Hiroyuki Kawai

dyplomata japoński

Hiroyuki Franciszek Kawai (jap. 河合 博之 Kawai Hiroyuki; ur. 1883 w Odawarze, zm. 14 sierpnia 1933 w Otwocku)japoński dyplomata.

Hiroyuki Kawai
Franciszek Kawai
Ilustracja
Hiroyuki Kawai (1 lipca 1933)
Data i miejsce urodzenia

1883
Odawara

Data i miejsce śmierci

14 sierpnia 1933
Otwock

Przyczyna śmierci

gruźlica

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

dyplomata

Narodowość

japońska

Alma Mater

Uniwersytet Tokijski

Stanowisko

poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny Japonii w II Rzeczypospolitej

Wyznanie

katolickie

Małżeństwo

Cecylia

Dzieci

trzy córki (w tym Maria, Genowefa)

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
Pogrzeb Hiroyukiego Kawai (17 sierpnia 1933)

Życiorys edytuj

Urodził się w 1883 w mieście Odawara[1][2]. Ukończył szkołę średnią w Tokio oraz w 1908 studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Tokijskiego[1][2]. Następnie studiował prawo, języki obce i ekonomię polityczną na uniwersytecie w Lyonie[1][2].

Podjął pracę w japońskiej służbie dyplomatycznej[1][3][4]. Od 1910 był attaché ambasady Japonii w Paryżu, od 1913 attaché ambasady Japonii w Petersburgu, od 1914 trzeci sekretarz poselstwa Japonii w Bernie[1][2]. Po zakończeniu I wojny światowej pełnił funkcję attaché przy delegacji japońskiej podczas konferencji pokojowej w Paryżu 1919–1920[1]. Później od 1920 był pierwszym sekretarzem ambasady Japonii w Paryżu[1].

Od 1921 pracował w ojczyźnie na stanowisku szefa III sekcji (wydziału) Departamentu Traktatów w Ministerstwie Spraw Zagranicznych[1][2]. Później ponownie został skierowany do Europy, od 1923 pełniąc funkcję radcy ambasady Japonii w Brukseli[1]. Od 1926 do jesieni 1930 pełnił stanowisko radcy ambasady Japonii w Paryżu[1]. Do tego czasu w ramach swojej pracy brał udział w licznych kongresach i konferencjach międzynarodowych[1].

W grudniu 1930 został mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym Japonii w Polsce, w miejsce dotychczas sprawującego to stanowisko posła Hajime Matsushimy[1]. Po wypoczynku w Japonii 25 czerwca 1931 przybył do Warszawy (podróżował Koleją Transsyberyjską), przejmując poselstwo Japonii w Polsce od chargé d’affaires Watanabe[1][3]. 1 lipca 1931 na uroczystej audiencji w Zamku Królewskim w Warszawie złożył listy uwierzytelniające na ręce prezydenta RP Ignacego Mościckiego[4][5][6]. Urzędował w siedzibie poselstwa Japonii, pałacu Marii Przeździeckiej przy ulicy Foksal 10[2][7][8][9]. W styczniu 1932 został jednym z dwóch japońskich delegatów na konferencję reparacyjną[10][11]. Na początku stycznia 1933 jako delegat rządu japońskiego wyjechał do Genewy celem przygotowania konferencji ekonomiczno-finansowej[12]. Władał czterema językami europejskimi[2]. Z uwagi na swoje doświadczenie i wiedzę zajmował wysoką pozycję w kołach dyplomatycznych II Rzeczypospolitej[2]. Był również powszechnie szanowany i darzony sympatią[2]. Udzielał się w działalności Towarzystwa Polsko-Japońskiego[13].

