Brzezie (powiat gostyński)

wieś w województwie wielkopolskim, powiecie gostyńskim

Brzeziewieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Gostyń.

Brzezie
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

gostyński

Gmina

Gostyń

Liczba ludności (2022)

1127[2]

Strefa numeracyjna

65

Kod pocztowy

63-800[3]

Tablice rejestracyjne

PGS

SIMC

0369662

Położenie na mapie gminy Gostyń
Mapa konturowa gminy Gostyń, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Brzezie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Brzezie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Brzezie”
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego
Mapa konturowa powiatu gostyńskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Brzezie”
Ziemia51°52′27″N 16°59′33″E/51,874167 16,992500[1]

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i jest notowana od XIII wieku: w 1278 jako Breze, 1301 Brzeze, 1305 Brzeszye, 1309 Bresze, 1337 Brzeze oraz Brezewo, 1403 Brzeziny, 1421 Brzesse, 1428 Brzesze, 1462 Brzesye, 1471 Brzeszye, 1485 Brzezye, 1580 Brzezie, 1880 Brzezie[4][5].

Nazwa miejscowości pochodzi ze staropolszczyzny i oznacza brzezinę czyli mały las brzozowy. Pierwszy zachowany zapis nazwy Brzezie na określenie brzozowego lasu pochodzi z mieszanego polsko-łacińskiego tekstu z 1417 - Pratum (...) situm retro flumen Wyrzbicza in multicorticineto al. in brzesze. W Polsce istnieje wiele miejscowości noszących nazwę Brzezie[4][6].

Historia

edytuj
 
Przemysł II, książę polski, pozwala Mikołajowi, sędziemu, synowi Przedpełka, wojewody poznańskiego, lokować Gostyń i Brzezie na prawie niemieckim. Dokument z 1278 roku (ze zbiorów AGAD).

Miejscowość jako miasto pod zlatynizowaną nazwą civitatem Breze wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Zbąszyniu w 1278 roku sygnowanym przez księcia polskiego Przemysła II[7]. W dokumencie tym Przemysł zezwala komesowi Mikołajowi, synowi Przedpełka wojewody poznańskiego, który pełnił funkcję sędziego na jego dworze, lokować na prawie niemieckim miasta Gostyń i Brzezie oraz inne dziedziny, a także zbudować miasto oraz obwarowania na terenie wsi[5].

Kolejny zachowany dokument datowany na 1330 lub 1337 mówi, że wymieniony wcześniej komes Mikołaj Przedpełkowic, wojewoda poznański nadał swojemu poddanemu Henrykowi oraz Bartoszowi z Krobi sołectwo w Brzeziu składające się z 6 łanów. Przydzielił również wsi 8 łanów wolnizny na rolach już uprawianych oraz 16 łanów wolnizny na rolach dotąd nie uprawianych. Według dokumentu sołtys został zwolniony z czynszu ale w zamian zobowiązano go do robocizny oraz pełnienia służby dla miasta Gostyń. Miał również prawo zbudować wiatrak oraz hodować 300 owiec[5].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej[8]. Brzezie należało do okręgu gostyńskiego tego powiatu i stanowiło odrębny majątek, którego właścicielem była wówczas (1846) Kamelaria[8]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 212 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 23 dymy (domostwa)[8].

W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzezie, po jej zniesieniu w gromadzie Gostyń. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10925
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 97 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b Rymut 1996 ↓, s. 378-379.
  5. a b c Chmielewski 1982 ↓.
  6. Urbańczyk 1953 ↓, s. 170.
  7. "Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski", tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str. 415.
  8. a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 232.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj