Borzyszkowy
Borzyszkowy (kaszub. Bòrzëszkòwë; niem. Borczyskowo, dawniej Borriskowo) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Lipnica[4][5], nad Jeziorem Borzyszkowskim, w części Kaszub zwanej Gochami. Wieś jest siedzibą sołectwa Borzyszkowy, w którego skład wchodzą również Biedolewo, Brzósk, Głodowo i Holandia.
| wieś | |
.jpg) Kościół pw. św. Marcina | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
160,8 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
279[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
77-130[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GBY |
| SIMC |
0746751 |
Położenie na mapie gminy Lipnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bytowskiego  | |
 54°02′01″N 17°22′14″E/54,033611 17,370556[1]
| |
W latach 1954-1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Borzyszkowy, po jej zniesieniu w gromadzie Lipnice. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Wieś jest placówką Ochotniczej Straży Pożarnej. W centrum miejscowości znajduje się oryginalny drewniany kościół.
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0746768 | Głodowo | część wsi |
| 0746774 | Holandia | część wsi |
Historia edytuj
Borzyszkowy są starym siedliskiem kaszubskiej szlachty zagrodowej, swoje korzenie ma tu ród Borzyszkowskich. Wieś królewska starostwa człuchowskiego w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku[6].
Do 1919 roku miejscowość nosiła oficjalną niemiecką nazwę administracyjną Borczyskowo. Od zakończenia I wojny światowej ponownie należy do Polski. W okresie 20-lecia międzywojennego należała do ówczesnego powiatu chojnickiego. Na miejscowym cmentarzu jest pochowany komendant Gryfa Pomorskiego Józef Gierszewski. Podczas okupacji nazistowscy propagandyści niemieccy (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowali nazwę jako zbyt kaszubską lub nawet polską i przemianowali ją na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Bergfried.
W okresie międzywojennym stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej[7].
Zabytki edytuj
Według rejestru zabytków NID[8] na listę zabytków wpisany jest drewniany kościół parafialny pw. św. Marcina z 1721, nr rej.: 5/16 z 13.07.1936. Świątynia o konstrukcji zrębowej o wydłużonej nawie, długim prezbiterium, masywnej wieży i pozostałościach barokowej donacji[9].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9530
- ↑ Wieś Borzyszkowy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-20], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 87 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 81.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 74. ISBN 83-87424-77-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 3 [dostęp 2016-08-15].
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 187, ISBN 978-83-7495-133-3.