Zmarł wieczorem 14 sierpnia 1933 w sanatorium w Otwocku po niespełna dziewięciu miesiącach zmagania z gruźlicą[2][4][9][14][15] (pierwotnie zachorował na grypę w trakcie posiedzeń komisji przygotowawczej do konferencji ekonomicznej w Londynie, które odbywały się w Genewie od jesieni 1932, po czym wskutek komplikacji stopniowo podupadał na zdrowiu[9][16]). Pogrzeb odbył się 17 sierpnia 1933 w Warszawie[4][9][17][18][19]. Po przewiezieniu trumny z ciałem z siedziby poselstwa japońskiego przy ul. Foksal (konduktem kierował ks. Jan Kanty Lorek) oraz mszy świętej odprawionej w kościele św. Krzyża w Warszawie przez abp. Stanisława Galla i egzekwiach poczynionych przez nuncjusza apostolskiego abp. Francesco Marmaggiego, został pochowany tymczasowo w katakumbach na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie zwłoki miały pozostać do czasu przewiezienia ich do Japonii[4][9][18][19]. W pogrzebie uczestniczyli m.in. premier Janusz Jędrzejewicz, ministrowie rządu tegoż, korpus dyplomatyczny, przedstawiciele władz cywilnych i wojskowych[9] oraz wicedyrektor protokołu dyplomatycznego Rajnold Przezdziecki, który udekorował trumnę Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski, którym poseł został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Mościckiego[18][19][20].

Obowiązki chargé d’affaires w poselstwie Japonii w Polsce po śmierci Hiroyukiego Kawai objął Minoru Hirata, a po nim pod koniec sierpnia 1933 Takeo Kinoshita[21][22], zaś na początku września 1933 jako nowy poseł został wyznaczony dr Nobufumi Itō[23].

14 marca 1935, po mszy świętej odprawionej w przycmentarnym kościele św. Karola Boromeusza trumna z ciałem posła Kawai została przeniesiona z katakumb do nabytego przez poselstwo japońskie grobowca[24], obecnie znajdującego się w kwaterze 191 na cmentarzu Powązkowskim (kw. 191-5-5/6)[15][25].

Prywatnie edytuj

Hiroyuki Kawai był żonaty z Cecylią[26], miał córki: Marię (ur. ok. 1923), Genowefę (ur. ok. 1927) oraz trzecią urodzoną w pierwszej połowie 1933[2][9][27]. Zamieszkiwał w podwarszawskim Skolimowie[27][28]. W ostatnich dniach życia, na początku sierpnia 1933 za sprawą swojej małżonki (która była Japonką i katoliczką) będąc obłożnie chorym w wilii w Skolimowie został odwiedzony przez franciszkanina o. Maksymiliana Kolbego, w tym okresie prowadzącego działalność misyjną w Japonii[27]. Po rozmowie z zakonnikiem otrzymał od niego Cudowny Medalik z wizerunkiem Niepokalanej Maryi[27]. Wkrótce potem, na kilka godzin przed śmiercią 14 sierpnia 1933 nawrócony na wiarę katolicką Kawai na własną prośbę przyjął chrzest święty z rąk nuncjusza apostolskiego abp. Francesco Marmaggiego, jednocześnie przyjmując imię Franciszek, a także został mu udzielony sakrament namaszczenia chorych[2][9][27][29]. Został pochowany jako „Franciszek Kawai” i tak był tytułowany w przesłanych kondolencjach od papieża Piusa XI, przekazanych do nuncjusza Marmaggiego za pośrednictwem kard. Eugenio Pacelliego[19][30]. Na nagrobku w kwaterze 191 cmentarza Powązkowskiego widnieje tożsamość „Hiroyuki Franciszek Kawai”[15].

Sprawa przejścia Japończyka na katolicyzm odbiła się szerokim echem w polskim społeczeństwie[31]. Po śmierci posła jego żona przekazała kwoty pieniężne na cele społeczne w Warszawie[32][33]. Niespełna miesiąc później, na początku września 1933 ochrzczone w wierze katolickiej zostały także matka posła, Narahara, oraz służąca, zaś córki Maria i Genowefa przyjęły pierwszą komunię świętą[27]. 17 września 1933 wdowa po pośle Kawai wraz z rodziną opuściła Warszawę i wyjechała do Rzymu[34]. Tam 26 października 1933 wraz z dziećmi została przyjęta na audiencji przez papieża Piusa XI[26].

Nawrócenie posła Kawai było także szeroko komentowane w prasie w Japonii, zaś po przybyciu tam po raz kolejny na misję o. Maksymilian Kolbe wraz ze współbratem zakonnym o. Kornelem Czuprykiem 4 października 1933 złożyli wizytę biskupowi archidiecezji Nagasaki J.K. Hayasace, który był zainteresowany tą sprawą[35].

