
19 lutego 1998 | Sztokholm |
| 5. | 12:51,56 | Nico Young | Stany Zjednoczone |
2 marca 2025 | Boston |
| 6. | 12:51,61 | William Kincaid | Stany Zjednoczone |
27 stycznia 2023 | Boston |
| 7. | 12:53,29 | Isiah Kiplangat Koech | Kenia |
11 lutego 2011 | Düsseldorf |
| 8. | 12:54,92 | Jimmy Gressier | Francja |
14 lutego 2025 | Boston |
| 9. | 12:54,99 | Joe Klecker | Stany Zjednoczone |
27 stycznia 2023 | Boston |
| 10. | 12:55,02 | Adriaan Wildschutt |  Południowa Afryka |
2 marca 2025 | Boston |
- Zobacz więcej na stronie World Athletics.
kobiety
edytuj(stan na 27 stycznia 2024)
| lp. | wynik | zawodniczka | państwo | data | miejsce |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 14:18,86 | Genzebe Dibaba | Etiopia |
19 lutego 2015 | Sztokholm |
| 2. | 14:24,37 | Meseret Defar | Etiopia |
21 lutego 2009 | Sztokholm |
| 3. | 14:27,42 | Tirunesh Dibaba | Etiopia |
27 stycznia 2007 | Boston |
| 4. | 14:30,79 | Konstanze Klosterhalfen | Niemcy |
27 lutego 2020 | Boston |
| 5. | 14:31,38 | Gabriela DeBues-Stafford |  Kanada |
11 lutego 2022 | Boston |
| 6. | 14:33,17 | Elise Cranny | Stany Zjednoczone |
11 lutego 2022 | Boston |
| 7. | 14:39,29 | Berhane Adere | Etiopia |
31 stycznia 2004 | Stuttgart |
| 8. | 14:39,89 | Kimberley Smith |  Nowa Zelandia |
27 lutego 2009 | Nowy Jork |
| 9. | 14:42,94 | Senayet Getachew | Etiopia |
27 stycznia 2024 | Boston |
| 10. | 14:43,25 | Fantaye Belayneh | Etiopia |
27 stycznia 2024 | Boston |
- Zobacz więcej na stronie World Athletics.
Chronologia rekordu świata w biegu na 5000 metrów
edytuj| Wynik | Zawodnik | Reprezentacja | Data | Miejsce |
|---|---|---|---|---|
| 14:36,6h | Hannes Kolehmainen |  Finlandia |
10 lipca 1912(dts) | Sztokholm
|
| 14:35,4h | Paavo Nurmi |  Finlandia |
12 września 1922(dts) | Sztokholm
|
| 14:28,2h | Paavo Nurmi | Finlandia |
19 czerwca 1924(dts) | Helsinki
|
| 14:17,0h | Lauri Lehtinen | Finlandia |
19 czerwca 1932(dts) | Helsinki
|
| 14:08,8h | Taisto Mäki | Finlandia |
16 czerwca 1939(dts) | Helsinki
|
| 13:58,2h | Gunder Hägg | Szwecja |
20 września 1942(dts) | Göteborg
|
| 13:57,2h | Emil Zátopek |  Czechosłowacja |
30 maja 1954(dts) | Colombes
|
| 13:56,6h | Wołodymyr Kuc |  ZSRR |
29 sierpnia 1954(dts) |  Berno
|
| 13:51,6h | Christopher Chataway |  Wielka Brytania |
13 października 1954(dts) | Londyn
|
| 13:51,2h | Wołodymyr Kuc | ZSRR |
23 października 1954(dts) | Praga
|
| 13:50,8h | Sándor Iharos |  Węgry |
10 września 1955(dts) | Budapeszt
|
| 13:46,8h | Wołodymyr Kuc |  ZSRR |
18 września 1955(dts) |  Belgrad
|
| 13:40,6h | Sándor Iharos | Węgry |
23 października 1955(dts) | Budapeszt
|
| 13:36,8h | Gordon Pirie | Wielka Brytania |
19 czerwca 1956(dts) |  Bergen
|
| 13:35,0h | Wołodymyr Kuc | ZSRR |
13 października 1957(dts) |  Rzym
|
| 13:34,8h | Ron Clarke |  Australia |
16 stycznia 1965(dts) | Hobart
|
| 13:33,6h | Ron Clarke | Australia |
1 lutego 1965(dts) | Auckland
|
| 13:25,8h | Ron Clarke | Australia |
4 czerwca 1965(dts) | Los Angeles
|
| 13:24,2h | Kipchoge Keino | Kenia |
30 listopada 1965(dts) | Auckland
|
| 13:16,6h | Ron Clarke | Australia |
5 lipca 1966(dts) | Sztokholm
|
| 13:16,3h | Lasse Virén | Finlandia |
14 września 1972(dts) | Helsinki
|
| 13:13,0h | Emiel Puttemans |  Belgia |
20 września 1972(dts) | Bruksela
|
| 13:12,87 | Dick Quax | Nowa Zelandia |
5 lipca 1977(dts) | Sztokholm
|
| 13:08,4h | Henry Rono | Kenia |
8 kwietnia 1978(dts) | Berkeley
|
| 13:06,20 | Henry Rono | Kenia |
13 września 1981(dts) | Knarvik
|
| 13:00,41 | David Moorcroft | Wielka Brytania |
7 lipca 1982(dts) | Oslo
|
| 13:00,40 | Saïd Aouita |  Maroko |
27 lipca 1985(dts) | Oslo
