Borowa (gmina)

gmina wiejska w województwie podkarpackim

Borowagmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie rzeszowskim.

Borowa
gmina wiejska
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

mielecki

TERC

1811022

Wójt

Stanisław Marek Mieszkowski

Powierzchnia

55,47 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


5599[1]

• gęstość

101,2 os./km²

Nr kierunkowy

17

Kod pocztowy

39-305

Tablice rejestracyjne

RMI

Adres urzędu:
Borowa 223
39-305 Borowa
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

10[2][3]

Liczba miejscowości

10[3]

Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Borowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Borowa”
Ziemia50°23′N 21°21′E/50,386667 21,356111
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Borowa.

Według danych z 30 czerwca 2005[4] gminę zamieszkiwało 5619 osób.

Historia

edytuj

Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z mezolitu, zaś w materiałach piśmiennych Borowa wzmiankowana była po raz pierwszy w roku 1257, kiedy to panujący w dzielnicy Małopolska krakowski i sandomierski książę Bolesław V Wstydliwy podarował tę wieś klaryskom z klasztoru w Zawichoście. W 1338 roku została utworzona parafia w Borowej. W XV wieku właścicielami wsi byli kolejno Jan Cebrowski herbu Ołobok, a od 1506 roku Feliks Borowski z rodu Skarbków. Ta rodzina władała Borową przez trzy wieki. Obecny kościół, który był pierwotnie drewnianą świątynią pod wezwaniem Św. Jakuba, został wzniesiony z fundacji właścicielki Józefy Skarbek – Borowskiej w 1893 roku. Pierwsza wzmianka o szkole parafialnej pochodzi z 1595 roku. Rozwój osadnictwa na obszarze gminy Borowa do połowy XVII wieku był zróżnicowany, co uzależnione było w dużym stopniu od przebiegu szlaku handlowego, biegnącego doliną Wisłoki, i łączącego Sandomierz i Wiślicę z Węgrami. Z dziejów Borowej dowiadujemy się, że obszar ten był często nawiedzany przez powodzie, pożary i epidemie. Klęski te z pewnością hamowały rozwój wsi i okolic. Pod koniec XIX wieku podjęto budowę wałów przeciwpowodziowych, co w rezultacie ograniczyło groźbę zalewania Borowej i okolicznych wiosek. Historia i materiały źródłowe mówią o licznych wydarzeniach historycznych, które dokonywały się na obszarze obecnej gminy. Po 1783 roku zaczęli osiedlać się koloniści austriaccy i to oni założyli kolonię Schonanger (od 1945 Orłów). W okresie powstań narodowych w latach 1831 i 1863 okolice Borowej i Górek stanowiły punkty przerzutu broni i ochotników z Galicji do Królestwa. W czasie I wojny światowej na terenach obecnych miejscowości gminy toczone były ciężkie walki, sama Borowa była okupowana przez wojska rosyjskie. Na 20. rocznię odzyskania przez Polskę niepodległości mieszkańcy zasadzili pamiątkowe drzewa – dęby wolności. Do czasów obecnych zachowały się trzy takie drzewa. Jeden dąb rośnie w Pławie, a dwa w Borowej i są nie tylko żywą kartą historii, ale także pięknymi okazami w istniejącym drzewostanie. W czasie ostatniej wojny działały tu oddziały AK i BCH. Pod koniec okupacji hitlerowskiej Borowa została zbombardowana przez Niemców, w miejscu tego tragicznego wydarzenia, w centrum Borowej został wybudowany pomnik oddający cześć ofiarom wojny. Okres powojenny gminy i jej mieszkańców związany był z rozwojem przemysłu w Mielcu.

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2005[5] gmina Borowa ma obszar 55,47 km², w tym:

  • użytki rolne: 81%
  • użytki leśne: 1%

Powierzchnia gminy stanowi 6,3% powierzchni powiatu.

Demografia

edytuj

Dane z 30 czerwca 2005[4]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 5619 100 2800 49,8 2819 50,2
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
101,5 50,5 50,8
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Borowa w 2014 roku[1].


 

Budżet

edytuj


Rysunek 1.1 Dochody ogółem w Gminie Borowa w latach 1995-2010 (w zł)[4]
Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej Gminy Borowa w latach 1995-2010[4]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.
ROK
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Dochody ogółem 1 552 921,- 3 950 054,- 11 527 296,- 10 884 436,- 7 802 222,- 6 207 318,- 7 062 659,- 7 080 032,- 7 211 890,- 7 830 639,- 8 827 612,- 11 180 435,21 11 380 063,74 12 542 086,63 13 320 888,51 17 079 411,49
ZNAK ± + + + + + +
Nadwyżka/deficyt
budżetowa(-y)
16 045,- 183 046,- 540 960,- 559 476,- 608 149,- 20 357,- 436,- 598 323,- 353 381,- 35 752,- 51 261,- 1 665 387,89 75 331,34 381 942,84 271 043,37 2 701 966,56
ZNAK Σ =
Wydatki ogółem 1 536 876,- 4 133 100,- 12 068 256,- 10 324 960,- 8 410 371,- 6 186 961,- 7 062 223,- 6 481 709,- 6 858 509,- 7 794 887,- 8 878 873,- 12 845 823,10 11 304 732,40 12 160 143,79 13 049 845,14 19 781 378,05


Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w Gminie Borowa w latach 1995-2010 (w zł)[4]

Według danych z roku 2010[5] średni dochód na mieszkańca wynosił 3 063,57 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 3 057,54 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 3 548,23 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 3 541,24 zł w zestawieniu na 30 VI).

Sołectwa

edytuj
 

Borowa, Gliny Małe, Gliny Wielkie, Górki, Łysakówek, Orłów, Pławo, Sadkowa Góra, Surowa, Wola Pławska[2]

Sąsiednie gminy

edytuj

Czermin, Gawłuszowice, Mielec, Połaniec

Przypisy

edytuj
  1. a b Gmina Borowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. a b Strona gminy. Charakterystyka gminy
  3. a b Urząd Statystyczny w Rzeszowie
  4. a b c d e Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).