 
Grób Hiroyukiego Kawai na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

W związku z przyjęciem na łożu śmierci katolicyzmu i późniejszym chrześcijańskim pogrzebem, ukazało się szereg krytycznych informacji i zarzutów na łamach wydania numeru 30 czasopisma „Wolnomyśliciel Polski” z 10 września 1933 (dotyczyły rzekomego udzielenia chrztu św. już nieprzytomnemu posłowi Kawai oraz rzekomemu zarobkowi parafii w kwocie 5000 zł za pogrzeb – w rzeczywistości Kawai był świadomy przy udzielaniu sakramentu, a parafia otrzymała za pogrzeb 300 zł), które wkrótce zostały sprostowane przez Katolicką Agencję Informacyjną[36], zaś po złożeniu w sądzie przez proboszcza parafii Świętego Krzyża w Warszawie ks. Jana Kantego Lorka pozwu o zniesławienie parafii, redaktor ww. pisma Maria Jankowska wycofała się z opublikowanych treści i zadeklarowała wydrukowanie sprostowania i publicznych przeprosin[31]. Wobec nieopublikowania sprostowania i przeprosin w czasopiśmie ks. Lorek pod koniec 1934 ponowił sprawę o zniesławienie, w wyniku czego wyrokiem sądu w Warszawie z 27 grudnia 1934 Jankowska została skazana na karę aresztu w wymiarze 6 miesięcy oraz karę grzywny w wysokości 500 zł., zaś wobec okoliczności łagodzących (skazana dotychczas nie była karana, ponadto była odznaczana za działalność niepodległościową) obie kary orzeczono w zawieszeniu na 6 lat[14][37][38].

