Góra Parkowa (Góry Wałbrzyskie)
Góra Parkowa, Wzgórze Gedymina (niem.Spittel-Berg, Spittelberg, Wilhelmshöh, Wilhelmshöhe)[1] szczyt we Wzniesienia Ptasiej Kopy–Stróżka, będących częścią Górach Wałbrzyskich o wysokości 532 m n.p.m. między Wałbrzychem a Szczawnem-Zdrojem. Szczyt znajduje się na terytorium Szczawna[2] i Parku Zdrojowego w Szczawnie[3]. Dawniej była nazywana: Wzgórzem Tkaczy oraz Wzgórzem Szpitalnym, ponieważ należała do szpitala kawalerów maltańskich w Świebodzicach[4].
.jpg) wieża widokowa (lipiec 2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
532 m n.p.m. |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°47′38,8″N 16°16′14,2″E/50,794111 16,270611
| |
Opis edytuj
Góra znajduje się w zachodniej części wzniesień Ptasiej Kopy-Stróżka, stanowiących pasmo wzgórz ograniczających Pogórze Wałbrzyskie, od Kotliny Wałbrzyskiej. Zbudowana jest głównie ze zlepieńców i z szarogłazów kulmowych wizenu[5], od strony wschodniej rzeka Pełcznica utworzyła dolinę przełomową o głębokości do 100 m i szerokości 250 m stanowiącą połączenie Kotliny Wałbrzyskiej z Pogórzem Wałbrzyskim[6].
Historia i zagospodarowanie edytuj
W roku 1823 lekarz z uzdrowiska w Szczawnie-Zdroju dr August Zemplin polecił wybudowanie drewnianego pawilonu na szczycie. W roku 1838 dobudowano budynek zaopatrzony w system camera obscura, a w 1841 powstał belweder z podcieniami. Obiekt wzorowany był na wieży Tangermünde w Stendal. Ośrodek był wielofunkcyjny i mieścił restaurację, muzeum i wieżę widokową, w pobliżu wybudowano również skocznię narciarską i strzelnicę. Zabudowania przetrwały do końca XX w. Ekspertyza oceniała poziom wyeksploatowania obiektu w granicach 90–95%. Wieża runęła pod koniec XX w[7].
Nowa wieża widokowa edytuj
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
Wieża widokowa |
| Architekt |
Jacek Magiera |
| Inwestor |
miasto Szczawno-Zdrój |
| Wysokość całkowita |
33 m |
| Ukończenie budowy |
09.07.2022 |
We wrześniu 2020 roku miasto Szczawno-Zdrój w ramach drugiej puli rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych otrzymało dofinansowanie projektów budowy wieży widokowej na Wzgórzu Gedymina w miejscu dawnej wieży, zagospodarowania na cele rekreacyjno-wypoczynkowe zbiorników wodnych wraz z rewaloryzacją szaty roślinnej i drzewostanu, oraz oznakowania miejsc historycznych, budowy obiektu do jeżdżenia na rowerach, rolkach czy deskorolkach i odbudowy spalonego amfiteatru w Parku Zdrojowym[8].
14 lipca 2021 gmina ogłosiła przetarg na budowę wieży, natomiast 29 lipca nastąpiło otwarcie ofert. Przetarg wygrała firma Tatry z Myślenic, która wybudowała wcześniej wieże na Trójgarbie oraz Borowej za 2 150 000 zł[9]. Budowa wieży trwała 9 miesięcy, uroczyste otwarcie miało miejsce 9 sierpnia 2022.
Wieża ma 33 metry wysokości. Na wysokości 27 metrów znajduje się platforma widokowa, a pierwszy taras jest na wysokości 17 metrów. Dzięki zastosowanym rozwiązaniom jest ona dostępna dla osób niepełnosprawnych – na szczyt wieży zamiast schodów prowadzi pochylnia o długości 300 metrów. Przy barierach zamontowano panoramy wypalone laserowo w blasze nierdzewnej. Wieża waży około 100 ton, sama waga stali zużyta do jej wykonania to 45 ton[10].
Na wieży może jednocześnie przebywać maksimum 80 osób. Wstęp na wieżę widokową jest bezpłatny[11].
Z wieży rozciąga się widok sięgający Wrocławia (Sky Tower), Karkonoszy, Rudaw Janowickich, Gór i Pogórza Kaczawskiego. Od północy widoczna jest Ślęża oraz Radunia, a od strony południowo-wschodniej Góry Sowie z masywem Wielkiej i Małej Sowy, a w oddali masyw Kalenicy oraz Gór Suchych[12].
Szlaki turystyczne edytuj
– niebieski szlak: Szklarska Poręba – Pasterka[13]
– czarny szlak: Wałbrzych Centrum – Wzgórze Gedymina – Ptasia Kopa – Wałbrzych Szczawienko[13]
Przypisy edytuj
- ↑ Wzgórze Gedymina / Parkowa Góra (534 m n.p.m.), Szczawno-Zdrój – polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2022-07-09].
- ↑ Wzgórze Giedymina. [w:] Ba szlaku [on-line]. [dostęp 2017-05-14].
- ↑ Park Zdrojowy im. H. Wieniawskiego Szczawno-Zdrój. [w:] Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła” [on-line]. [dostęp 2017-05-14].
- ↑ Szczawno-Zdrój [online], www.szczawno.hb.pl [dostęp 2022-07-09].
- ↑ Przegląd Geograficzny, PWN, 1985.
- ↑ 404 – Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego [online], geogr.uni.wroc.pl [dostęp 2023-01-31].
- ↑ Beata Kołowrocka: Belweder na Wzgórzu Gedymina. [w:] Wiadomości Wałbrzych [on-line]. 2012-02-21. [dostęp 2017-05-14].
- ↑ Szczawno-Zdrój. Wieża widokowa na Wzgórzu Gedymina i odbudowa spalonego amfiteatru. Ponad 4 mln dla uzdrowiska z Funduszu Inwestycji Lokalnych [online], Dziennik Wałbrzych, 8 grudnia 2020 [dostęp 2022-07-09] (pol.).
- ↑ Szczawno-Zdrój Wzgórze Gedymina: wieża już w budowie! (FOTO) – Walbrzych.dlawas.info – portal informacyjno – rozrywkowy [online], DlaWas.info [dostęp 2022-07-09] (pol.).
- ↑ Szczawno-Zdrój: nowa wieża na Wzgórzu Gedymina otwarta! (FOTO) – Walbrzych.dlawas.info – portal informacyjno – rozrywkowy [online], DlaWas.info [dostęp 2022-07-09] (pol.).
- ↑ Widok jest piękny... wieża na Wzgórzu Gedymina już czynna [online], walbrzych24.com [dostęp 2022-07-09] (pol.).
- ↑ Nowa wieża widokowa na Wzgórzu Gedymina już dostępna. Ustawiła się długa kolejka do wejścia
- ↑ a b Mapa szlaków turystycznych w górach.. [dostęp 2023-10-19]. (pol.).