Dźwina

Dźwina (łot. Daugava, biał. Дзвіна – Dzwina lub Заходняя Дзвіна – Zachodniaja Dzwina, ros. Западная Двина – Zapadnaja Dwina, lit. Dauguva, liw. Väina, niem. Düna, dawna nazwa: Rubon) – druga (po Wiśle) pod względem długości rzeka uchodząca do Bałtyku. Przepływająca przez Rosję, Białoruś i Łotwę, mająca swoje źródła na wzgórzach Wałdaju w zachodniej Rosji, na północny zachód od miasta Andrieapol, uchodząca do Zatoki Ryskiej.

Dźwina

Dźwina na terenie Białorusi
Kontynent	Europa
Państwo	Rosja Białoruś Łotwa
Rzeka
Długość	1020 km
Powierzchnia zlewni	87,9 tys. km²
Średni przepływ	678 m³/s przy ujściu
Źródło
Miejsce	wzgórza wyżyny Wałdaj w zachodniej Rosji, na północny zachód od Andrieapola
Wysokość	221 m n.p.m.
Współrzędne	56°51′19,9″N 32°32′30,1″E
Ujście
Recypient	Zatoka Ryska
Współrzędne	57°03′42,8″N 24°01′32,9″E
Mapa
Mapa Dźwiny (kolor ciemnoniebieski) przepływającej przez Witebsk (16), Dyneburg (17) i Rygę (18).
Położenie na mapie Europy źródło ujście

Charakterystyka

Początkowo płynie w kierunku południowym, poniżej miasta Witebsk (Białoruś) przyjmuje kierunek północno-zachodni. Przepływa północnym skrajem Wyżyny Białoruskiej, uchodzi do Zatoki Ryskiej, na terytorium Łotwy. Długość 1020 km, powierzchnia dorzecza 87,9 tys. km².

Główne dopływy:

• prawe: Dryssa, Ewikszta, Ogre
• lewe: Mieża, Dzisna, Lelupa, Wielesa

Przepływa przez Andrieapol w Rosji, Witebsk i Połock na Białorusi oraz przez Rygę, Salaspils i Dyneburg na Łotwie.

Historia

Pomiędzy górną Dźwiną i górnym odcinkiem Dniepru znajduje się obszar zwany Bramą Smoleńską, który miał strategiczne znaczenie w wielu konfliktach zbrojnych.

Podczas wojny polsko-rosyjskiej w latach 1577–1582, Stefan Batory przeprowadzał w 1579 roku mobilizację w Świrze, gdzie zbierał konnicę, a w Postawach – artylerię. Sądzi się, że oddziały pancerne król przewoził szlakiem wodnym, a mianowicie: Miadziołka – Birwita – Dzisna – zachodnia Dźwina.

W latach 1918 (1922) – 1939 była to rzeka graniczna między Polską a ZSSR oraz dalej między Polską a Łotwą.

Zobacz też

• rzeki Europy

Linki zewnętrzne

• Dźwina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 306 .
• Dźwina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 467 .
• Archiwalne zdjęcia rzeki w bibliotece Polona

Dźwina w Rydze