Przejście na wiarę katolicką posła Kawai nie było jedynym głośnym nawróceniem Japończyków w sferach dyplomatycznych. Na początku 1934 media światowe donosiły o analogicznej konwersji dokonanej przez córkę konsula generalnego Japonii w brazylijskim São Paulo oraz dwie córki ambasadora Japonii w Paryżu, Fusako i Mitsuko Satō[39].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m Kronika polityczna. Nowy poseł japoński w Warszawie. „Kurier Warszawski”. Nr 351, s. 23, 24 grudnia 1930. 
  2. a b c d e f g h i j k l Zgon posła japońskiego w Warszawie. „Kurier Warszawski”. Nr 225, s. 5, 16 sierpnia 1933. 
  3. a b Kronika polityczna. Nowy poseł japoński w Warszawie. „Kurier Warszawski”. Nr 172, s. 1, 25 czerwca 1931. 
  4. a b c d e Poseł japoński min. Kawai zmarł wczoraj w Otwocku. „Nowiny Codzienne”. Nr 241, s. 1, 16 sierpnia 1933. 
  5. Kronika polityczna. Nowy poseł japoński. „Kurier Warszawski”. Nr 179, s. 1, 2 lipca 1933. 
  6. Złożenie listów uwierzytelniających prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu przez posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego Japonii w Polsce Hiroyuki Kawai. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2018-07-16].
  7. Kronika polityczna. Państwowa uroczystość japońska. „Kurier Warszawski”. Nr 43, s. 4, 12 lutego 1932. 
  8. Kronika polityczna. Święto narodowe w poselstwie japońskiem. „Kurier Warszawski”. Nr 119, s. 2, 30 kwietnia 1932. 
  9. a b c d e f g h Nekrolog / Po zgonie posła Hirouki Kawai. „Kurier Warszawski”. Nr 225, s. 7, 9, 16 sierpnia 1933. 
  10. Delegaci japońscy na konferencję reparacyjną. „Kurier Warszawski”. Nr 14, s. 13, 14 stycznia 1932. 
  11. W trzech słowach. „Gazeta Handlowa”. Nr 11, s. 1, 15 stycznia 1932. 
  12. Kronika polityczna. Delegacja posła japońskiego. „Kurier Warszawski”. Nr 10, s. 3, 10 stycznia 1933. 
  13. Dziesięciolecie Tow. polsko-japońskiego. „Kurier Warszawski”. Nr 346, s. 4, 15 grudnia 1932. 
  14. a b Echa chrztu ambasadora japońskiego. Oszczercza napaść bezbożników na proboszcza parafji św. Krzyża. „Nowiny Codzienne”. Nr 360, s. 1, 28 grudnia 1934. 
  15. a b c Cmentarz Stare Powązki: HIROYUKI FRANCISZEK KAWAI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-07-16].
  16. Kronika polityczna. Z dyplomacji. „Kurier Warszawski”. Nr 32, s. 4, 1 lutego 1933. 
  17. Przed pogrzebem ministra Kawai. „Kurier Warszawski”. Nr 226, s. 4, 17 sierpnia 1933. 
  18. a b c Pogrzeb posła japońskiego. „Nowiny Codzienne”. Nr 243, s. 1, 18 sierpnia 1933. 
  19. a b c d Pogrzeb posła japońskiego w Warszawie. „Kurier Warszawski”. Nr 227, s. 5, 18 sierpnia 1933. 
  20. Śmierć posła japońskiego. „Nowiny”. Nr 65, s. 2, 19 sierpnia 1933. 
  21. Nowiny polityczne. W poselstwie japońskiem. „Nowiny Codzienne”. Nr 252, s. 3, 27 sierpnia 1933. 
  22. Kronika polityczna. Z poselstwa japońskiego. „Kurier Warszawski”. Nr 237, s. 3, 28 sierpnia 1933. 
  23. Telegramy. Nowy poseł Japonji w Polsce. „Kurier Warszawski”. Nr 244, s. 1, 4 września 1933. 
  24. Przeniesienie zwłok ś. p. posła Kawai. „Kurier Warszawski”. Nr 73, s. 3, 15 marca 1935. 
  25. Relacja ze spaceru: „Polacy z wyboru - spacer po Cmentarzu Stare Powązki” z dn. 21.07 Wolę pójść na Wolę - cykl spacerów po przeszłości i przyszłości dzielnicy. fundacja-hereditas.pl. [dostęp 2018-07-16].
  26. a b Pani Kawai na audjencji u papieża. „Kurier Warszawski”. Nr 297, s. 2-3, 27 października 1933. 
  27. a b c d e f Maksymilian Maria Kolbe: 1081b - Kwiatki Matki Bożej (Chrzest pana Hiroyuki Kawai posła cesarstwa Japonii w Polsce). niepokalanow.pl. [dostęp 2018-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-16)].
  28. Kronika polityczna. Jenerał Matusi w Warszawie. „Kurier Warszawski”. Nr 209, s. 11, 30 lipca 1932. 
  29. Podziękowanie ministra spraw zagr. Japonii dla ks. nuncjusza apostolskiego w Warszawie. „Kurier Warszawski”. Nr 106, s. 12, 19 kwietnia 1934. 
  30. Kronika polityczna. Kondolencje Ojca św. z powodu śmierci ś. p. posła Kawai. „Kurier Warszawski”. Nr 236, s. 22, 27 sierpnia 1933. 
  31. a b Z sądów. Bezpodstawna insynuacja. „Kurier Warszawski”. Nr 135, s. 11, 18 maja 1934. 
  32. Dla uczczenia zmarłego. „Nowiny Codzienne”. Nr 259, s. 5, 3 września 1933. 
  33. Japonka – na cele społeczne Warszawy. „Nowiny”. Nr 70, s. 2, 7 września 1933. 
  34. Kronika polityczna. Z dyplomacji. „Kurier Warszawski”. Nr 254, s. 3, 14 września 1933. 
  35. Przez pola misyjne. Azja. Japonia. Niepokalanów Japoński. „Misje Katolickie”. Nr 12, s. 377, 1933. 
  36. Oburzające kłamstwa „bezbożników”. „Kurier Warszawski”. Nr 269, s. 3, 29 września 1933. 
  37. Napaść wolnomyślicieli. „Kurier Warszawski”. Nr 354, s. 11, 27 grudnia 1934. 
  38. Z sądów. Echa śmierci ś. p. posła Kawai. „Kurier Warszawski”. Nr 355, s. 6, 28 grudnia 1934. 
  39. Prądy katolickie w dyplomacji japońskiej. „Kurier Warszawski”. Nr 4, s. 2, 4 stycznia 1934.