Grallinarodzaj ptaków z rodziny monarek (Monarchidae).

Grallina
Vieillot, 1816[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – samiec graliny srokatej (G. cyanoleuca)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

monarki

Rodzaj

Grallina

Typ nomenklatoryczny

Grallina melanoleuca Vieillot, 1816 (= Corvus cyanoleucus Latham, 1801)

Synonimy
Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii i na Nowej Gwinei[8].

Morfologia edytuj

Długość ciała 20–30 cm; masa ciała samic 38–94,5 g, samców 40–118 g[9].

Systematyka edytuj

Rodzaj po raz pierwszy zdefiniował w 1812 roku niemiecki zoolog Nicolaus Michael Oppel[2] lecz nazwa ta okazał się być młodszym homonimem rodzaju muchówki którą opisał w 1803 roku niemiecki entomolog Johann Wilhelm Meigen. Następną dostępną nazwą była nazwa Grallina którą zdefiniował w 1816 roku francuski ornitolog Louis Jean Pierre Vieillot w publikacji swojego autorstwa Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire[1]. Jako gatunek typowy Vieillot wyznaczył gralinę srokatą (G. cyanoleuca).

Etymologia edytuj

  • Tanypus: gr. τανυπους tanupous, τανυποδος tanupodos „długonogi, szybkonogi”, od τανυ- tanu- „długi”, od τεινω teinō „rozciągać”; πους pous, ποδος podos „stopa”[10]. Typ nomenklatoryczny: Tanypus australis Oppel, 1812 (= Corvus cyanoleucus Latham, 1801).
  • Grallina (Gallina): nowołac. grallinus „ze szczudłami”, od grallae „szczudła”, od przestarzałego gradula „mały krok”, od gradus „krok”; przyrostek zdrabniający -ula[11].
  • Colobathris (Colobatris): gr. κωλοβαθριστης kōlobathristēs „szczudlarz”, od κωλοβαθρον kōlobathron „szczudło”[12].
  • Grallipes: łac. grallae „szczudła”, od przestarzałego gradula „mały krok”, od gradus „krok”; przyrostek zdrabniający -ula; pes, pedis „stopa”, od πους pous, ποδος podos „stopa”[13].
  • Pomareopsis: rodzaj Pomarea Bonaparte, 1854 (pacyficzka); gr. οψις opsis „wygląd”[14]. Typ nomenklatoryczny: Pomareopsis semiatra Oustalet, 1880 (= Grallina bruijni Salvadori, 1876).

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[15]:

Uwagi edytuj

  1. Młodszy homonim Tanypus Meigen, 1803 (Diptera).
  2. Wariant pisowni Grallina Vieillot, 1816.
  3. a b Nowa nazwa dla Grallina Vieillot, 1816.
  4. Wariant pisowni Colobathris Gloger, 1841.

Przypisy edytuj

  1. a b Vieillot 1816 ↓, s. 42.
  2. a b N.M. Oppel. Tanypus, eine neue Vogelgattung. „Denkschriften der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu München”. Für de jahre 1811–1812, s. 159, 1812. (niem.). 
  3. Vieillot 1816 ↓, s. 68.
  4. C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 304. (niem.).
  5. J. van der Hoeven: Handboek der dierkunde. Wyd. Tweede deel. T. 2. Amsterdam: J.C.A. Sulpke, 1855, s. 725. (niderl.).
  6. C.J. Sundevall: Methodi naturalis avium disponendarum tentamen. Försök till fogelklassens naturenliga uppställnung. Stockholm: Samson & Wallin, 1872, s. 155. (szw. • łac.).
  7. É. Oustalet. Description de quelques oiseaux nouvvaux de la Nouvelle-Guinée. „Bulletin hebdomadaire de l’Association scientifique de France”. Deuxième série. 1 (11), s. 173, 1880. (fr.). 
  8. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Monarchs [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-06-25] (ang.).
  9. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Monarch Flycatchers (Monarchidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, [1], DOI10.2173/bow.monarc2.01 [dostęp 2023-06-25] (ang.).  
  10. The Key to Scientific Names, Tanypus [dostęp 2023-06-25].
  11. The Key to Scientific Names, Grallina [dostęp 2023-06-25].
  12. The Key to Scientific Names, Colobathris [dostęp 2023-06-25].
  13. The Key to Scientific Names, Grallipes [dostęp 2023-06-25].
  14. The Key to Scientific Names, Pomareopsis [dostęp 2023-06-25].
  15. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Monarchidae Bonaparte, 1854 - monarki - Monarchs (wersja: 2022-08-28), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-25].

Bibliografia edytuj