Wikipedia

Głodek żółty

Głodek żółty (Draba nemorosa L.)[4] – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych.

Głodek żółty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

głodek

Gatunek

głodek żółty

Nazwa systematyczna
Draba nemorosa L.
Sp. Pl. 643 1753[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Pokrój

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Gatunek o zasięgu wokółbiegunowym. Występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie[5]. W Europie występuje na większej części obszaru, z wyjątkiem północno-zachodnich regionów oraz niektórych miejsc w regionie śródziemnomorskim[6]. W Niemczech i Norwegii nie był gatunkiem rodzimym, ale naturalizował się i obecnie również tu występuje[5]. W Polsce jest rzadki, występuje na rozproszonych stanowiskach, głównie w południowych i wschodnich regionach kraju. W południowo-zachodniej Polsce został odnaleziony w okolicach Głogowa i Brzegu Dolnego, a w środkowej w okolicach Inowrocławia. W górach jest rzadki. W Karpatach znane są następujące jego stanowiska: jedno na Podhalu koło Rogoźnika, dwa w Gorcach, jedno w Beskidzie Sądeckim (w Tylmanowej), trzy w Pieninach (na Zamku w Czorsztynie, skałce nad Dunajcem i w Wąwozie Homole), trzy w Beskidzie Wyspowym (w Łącku, Maszkowicach i Jazowsku)[6].

Morfologia edytuj

Łodyga
Wzniesiona, pojedyncza przeważnie nierozgałęziona, o wysokości 25-40 cm[7]. Jej dolna część jest pokryta gwiazdkowatymi włoskami[6].
Liście
Przyziemne liście różyczkowe są podługowatojajowate, a ich nasada zwęża się klinowato w krótki ogonek. Są siedzące, ostro zakończone, całobrzegie lub płytko ząbkowane[6].
Kwiaty
Żółte, liczne, zebrane w rzadkie grono na szczycie łodygi. Mają 4 lekko na szczycie wycięte płatki korony o długości 1,5-3 mm[6].
Owoc
Gładka lub owłosiona łuszczynka około dwukrotnie krótsza od szypułki[7]. Ma długość 4-8 mm, szerokość 1,5-2,5 mm i zawiera około 25 podłużnie eliptycznych i zazwyczaj krótko i gęsto owłosionych nasion[6].

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna. Rośnie na piaskach, łąkach i murach. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Liczba chromosomów 2n = 16[8]. Roślina owadopylna i prawdopodobnie również samopylna, nasiona rozsiewane przez wiatr[6].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin oraz na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)[9][10]. W Polsce tylko jedno jego stanowisko znajdujące się w Wąwozie Homole znajduje się na obszarze objętym ochroną (rezerwat przyrody Wąwóz Homole), pozostałe znajdują się na terenie niechronionym. Zagrożeniem dla gatunku są zarastające jego stanowiska wysokie rośliny i krzewy. Podjęta powinna być ich ochrona czynna polegająca na wycinaniu i usuwaniu ich. Tego rodzaju ochronę czynna prowadzi się np. na murach Zamku w Czorsztynie[6].

Synonimy edytuj

  • Crucifera nemorosa E.H.L.Krause
  • Draba × ambigua Schur
  • Draba dictyota Greene
  • Draba gracilis Graham
  • Draba intermedia Andrz. ex DC.
  • Draba lutea Gilib. ex DC.
  • Draba lutea Gilib.
  • Draba macroloba Turcz.
  • Draba muralis Thunb.
  • Draba nemoralis Ehrh.
  • Draba polygonifolia Mill.
  • Draba pontica Desf.
  • Drabella nemoralis (L.) Bubani
  • Tomostima nemorosa (L.) Lunell

(na podstawie The Plant List[11])

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2017-02-28].
  4. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-03-15].
  6. ↑ a b c d e f g h Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  7. ↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  9. ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  10. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  11. ↑ The Plant List Draba. [dostęp 2011-03-30].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Głodek_żółty&oldid=72987175”