Henryk Firlej (arcybiskup gnieźnieński)
Henryk Firlej z Dąbrowicy herbu Lewart (ur. 1574 roku w Balicach, zm. 25 lutego 1626 roku w Skierniewicach) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1624–1626, podkanclerzy koronny w latach 1613–1618, referendarz wielki koronny w 1605 roku, prepozyt płockiej kapituły katedralnej w latach 1607–1617[1] oraz biskup płocki w latach 1617–1624, prepozyt komendatoryjny miechowski w 1612 roku, scholastyk krakowski w 1594 roku, sekretarz królewski w 1596 roku[2], kanonik sandomierski do 1614 roku[3].
| Prymas Polski | ||
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | ||
| Data i miejsce śmierci | ||
| Arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski | ||
| Okres sprawowania |
1624–1626 | |
| Biskup płocki | ||
| Okres sprawowania |
1617–1624 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
1598 | |
| Nominacja biskupia |
30 maja 1616 | |
| Sakra biskupia |
brak danych | |
Życiorys
edytujSyn marszałka wielkiego koronnego Jana Firleja i Barbary Mniszech herbu własnego. Ochrzczony w młodości jako kalwinista. Po śmierci ojca matka i bracia wychowali go na katolika. Brat przyrodni podskarbiego Jana Firleja, Mikołaja, Piotra i Andrzeja.
Studiował początkowo w Ingolstadzie i Grazu u jezuitów, później w Padwie i Rzymie[4]. W Rzymie wszedł do familii papieża Klemensa VIII, został jego pokojowcem, prałatem domowym, referendarzem obojga sygnatur, protonotariuszem apostolskim i hrabią rzymskim. W Rzymie w 1595 roku przyjął święcenia subdiakonatu. W 1596 roku wrócił do Polski z nuncjuszem papieskim i z polecenia papieża trafił do kancelarii koronnej. W 1598 roku przyjął święcenia prezbiteratu[2]. W czasie Rokoszu Zebrzydowskiego w 1606 roku wspierał króla[5]. 7 października 1606 roku podpisał ugodę pod Janowcem[6].
Pomiędzy latami 1617–1624 z jego inicjatywy wybudowano wczesnobarokowy pałac biskupów płockich w Broku nad Bugiem[7]. W 1625 rozpoczął przebudowę w stylu barokowym kolegiaty łowickiej. Wzniósł kościół w Ciernicach oraz jedną z kaplic przy kościele Dominikanów w Lublinie[5].
Karierę zawdzięczał pochodzeniu oraz protekcji króla i papieża, trzeba też zwrócić uwagę na jego wykształcenie i łagodny charakter, a także splendor jakim się otaczał.
Zmarł w 1626 roku w Skierniewicach i pochowany został w kolegiacie łowickiej w cynowym sarkofagu[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Antoni Julian Nowowiejski, Płock : monografia historyczna / napisana podczas wojny wszechświatowej i wydrukowana w roku 1930, Płock [1931], s. 354.
- ↑ a b Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI – pocz. XX w.), opracował Stanisław Jujeczka, Wrocław 2018, s. 51.
- ↑ Jan Wiśniewski, Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1928, s. 61.
- ↑ Władysław Czapliński, Henryk Firlej w: Polski Słownik Biograficzny, t. VI, Kraków 1948, s. 477.
- ↑ a b Henryk Firlej • Prymas Polski [online], prymaspolski.pl [dostęp 2023-12-22].
- ↑ Alexander Rembowski, Rokosz Zebrzydowskiego : materyały historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacya i rokosz w dawnem prawie państwowem polskiem, Warszawa 1893, s. 213.
- ↑ Piotr Lasek, Nowe spojrzenie na pałac biskupów płockich w Broku, „Biuletyn Historii Sztuki”, 2023 [dostęp 2023-12-21].
- ↑ Telewizja Polska S.A, Archeolodzy odkryli nieotwierane od setek lat krypty prymasów Polski [ZDJĘCIA] [online], lodz.tvp.pl [dostęp 2024-06-24] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Catholic-Hierarchy
- archidiecezja.pl. archidiecezja.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-02)].