Cyprysik groszkowy
Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera Endl.) — gatunek rośliny z rodziny cyprysowatych. W naturze rośnie na japońskich wyspach Honsiu i Kiusiu, jest uprawiany w wielu krajach świata[3]. Do Europy został sprowadzony w XIX wieku[4]. Nazwa gatunkowa pochodzi od tego, że jego szyszki mają wielkość nasion grochu[5].
| ||
Drzewo w prefekturze Fukushima w Japonii | ||
Systematyka[1] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Klad | rośliny naczyniowe | |
Klad | Euphyllophyta | |
Klad | rośliny nasienne | |
Klad | nagonasienne | |
Rząd | cyprysowce | |
Rodzina | cyprysowate | |
Rodzaj | cyprysik | |
Gatunek | cyprysik groszkowy | |
Nazwa systematyczna | ||
Chamaecyparis pisifera (Siebold & Zucc.) Endl. Syn. Conif. 64 1847[2] |
MorfologiaEdytuj
- Pokrój
- Zimozielone drzewo o stożkowej, stosunkowo luźnej koronie, z silnie spłaszczonymi, ułożonymi w jednej płaszczyźnie rozgałęzieniami. Typowa forma gatunku na naturalnych stanowiskach dorasta do 45 m wysokości[4]. Odmiany ozdobne są znacznie mniejsze, osiągają wysokość od 2 – 10 m (w zależności od odmiany). Występują wśród nich także formy krzewiaste[6].
- Pień i pędy
- Pień prosty, gładki, w dolnych partiach szeroko karbowany. Kora czerwonobrązowa, z wiekiem łuszcząca się długimi pasami[4]. Dolne części gałązek silnie wybarwione na niebieskobiały kolor.
- Liście
- W formie drobnych pazurkowato zgiętych łusek, ciemnozielone i błyszczące, od spodu widoczny biały, woskowaty rysunek przypominający motylek (kokardkę). Łuski błyszczące o odstających końcach, ułożone w spłaszczonych gałęziach[4].
- Kwiaty
- Kwiatostany męskie brązowawe. Kwiatostany żeńskie są zielone[4].
- Szyszki
- Kuliste szyszki do 8 mm średnicy, początkowo zielone a w późniejszym okresie brązowe[4].
ZastosowanieEdytuj
Jest uprawiany jako roślina ozdobna. Gatunek długowieczny, wolno rosnący[4]. Może być uprawiany jako soliter, ale dobrze nadaje się także na szpalery i do tworzenia kompozycji z innymi iglakami oraz do ogrodów skalnych i na wrzosowiska. Szczególnie dobrze prezentuje się pośród roślin o pokroju kolumnowym i roślin płożących się (np. płożących się odmian jałowca)[5].
UprawaEdytuj
Roślina światłolubna, doskonale rosnąca w miejscach o dużej wilgotności powietrza, na glebach kwaśnych, głęboko uprawianych i żyznych. Duża odporność na mróz, jednak posadzone na terenie odkrytym, narażonym na silne wiatry, łatwo brązowieją i zrzucają boczne odgałęzienia. Wykazuje dużą odporność na zanieczyszczenia powietrza, jednak wpływa ono na jego wygląd oraz tempo wzrostu. Odmiany o ulistnieniu igiełkowatym lub pierzastym są znacznie wrażliwsze na wysychanie[4]. Na stanowiskach suchych i wietrznych igły w środku rośliny zasychają i obumierają. Można temu zapobiec przez delikatne przystrzyganie całej rośliny, co dodatkowo wpływa na jej zagęszczenie i ładniejszy wygląd. Przystrzyganie znosi dobrze[7].
Odmiany botaniczne można rozmnażać przez wysiew nasion, odmiany ogrodowe uprawiane z nasion nie zachowują cech rośliny matecznej i należy je rozmnażać przez sadzonki (ukorzeniają się łatwo)[6].
Niektóre odmiany ogrodoweEdytuj
- 'Baby Blue'
- 'Compacta'
- 'Boulevard'
- 'Dwarf Blue'
- 'Filifera'
- 'Filifera Aurea'
- 'Filifera Aurea Nana'
- 'Filifera Nana'
- 'Filifera Aureovariegata'
- 'Golden Charm'
- 'Golden Mops'
- 'Nana'
- 'Nana Aureovariegata'
- 'Plumosa'
- 'Plumosa Argenteovariegata'
- 'Plumosa Aurea'
- 'Plumosa Aurea Compacta'
- 'Plumosa Compressa Aurea'
- 'Pygmea'
- 'Snow'
- 'Squarrosa'
- 'Squarrosa Intermedia'
- 'Squarosa Sulphurea'
- 'Sungold'
- 'True Blue
PrzypisyEdytuj
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001.... [dostęp 2013-01-10].
- ↑ The Plant List. [dostęp 2013-01-30].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2013-01-30].
- ↑ a b c d e f g h Tadeusz Szymanowski: Drzewa ozdobne. Warszawa: Arkady, 1957.
- ↑ a b Ogrodnik amator. Cyprysik groszkowy. [dostęp 2013-01-31].
- ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.