Obwód żytomierski

Obwód żytomierski (ukr. Житомирська область) – jeden z 24 obwodów Ukrainy. Leży w północnej części Ukrainy, przy granicy z Białorusią. Stolicą obwodu jest Żytomierz.

żytomierski Житомирська область
— Obwód —
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Siedziba	Żytomierz
Gubernator	Sydir Kizin
Powierzchnia	29 832 km²
Populacja  • liczba ludności	1 328 158
• gęstość	45 os./km²
Tablice rejestracyjne	AM
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba rejonów	23
Położenie na mapie
Strona internetowa
Portal Ukraina

Zachodnia część obwodu leży geograficznie na Wołyniu (Nowogród Wołyński, Baranówka).

Obwód żytomierski graniczy z obwodami: rówieńskim, chmielnickim, winnickim i kijowskim oraz białoruskim obwodem homelskim.

Spis treści

Demografia

Skład narodowościowy obwodu w 2001 roku według ukraińskiego spisu powszechnego:

1. Ukraińcy: 1254,9 tys. (90,3%)
2. Rosjanie: 68,9 tys. (5%)
3. Polacy: 49 tys. (3,5%)
4. Bułgarzy: 4,9 tys. (0,4%)
5. Żydzi: 2,7 tys. (0,2%)
6. Mołdawianie: 1,4 tys. (0,1%)
7. Niemcy: 1 tys. (0,1%)
8. Czesi: 0,8 tys. (0,1%)
9. Ormianie: 0,8 tys. (0,1%)
10. Cyganie: 0,8 tys. (0,1%)

Obwód żytomierski jest największym skupiskiem Polaków na Ukrainie, a Żytomierz jednym z głównych kulturalnych ośrodków polskich obok Lwowa.

Miasta

1. Żytomierz
2. Berdyczów
3. Korosteń
4. Nowogród Wołyński
5. Malin
6. Korosteszów
7. Owrucz
8. Radomyśl
9. Baranówka
10. Olewsk
11. Andruszówka
12. Cudnów

Zabytki

• Cmentarz rzymskokatolicki w Żytomierzu – jedna z najstarszych i największych polskich nekropolii na Kresach Wschodnich
• Kościoły z okresu Polski przedrozbiorowej: klasztor karmelitów bosych i kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Berdyczowie, katedra św. Zofii w Żytomierzu, kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Korosteszowie
• Pałac Hańskich w Wierzchowni
• Domy Józefa Ignacego Kraszewskiego i Jarosława Dąbrowskiego w Żytomierzu
• Żytomierska Filharmonia Obwodowa, dawniej polski Teatr Żytomierski
• Kompleks Historyczno-Kulturalny „Zamek Radomyśl”
• Monaster Przemienienia Pańskiego w Tryhorach

• 

  Cmentarz rzymskokatolicki w Żytomierzu

• 

  Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Berdyczowie

• 

  Pałac Hańskich w Wierzchowni

• 

  Katedra św. Zofii w Żytomierzu

Ciekawostki

Pozostałości zamku Ostrogskich, Chodkiewiczów i Lubomirskich w Nowogrodzie Wołyńskim

• Cały obszar obwodu leżał w granicach I Rzeczypospolitej do II rozbioru Polski. Administracyjnie w większości podlegał województwom wołyńskiemu i kijowskiemu.
• Żytomierz był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego oraz stolicą województwa kijowskiego po 1667 r. Prywatnymi miastami szlacheckimi były m.in. Berdyczów i Nowogród Wołyński (wówczas Zwiahel).
• Obwód został utworzony w 1937 r. w ramach ZSRR i graniczył z II Rzeczpospolitą. Wcześniej w latach 1925-1935 w pobliżu Żytomierza istniał Polski Rejon Narodowy im. Juliana Marchlewskiego.
• Na pograniczu obwodów żytomierskiego i winnickiego znajduje się Krater Zapadnaja.