Emeks
Emeks[5] (Emex (Neck. ex Campd.) T.M.Schust. & Reveal) – w zależności od ujęcia systematycznego – dawniej zwykle rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae), współcześnie podrodzaj w obrębie rodzaju szczaw Rumex w tej samej rodzinie. Obejmuje dwa gatunki pochodzące z południa i północy Afryki oraz basenu Morza Śródziemnego[6], ale rozprzestrzenione na całym świecie w strefach od umiarkowanej ciepłej do tropikalnej. Oba na różnych obszarach bywają problematycznymi gatunkami inwazyjnymi i chwastami, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i Australii[7].
 Emeks ciernisty | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
emeks | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Emex (Neck. ex Campd.) T.M.Schust. & Reveal Taxon 64: 1203 (2015)[3] | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Rośliny jednoroczne z korzeniem palowym i pędem nagim, pokładającym się do wyprostowanego[7].
- Liście
- Skrętoległe, ogonkowe. Gatka często odpadająca. Blaszka liściowa ma nieco strzałkowaty, trójkątny lub owalny kształt. Jest całobrzega, rzadko bardzo słabo karbowana lub ząbkowana[7].
- Kwiaty
- Jednopłciowe, zebrane w kłosokształtne kwiatostany, rozwijające się w kątach liści lub na szczytach pędów[7].
- Owoce
- Trójboczne niełupki okryte w trwałym okwiecie[7].
Systematyka edytuj
Rodzaj tradycyjnie wyróżniany w obrębie plemienia Rumiceae i podrodziny Polygonoideae w rodzinie rdestowatych (Polygonaceae)[8]. Analizy molekularne wykazały zagnieżdżenie tego taksonu w obrębie rodzaju szczaw Rumex. Zaliczane tu dwa gatunki okazały się zajmować pozycję bazalną w stosunku do jednego z dwóch głównych kladów obejmujących gatunki z rodzaju szczaw (skupiającego podrodzaj Acetosa wraz z zagnieżdżonymi w nim i włączonymi do niego dawniej wyodrębnianymi podrodzajami Acetosella i Platypodium). Po ustaleniu takiej relacji Emex włączony został jako podrodzaj do rodzaju Rumex[3].
- Wykaz gatunków
Aktualne nazwy według Plants of the World online[6][3] i tradycyjne, w ujęciu wyodrębniającym rodzaj Emex w randze rodzaju[9]:
- Rumex hypogaeus T.M.Schust. & Reveal ≡ Emex australis Steinh.
- Rumex spinosus L. ≡ Emex spinosa (L.) Campd. – emeks ciernisty
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-07-07] (ang.).
- ↑ a b c d Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5.
- ↑ Emex. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-07-07].
- ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 37.
- ↑ a b Rumex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-29].
- ↑ a b c d e Flora of North America Editorial Committee: Flora of North America: Magnoliophyta: Caryophyllidae, part 2. Oxford University Press, 1993, s. 487. ISBN 0-19-522211-3.
- ↑ Genus: Emex Campd.. U.S. National Plant Germplasm System. [dostęp 2017-07-07].
- ↑ Emex. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-07-07].