Eparchia żytomierska

Eparchia żytomierska – jedna z eparchii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Jej stolicą jest miasto Żytomierz. Jej obecnym ordynariuszem jest metropolita Nikodem (Horenko), zaś funkcje katedry pełni sobór Przemienienia Pańskiego w Żytomierzu.

Eparchia żytomierska

Житомирська єпархія

Sobór Przemienienia Pańskiego w Żytomierzu
Państwo	Ukraina
Obwód	żytomierski
Siedziba	Żytomierz
Data powołania	1944
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Sobór	Przemienienia Pańskiego
Biskup diecezjalny	metropolita żytomierski i nowogrodzko-wołyński Nikodem (Horenko)
Biskup senior	emerytowany biskup żytomierski Guriasz (Kuźmenko)
Dane statystyczne
Liczba dekanatów	15
Liczba klasztorów	2
Położenie na mapie Żytomierza Żytomierz
Położenie na mapie Ukrainy Żytomierz
Położenie na mapie obwodu żytomierskiego Żytomierz
50°15′26,8″N 28°39′26,9″E
Strona internetowa

Historia

Eparchia żytomierska na tle podziału administracyjnego UKP PM

Od 1799 do 1944 obszar dzisiejszej eparchii żytomierskiej był częścią eparchii wołyńskiej. W 1944 dokonano podziału tejże eparchii, wyodrębniając m.in. eparchię żytomierską i owrucką. W momencie powstania liczyła ona 221 parafii. W ciągu kolejnych dwóch dekad władze radzieckie dokonały masowych likwidacji prawosławnych placówek duszpasterskich; w 1988 funkcjonowały jedynie 142 parafie. Odrodzenie działalności eparchii nastąpiło dopiero po 1989. Arcybiskupem żytomierskim był wówczas Hiob (Tywoniuk).

22 czerwca 1993 z terytorium eparchii żytomierskiej i owruckiej wyodrębniona została samodzielna eparchia owrucka. Pozostała część administratury otrzymała nazwę eparchii żytomierskiej, zaś jej zwierzchnicy mieli nosić tytuł biskupów żytomierskich i nowogrodzko-wołyńskich. Pierwszym biskupem eparchii w nowych granicach został Guriasz (Kuźmenko), który sprawował urząd do 2011, gdy zastąpił go Nikodem (Horenko) (od 2014 arcybiskup, a od 2017 metropolita).

Biskupi żytomierscy

• Warłaam (Szyszacki) (1795–1799)
• Damaskin (Maluta) (1940–1941)
• Bazyli (Ratmirow) (1941)
• Leoncjusz (Filippowicz) (1941–1943)
• Antoni (Krotewycz) 1944 – 1946
• Aleksander (Winogradow) (1947–1949)
• Sergiusz (Łarin) (1949–1950)
• Nifont (Sapożkow) (1950–1951)
• Włodzimierz (Kobiec) (1951–1956)
• Benedykt (Polakow) (1956–1958)
• Eumeniusz (Chorolski) (1958–1967)
• Palladiusz (Kaminski) (1968–1977)
• Jan (Bodnarczuk) (1977–1989)
• Hiob (Tywoniuk) (1989–1996)
• Guriasz (Kuźmenko) (1996–2011)
• Nikodem (Horenko) (od 2011)

Dekanaty

W skład eparchii wchodzi 15 dekanatów:

• andruszowski;
• baranowski;
• berdyczowski;
• cudnowski;
• czerniachiwski;
• czerwonoarmijski;
• korostyszowski;
• lubarski;
• nowogrodzki – Przemienienia Pańskiego;
• nowogrodzki – Świętej Trójcy;
• popilniański;
• romaniwski;
• różyński;
• żytomierski miejski;
• żytomierski rejonowy.

Monastery

Na terenie eparchii działają następujące klasztory:

• monaster Przemienienia Pańskiego w Tryhorach, męski
• monaster Narodzenia Pańskiego w Czerwonem, żeński

W granicach eparchii znajdują się ponadto stauropigialne monastery: św. Jerzego w Horodnicy oraz św. Anastazji Rzymianki w Żytomierzu.