Drzewiak niedźwiedzi

Drzewiak niedźwiedzi
	Dendrolagus ursinus
	(Temminck, 1836)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Rodzina	kangurowate
Podrodzina	kangury
Rodzaj	drzewiak
Gatunek	drzewiak niedźwiedzi
Synonimy
	Hypsiprymnus ursinus Temminck, 1836; Dendrolagus leucogenys Matschie, 1916;
	Hypsiprymnus ursinus Temminck, 1836; Dendrolagus leucogenys Matschie, 1916;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Drzewiak niedźwiedzi^[5] (Dendrolagus ursinus) – gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Zasięg występowaniaEdytuj

Drzewiak niedźwiedzi występuje na terenach półwyspów Ptasia Głowa i Bomberai w północno-zachodniej Nowej Gwinei^[6].

TaksonomiaEdytuj

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1836 roku holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck nadając mu nazwę Hypsiprymnus ursinus^[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu wskazał górę Lamantsjieri, blisko Triton Bay, w okolicach Lobo, w Fak-fak, w Papui Zachodniej, na Nowej Gwinei^[2]^[7].

Badania oparte o dane genetyczne wskazują, że D. ursinus jest taksonem siostrzanym D. inustus z którym tworzy klad będący grupą siostrzaną dla reszty nowogwinejskich Dendrolagus^[8]. Potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić odrębność potencjalnych podgatunków^[6]. Gatunek monotypowy^[9]^[6].

EtymologiaEdytuj

Dendrolagus: gr. δενδρον dendron „drzewo”; λαγως lagōs „zając”^[10].
ursinus: łac. ursinus „przypominający niedźwiedzia”, od ursus „niedźwiedź”^[11].

MorfologiaEdytuj

Długość ciała (bez ogona) 53–73 cm, długość ogona 59–72 cm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[9]. Futro w kolorze czarnym bądź bladobrązowym.

EkologiaEdytuj

Jest wprawnym wspinaczem i skoczkiem. Potrafi wykonać skok z drzewa na ziemię z wysokości 15–18 m.
Prowadzi nadrzewny tryb życia. W dzień odpoczywa w konarach drzew w towarzystwie innych osobników tego samego gatunku. Jest fitofagiem, pożywieniem jego są liście i owoce.

Żyje w małych grupach. Samica rodzi zwykle jedno młode w miocie.

ZnaczenieEdytuj

Ssak łowny dla miejscowej ludności. Tubylcy polują na niego dla smacznego mięsa.

PrzypisyEdytuj

↑ Dendrolagus ursinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Temminck: Coup-d’oeil sur la faune des iles de la Sonde et de l’empire du Japon: discours préliminaire, destiné à servir d’introduction à la Faune du Japon. 1836, s. 6 (przypis 2). (fr.).
↑ P. Matschie. Die Verbreitung der Beuteltiere auf Neuguinea init einigen Bemerkungen über ihre Einteilung in Untergattungen. „Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin”. 8, s. 293, 1915–1917. (niem.).
↑ T.T. Leary T.T. i inni, Dendrolagus ursinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-16] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 94. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species Dendrolagus ursinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].
↑ M.D.B. Eldridge, S. Potter, K.M. Helgen, M.H.Sinaga, K.P. Aplin T.F. Flannery & R.N. Johnson. Phylogenetic analysis of the tree-kangaroos (Dendrolagus) reveals multiple divergent lineages within New Guinea. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 127, s. 589–599, 2018. DOI: 10.1016/j.ympev.2018.05.030. (ang.).
↑ ^a ^b M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 704. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 222, seria: North American Fauna. (ang.).
↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 247. (ang.).

BibliografiaEdytuj

Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
T.T. Leary T.T. i inni, Dendrolagus ursinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2008-12-23] (ang.).

[itis-1] Dendrolagus ursinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Temminck-2] C.J. Temminck: Coup-d’oeil sur la faune des iles de la Sonde et de l’empire du Japon: discours préliminaire, destiné à servir d’introduction à la Faune du Japon. 1836, s. 6 (przypis 2). (fr.).

[Matschie-3] P. Matschie. Die Verbreitung der Beuteltiere auf Neuguinea init einigen Bemerkungen über ihre Einteilung in Untergattungen. „Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin”. 8, s. 293, 1915–1917. (niem.).

[iucn-4] T.T. Leary T.T. i inni, Dendrolagus ursinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-16] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 94. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species Dendrolagus ursinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].

[Eldridge&inni-8] M.D.B. Eldridge, S. Potter, K.M. Helgen, M.H.Sinaga, K.P. Aplin T.F. Flannery & R.N. Johnson. Phylogenetic analysis of the tree-kangaroos (Dendrolagus) reveals multiple divergent lineages within New Guinea. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 127, s. 589–599, 2018. DOI: 10.1016/j.ympev.2018.05.030. (ang.).

[Eldridge&Coulson-9] M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 704. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[Palmer-10] T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 222, seria: North American Fauna. (ang.).

[Jaeger-11] E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 247. (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]