|
| 12:58,39 | Saïd Aouita | Maroko |
22 lipca 1987(dts) | Rzym
|
| 12:56,96 | Haile Gebrselassie |  Etiopia |
4 czerwca 1994(dts) | Hengelo
|
| 12:55,30 | Moses Kiptanui | Kenia |
8 czerwca 1995(dts) | Rzym
|
| 12:44,39 | Haile Gebrselassie | Etiopia |
16 sierpnia 1995(dts) | Zurych
|
| 12:41,86 | Haile Gebrselassie |  Etiopia |
13 sierpnia 1997(dts) | Zurych
|
| 12:39,74 | Daniel Komen | Kenia |
22 sierpnia 1997(dts) | Bruksela
|
| 12:39,36 | Haile Gebrselassie | Etiopia
|
13 czerwca 1998(dts) | Helsinki
|
| 12:37,35 | Kenenisa Bekele | Etiopia
|
31 maja 2004(dts) | Hengelo
|
| 12:35,36 | Joshua Cheptegei | Uganda
|
14 sierpnia 2020(dts) |  Monako
|
| Wynik | Zawodniczka | Reprezentacja | Data | Miejsce |
|---|---|---|---|---|
| 15:14,51 | Paula Fudge | Wielka Brytania |
13 września 1981(dts) | Knarvik
|
| 15:13,22 | Anne Audain | Nowa Zelandia |
17 marca 1982(dts) | Auckland
|
| 15:08,26 | Mary Tabb | Stany Zjednoczone |
5 czerwca 1982(dts) | Eugene
|
| 14:58,89 | Ingrid Kristiansen | Norwegia |
28 czerwca 1984(dts) | Oslo
|
| 14:48,07 | Zola Budd | Wielka Brytania |
26 sierpnia 1985(dts) | Londyn
|
| 14:37,33 | Ingrid Kristiansen | Norwegia |
5 sierpnia 1986(dts) | Sztokholm
|
| 14:36,45 | Fernanda Ribeiro |  Portugalia |
22 lipca 1995(dts) | Hechtel
|
| 14:31,27 | Dong Yanmei |  Chiny |
21 października 1997(dts) | Szanghaj
|
| 14:28,09 | Jiang Bo | Chiny |
23 października 1997(dts) | Szanghaj
|
| 14:24,68 | Elvan Abeylegesse |  Turcja |
11 czerwca 2004(dts) | Bergen
|
| 14:24,53 | Meseret Defar | Etiopia |
3 czerwca 2006(dts) | Nowy Jork
|
| 14:16,63 | Meseret Defar | Etiopia |
15 czerwca 2007(dts) | Oslo
|
| 14:11,15 | Tirunesh Dibaba | Etiopia
|
6 czerwca 2008(dts) | Oslo
|
| 14:06,62 | Letesenbet Gidey | Etiopia
|
7 października 2020(dts) |  Walencja
|
| 14:05,20 | Faith Kipyegon | Kenia
|
9 czerwca 2023(dts) | Paryż
|
| 14:00,21 | Gudaf Tsegay | Etiopia
|
17 września 2023(dts) | Eugene
|
Polscy finaliści olimpijscy (1-8)
edytujmężczyźni
edytuj- 3. Kazimierz Zimny 13:45,09e 1960
- 5. Józef Noji 14:33,4 1936
Polacy w dziesiątkach światowych tabel rocznych
edytujmężczyźni
edytuj- 1929 – 10. Stanisław Petkiewicz, 15:02,6
- 1930 – 7. Janusz Kusociński, 14:55,6
- 1931 – 4. Janusz Kusociński, 14:42,8
- 1932 – 5. Janusz Kusociński, 14:41,8
- 1934 – 5. Janusz Kusociński, 14:40,6
- 1936 – 6. Józef Noji, 14:33,4
- 1939 – 6. Janusz Kusociński, 14:24,2
- 1955 – 4. Jerzy Chromik, 13:55,2
- 1956 – 4. Jerzy Chromik, 13:51,0
- 1956 – 7. Kazimierz Zimny, 13:58,6
- 1957 – 6. Zdzisław Krzyszkowiak, 13:55,8
- 1958 – 2-3. Kazimierz Zimny, 13:52,2
- 1958 – 4. Zdzisław Krzyszkowiak, 13:53,2
- 1958 – 6. Marian Jochman, 13:54,6
- 1959 – 2. Kazimierz Zimny, 13:44,4
- 1960 – 4. Kazimierz Zimny, 13:44,8
- 1960 – 6-7. Zdzisław Krzyszkowiak, 13:51,6
- 1961 – 3. Kazimierz Zimny, 13:49,6
- 1962 – 8-9. Kazimierz Zimny, 13:52,6
- 1976 – 6. Bronisław Malinowski, 13:17,69
Polacy w rankingu Track & Field News
edytujmęźczyźni
edytuj- 1955: 5. Jerzy Chromik
- 1956: 8. Jerzy Chromik
- 1956: 9. Kazimierz Zimny
- 1957: 6. Zdzisław Krzyszkowiak
- 1958: 2. Zdzisław Krzyszkowiak
- 1958: 4. Kazimierz Zimny
- 1958: 10. Marian Jochman
- 1959: 1. Kazimierz Zimny
- 1960: 3. Zdzisław Krzyszkowiak
- 1960: 5. Kazimierz Zimny
- 1961: 3. Kazimierz Zimny
- 1962: 4. Kazimierz Zimny
- 1962: 8. Lech Boguszewicz
- 1963: 5. Lech Boguszewicz
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ World Record Progression of 5000 Metres (Male–Senior) [online], worldathletics.org [dostęp 2025-06-16] (ang.).
- ↑ World Record Progression of 5000 Metres (Female–Senior) [online], worldathletics.org [dostęp 2025-06-16] (ang.).