Henryk Piątkowski (generał)

polski wojskowy, generał PSZ

Henryk Tadeusz Piątkowski[a] ps. „Grzmot”, „Błyskawica”[2] (ur. 11 lipca 1902 w Brzezince, zm. 1 kwietnia 1969 w Penley w Walii) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. W 1964 mianowany przez władze emigracyjne generałem brygady.

Henryk Tadeusz Piątkowski
Ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1902
Brzezinka

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 1969
Penley

Przebieg służby
Lata służby

19181947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich
3 Dywizja Strzelców Karpackich
5 Wileńska Brygada Piechoty

Stanowiska

szef sztabu brygady piechoty
szef sztabu dywizji piechoty
dowódca brygady piechoty

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
Feliks Henryk Machnowski i Henryk Piątkowski (czerwiec 1944, opodal Jelsi we Włoszech)

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Władysława[2]. Uczył się w C. K. Gimnazjum VIII we Lwowie[3]. W 1917 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW)[4]. W listopadzie 1918 walczył w obronie Lwowa jako szef kompanii sztabowej.

Od stycznia 1919 służył w 5 pułku piechoty Legionów, następnie w Brygadzie Strzelców Lwowskich. Od 1 czerwca 1919 podporucznik. Słuchacz Szkoły Podchorążych Piechoty, następnie w kadrze tej szkoły. Awans na stopień porucznika uzyskał 1 czerwca 1921.

W tym czasie uprawiał lekkoatletykę. Był mistrzem Polski w sztafecie 4 × 100 metrów w 1925, wicemistrzem w biegu na 110 metrów przez płotki i w sztafecie 4 × 100 metrów w 1924, a także brązowym medalistą w biegu na 100 metrów w 1924 i w biegu na 200 metrów w 1923. Dwukrotnie ustanawiał rekordy Polski: w biegu na 200 metrów przez płotki czasem 29,4 s (30 września 1923 w Warszawie)[5] i w sztafecie 4 × 100 metrów wynikiem 45,4 s (12 września 1925 w Warszawie)[5][6]. Był zawodnikiem Polonii Warszawa.

Podczas przewrotu majowego wraz ze Szkołą Podchorążych Piechoty opowiedział się po stronie wojsk rządowych. Oddział pod jego dowództwem obsadził Most Poniatowskiego. Por. Piątkowski był obecny podczas rozmowy marszałka Józefa Piłsudskiego z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim i to on na pytanie Piłsudskiego, czy będzie do niego strzelał, odpowiedział, że tak, bo taki otrzymał rozkaz.

Od września 1927 do września 1930 był dowódcą plutonu i kompanii w 1 batalionie strzelców w Chojnicach. 1 stycznia 1930 otrzymał awans na kapitana. Od października 1930 do października 1932 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Następnie służył jako I oficer sztabu w dowództwie 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie (do kwietnia 1934) oraz dowództwie 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie (do maja 1935). Do stycznia 1936 dowodził kompanią w 27 pułku piechoty w Częstochowie.

Od stycznia 1936 był oficerem do zleceń w Sztabie Głównym Wojska Polskiego. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 131. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7].

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Rumunii, tam internowany. Po ucieczce działał w Stambule, a następnie w sztabie Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie. Od lutego służył w dowództwie Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, od października 1942 do sierpnia 1943 był jej szefem sztabu. Awansował na podpułkownika dyplomowanego w maju 1943. Do maja 1944 był szefem sztabu 3 Dywizji Strzelców Karpackich, brał udział w bitwie o Monte Cassino.

 
Grób Henryk Piątkowski

Od czerwca do listopada 1944 dowodził 5 Wileńską Brygadą Piechoty, m.in. w bitwie o Ankonę. Od września 1944 pułkownik dyplomowany. Od listopada 1944 do września 1946 I zastępca Szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Później w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Pozbawiony obywatelstwa polskiego dekretem Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z 6 września 1946, uchylonym w 1971 roku. Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964. Zmarł w Penley. Został pochowany na Cmentarzu South Ealing w Londynie.

Publikacje

edytuj
  • Bitwa o Monte Cassino (Rzym 1944)
  • Kampania wrześniowa w Polsce 1939 r. (Londyn 1946)
  • Wkład Polaków do II wojny światowej (Rzym-Londyn 1945)
  • Krytyczny rozbiór bitwy warszawskiej 1920 roku (Londyn 1957)

Awanse

edytuj
  • podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
  • porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1921
  • kapitan – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930
  • major – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937
  • podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 3 maja 1943
  • pułkownik – ze starszeństwem z dniem 7 września 1944
  • generał brygady – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964

Ordery i odznaczenia

edytuj

5 listopada 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości rozpatrzył ponownie jego wniosek lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał[2].

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Henryk II Piątkowski”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie ppor. rez. Henryka I Piątkowskiego (ur. 5 lipca 1897), oficera rezerwy VI 6 Dywizjonu Taborów we Lwowie[1].

Przypisy

edytuj
  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 242, 458, 1505, 1033, 1048.
  2. a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-19]..
  3. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum VIII we Lwowie za rok szkolny 1915/16. Lwów: 1916, s. 56.
  4. Tadeusz Felsztyn. Mój brat. „Biuletyn”. Nr 2 (5), s. 40-43, Listopada 1963. Koło Lwowian w Londynie. 
  5. a b Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Marian Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony - Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego - mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2004, s. 169. ISBN 83-9136-63-9-1.
  6. Janusz Waśko, Andrzej Socha: Athletics National Records Evolution 1912–2006. Zamość - Sandomierz: 2007, s. 173.
  7. Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 381.
  8. M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612. „za zasługi w służbie wojskowej”.
  9. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  10. M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 86 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  11. Piatkowski, Henryk Tadeusz - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-05-27].

Bibliografia

edytuj
  • Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. T. 2: M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2001, s. 81. ISBN 83-87103-81-0.
  • Tadeusz Kryska-Karski, Tadeusz Żurakowski: Generałowie Polski Niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991, s. 146.
  • Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Marian Rynkowski: Od Adamczaka do Zasłony - Leksykon lekkoatletów polskich okresu międzywojennego - mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2004, s. 169. ISBN 83-9136-63-9-1.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.