Bukietnica (Rafflesia) – rodzaj roślin z rodziny bukietnicowatych. Obejmuje 40 gatunków[4] występujących w południowo-wschodniej Azji – w Tajlandii, Malezji, Filipinach i Indonezji[4]. Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia Sir Thomasa Stamforda Rafflesa – fundatora brytyjskiej kolonii w Singapurze[5]. Bukietnica Arnolda (Rafflesia arnoldii) znana jest jako roślina o największych kwiatach na Ziemi, przez co stanowi atrakcję dla ekoturystów[6].

Bukietnica
Ilustracja
Bukietnica Arnolda
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

bukietnicowate

Rodzaj

bukietnica

Nazwa systematyczna
Rafflesia R. Brown
Trans. Linn. Soc. London 13: 207. 23 Mai-21 Jun 1821[3]
Typ nomenklatoryczny

R. arnoldi R. Brown[3]

Morfologia edytuj

 
Rafflesia kerrii
Pokrój
Bezzieleniowe rośliny zielne będące wyspecjalizowanymi endopasożytami roślin z rodzaju Tetrastigma (rodzina winoroślowate Vitaceae)[6]. O przynależności do roślin naczyniowych świadczą organy generatywne, bowiem żadne inne nie występują. Rośliny żywicielskie przenikają szeregi wielojądrowych komórek przypominające grzybnię[7].
Kwiaty
Promieniste, jednopłciowe, pojedyncze wyrastają bezpośrednio z tkanek żywicieli[6]. U większości gatunków kwiaty osiągają średnicę do kilkudziesięciu cm, największe są u bukietnicy Arnolda, w której przypadku osiągają ok. 1 m średnicy i masę 7 kg (rekordowy okaz miał średnicę 106 cm i kwiat o masie ok. 10 kg[5]). Najmniejsze kwiaty w obrębie tego rodzaju ma R. manillana – osiągają 20 cm średnicy[5]. Okwiat jest złożony z jednego okółka składającego się z 5 listków połączonych u dołu. Z podstawy listków okwiatu wyrasta przesłona otaczająca znajdujący się pośrodku prętosłup. W kwiatach żeńskich na obrzeżach górnej tarczy prętosłupa znajdują się powierzchnie znamienia przyjmujące ziarna pyłku. W kwiatach męskich pyłek produkowany jest w rurkowatych i skręconych woreczkach pyłkowych zagłębionych w górnej części prętosłupa. Pyłek otoczony śluzem wypychany jest otworem na górnej powierzchni prętosłupa, skąd przenoszony jest przez zapylające owady do kwiatów żeńskich. Zalążnia jest położona dolnie i tworzona jest z 4–8 połączonych owocolistków[6][7].
Owoce
Jagody zawierające liczne nasiona pogrążone w śluzowej masie owocowej, powstającej w wyniku rozpuszczenia ścian zalążni[6][7].

Systematyka edytuj

Wykaz gatunków[4]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).
  3. a b Rafflesia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-20].
  4. a b c Rafflesia R.Br. ex Gray. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-07].
  5. a b c Largest Flower - Rafflesia. [w:] The Flower Expert [on-line]. Gifting Inc.. [dostęp 2017-02-20].
  6. a b c d e Heywood V.H., Brummitt R.K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 272–273. ISBN 1-55407-206-9. (ang.).
  7. a b c Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 391-392. ISBN 83-7079-778-4.