Helophorus (Kyphohelophorus)
Helophorus (Kyphohelophorus) – podrodzaj chrząszczy z nadrodziny kałużnicokształtnych i rodzaju oguzek. Obejmuje trzy opisane gatunki.
| Helophorus (Kyphohelophorus) | |||
| Kuwert, 1886 | |||
| Okres istnienia: miocen–dziś | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Helophorus (Kyphohelophorus) | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Elophorus tuberculatus Gyllenhal, 1808 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Morfologia edytuj
Chrząszcze o wydłużonym, mniej lub bardziej wypukłym ciele, w zarysie o mniej lub bardziej równoległych bokach z wyraźną, ale niezbyt mocną przerwą między przedpleczem a pokrywami[1][2]. Ziarenkowanie głowy i przedplecza jest gęste i przybiera postać przeciętnie wyniesionych guzków o szczycie ściętym i opatrzonym drobnym dołkiem (punktem) z krótką, sztywną, zakrzywioną szczecinką. Głowa ma bruzdy szwu epikranialnego dość głębokie, wąskie, liniowate, bardzo dobrze pośród ziarenkowania widoczne. Aparat gębowy ma krótkie głaszczki szczękowe o symetrycznie zbudowanym członie wierzchołkowym. Przedplecze ma boki wąsko rozpłaszczone i na krawędziach delikatnie piłkowane. Spośród typowych dla rodzaju siedmiu podłużnych rowków przedplecza środkowy, submedialne (przyśrodkowe) i submarginalne (przykrawędziowe) mają charakter powierzchowny i słabo wykształcony, zaś krawędziowe są całkiem zanikłe[3]. Mała tarczka ma zarys okrągławy ze ściętym przodem[1][2]. Pokrywy mają na każdym międzyrzędzie pojedynczy (niekiedy podwojony) szereg sztywnych, zakrzywionych, mocniejszych i dłuższych niż na głowie i przedpleczu szczecinek. Międzyrzędy drugi, czwarty, szósty i ósmy mają wyraźne, wydatne guzki, z których część leży wyraźnie przed środkiem długości pokrywy. Dziesiąty międzyrząd przybiera formę rozszerzonego na bok kila, który nakrywa od góry właściwą krawędź pokrywy, tworząc swą boczno-brzuszną powierzchnią wyraźną pseudoepipleurę. Odnóża są jak na oguzkowatego krótkie i grube, o stopach zupełnie pozbawionych włosków pływnych[3]. Odwłok ma pięć widocznych, wolnych sternitów (od trzeciego do siódmego) o równomiernej, pozbawionej guzków i dołków powierzchni, z których ostatni ma tylny brzeg zaokrąglony[1][2].
Rozprzestrzenienie edytuj
Przedstawiciele podrodzaju zamieszkują krainę nearktyczną (Kanadę i północne Stany Zjednoczone) oraz krainę palearktyczną – Rosyjski Daleki Wschód, Syberię i Europę[4], w tym Polskę[5].
Taksonomia edytuj
Takson ten wprowadzony został w 1886 roku przez Augusta Ferdinanda Kuwerta[6]. Elophorus tuberculatus wyznaczony został jego gatunkiem typowym w 1915 roku przez Davida Sharpa[7][3]. Przez dłuższy czas pozostawał monotypowym, aż do 1976 roku, kiedy to John V. Matthews opisał dwa wymarłe, mioceńskie gatunki na podstawie skamieniałości z północno-zachodniej Ameryki Północnej[8].
Do podrodzaju tego zalicza się trzy opisane gatunki[3]:
- †Helophorus coopei J.V. Matthews, 1976
- †Helophorus meighenensis J.V. Matthews, 1976
- Helophorus tuberculatus Gyllenhal, 1808
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Miguel Archangelsky, Rolf Georg Beutel, Albrecht Komarek: 12.2 Helophoridae Leach, 1815. W: Rolf G. Beutel, Richard A. B. Leschen: Arhtropoda: Insecta. Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). 2nd edition. Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2016, s. 254-255, seria: Handbook of Zoology/Handbuch der Zoologie.
- ↑ a b c Michael Hansen, The Hydrophiloid Beetles. Phylogeny, Classification and a Revision of the Genera (Coleoptera, Hydrophiloidea). Biologiske Skrifter No. 40, „Insect Systematics & Evolution”, 3, 23, Copenhagen: The Royal Danish Academy of Sciences and Letters & Munksgaard, 1991, DOI: 10.1163/187631292X00164, ISSN 1876-312X.
- ↑ a b c d Aleš Smetana. Revision of the subfamily Helophorinae of the Nearctic Region (Coleoptera: Hydrophilidae). „The Memoirs of the Entomological Society of Canada”. 117, Supplement S131, s. 3-154, 1985. Entomological Society of Canada. DOI: 10.4039/entm117131fv.
- ↑ M. Hansen: Helophoridae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetana (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 36-41.
- ↑ M. Przewoźny: podrodzaj: Kyphohelophorus A. Kuwert, 1886. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-03-07].
- ↑ A. Kuwert. General-Uebersicht der Helophorinen Europas und der angrenzenden Gebiete. „Wiener Entomologische Zeitung”. 5, s. 221-285, 1886.
- ↑ David Sharp. Studies in Helophorini 1–8. „Entomologist's monthly magazine”. 51, s. 2-5, 1915.
- ↑ John V. Matthews Jr.. Evolution of the subgenus Cyphelophorus (Genus Helophorus, Hydrophilidae, Coleoptera): description of two new fossil species and discussion of Helophorus tuberculatus Gyll.. „Canadian Journal of Zoology”. 54 (5), s. 652-673, 1976. DOI: 10.1139/z76-077.