Wikipedia

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu

(Przekierowano z IPCC)

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, w skrócie IPCC) – naukowe i międzyrządowe ciało doradcze utworzone w 1988 na wniosek członków ONZ[1], przez dwie organizacje Narodów Zjednoczonych – Światową Organizację Meteorologiczną (WMO) oraz Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP). Celem IPCC jest dostarczenie obiektywnej, naukowej informacji na temat zmiany klimatu[1]. Siedzibą organizacji jest Genewa.

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu
Intergovernmental Panel on Climate Change
Logotyp / flaga
Język roboczy

angielski

Siedziba

Genewa, Szwajcaria

Przewodniczący

Hoesung Lee

Utworzenie

1988

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Animacja przedstawiająca zmiany temperatury powierzchni Ziemi w latach 1880–2017 w stosunku do średniej z lat 1951–1980. Niebieskie odcienie oznaczają temperatury niższe, czerwone wyższe.

Działalność edytuj

Pierwszym przewodniczącym IPCC został szwedzki klimatolog Bert Bolin[2][3][4][5]. W 1997 roku zastąpił go brytyjski chemik atmosfery Robert Watson[6], którego następcą został w 2002 roku inżynier przemysłowy i ekonomista Rajendra Kumar Pachauri[7][8].

Obecnym przewodniczącym IPCC jest wybrany 6 października 2015 Hoesung Lee z Korei Południowej[9][10], profesor ekonomii specjalizujący się w tematyce zmiany klimatu, energetyki i zrównoważonego rozwoju[11].

IPCC i Al Gore w 2007 otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla[12]. Nagroda została przyznana „za ich wysiłki na rzecz budowy i upowszechniania wiedzy na temat zmian klimatu wywołanych przez człowieka oraz do stworzenia podstaw dla opracowania planów działań, które są niezbędne, aby przeciwdziałać takim zmianom”[12].

Głównymi dokumentami publikowanymi przez IPCC są raporty na temat zmiany klimatu, jej konsekwencji, możliwości adaptacji oraz ograniczenia ocieplenia. IPCC nie prowadzi pomiarów, obserwacji ani innego rodzaju badań. Swoje opracowania opiera na opublikowanych wcześniej przez naukowców z całego świata artykułach naukowych[13]. Raporty przechodzą długi cykl redakcyjny, obejmujący nominacje i wybór autorów, przygotowanie wstępnej wersji, recenzje ekspertów, poprawki i odpowiedzi na recenzje, przygotowanie wersji ostatecznej pełnego raportu oraz specjalnego podsumowania dla decydentów[14].

Do tej pory IPCC opublikowało 6 raportów podsumowujących (ang. Assessment Reports), stanowiących wszechstronne podsumowania aktualnej wiedzy na temat zmiany klimatu[15]. Pierwszy z nich ukazał się w 1990 roku (w 1992 wydano suplement), kolejne w latach 1995, 2001, 2007 i 2014[7]. Szósty raport ukazał się w trzech częściach, pierwsza poświęcona fizycznym podstawom zmian klimatu została opublikowana w 2021, druga poświęcona wpływowi zmian klimatu na ludzką cywilizację w lutym 2022 a trzecia poświęcona mitygacji zmian klimatu w kwietniu 2022[16].

Oprócz raportów podsumowujących, IPCC przygotowuje raporty specjalne[15]:

  • 1997 – The Regional Impacts of Climate Change: An Assessment of Vulnerability (Regionalne skutki zmiany klimatu: ocena podatności)[17],
  • 1999 – Aviation and the Global Atmosphere (Lotnictwo i globalna atmosfera)[18],
  • 2000 – Land Use, Land-Use Change, and Forestry (Użytkowanie terenu, zmiany użytkowania terenu i leśnictwo)[19],
  • 2000 – Emissions Scenarios (Scenariusze emisji)[20],
  • 2000 – Methodological and Technological Issues in Technology Transfer (Metodologiczne i techniczne problemy transferu technologii)[21],
  • 2005 – Safeguarding the Ozone Layer and the Global Climate System (Ochrona warstwy ozonowej globalnego systemu klimatycznego)[22],
  • 2005 – Carbon Dioxide Capture and Storage (Wychwyt i składowanie dwutlenku węgla)[23],
  • 2011 – Renewable Energy Sources and Climate Change Mitigation (Odnawialne źródła energii i ograniczenie zmiany klimatu)[24],
  • 2012 – Managing the Risks of Extreme Events and Disasters to Advance Climate Change Adaptation (Zarządzanie ryzykiem zjawisk ekstremalnych i katastrof dla poprawy adaptacji do zmiany klimatu)[25],
  • 2018 – Global Warming of 1,5 °C (Globalne ocieplenie o 1,5 °C)[26],
  • 2019 – Climate change and land (Zmiana klimatu i systemy lądowe)[27],
  • 2019 – Ocean and Cryosphere in the Changing Climate (Ocean i kriosfera w zmieniającym się klimacie)[28].

Raporty IPCC są wykorzystywane przy formowaniu narodowych i międzynarodowych programów klimatycznych oraz polityki finansowania badań zmian klimatycznych[29].

W 2010 roku komisja IAC (InterAcademy Council) dokonała przeglądu procedur wykorzystywanych przez IPCC i zarekomendowała szereg zmian, mających na celu ich poprawę i wzmocnienie[30]. Rekomendacje IAC zostały przyjęte podczas 33 sesji IPCC w maju 2011 roku[31].

Pierwszy raport IPCC edytuj

Pierwszy raport IPCC (ang. First Assessment Report, w skrócie FAR) powstał w roku 1990 i stanowił podstawę dla uchwalenia Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu[32]. Składał się z trzech części:

  • Working Group I: Scientific Assessment of Climate Change[33],
  • Working Group II: Impacts Assessment of Climate Change[34],
  • Working Group III: The IPCC Response Strategies[35].

W roku 1992 wydano suplementy do raportu, stanowiące jego aktualizację na potrzeby uczestników Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro oraz zbiorcze podsumowanie dla decydentów[36].

W pierwszym raporcie IPCC stwierdzono już z całą pewnością, że emisje gazów cieplarnianych związanych z działalnością człowieka nasilają efekt cieplarniany i spowodowały w okresie 1890–1990 ocieplenie klimatu o 0,3–0,6 °C. Przewidziano, że przy braku działań zmierzających do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (czyli dalszym wzroście emisji, scenariusz "biznes jak zwykle") średnia temperatura będzie w XXI wieku rosła w tempie mniej więcej 0,3 °C/10 lat.[36]

Drugi raport IPCC edytuj

Drugi raport IPCC (ang. Second Assessment Report, w skrócie SAR) został wydany w latach 1995–1996. Podzielony był na cztery części:

  • Working Group I: The Science of Climate Change[37],
  • Working Group II: Impacts, Adaptations and Mitigation of Climate Change: Scientific-Technical Analyses[38],
  • Working Group III: Economic and Social Dimensions of Climate Change[39],
  • Synteza raportu[40].

Autorzy raportu stwierdzili między innymi:

  1. dalszy wzrost koncentracji gazów cieplarnianych,
  2. chłodzący wpływ na klimat części aerozoli antropogenicznych,
  3. obserwowalną zmianę klimatu od końca XIX wieku (wzrost średniej temperatury o 0,3–0,6 °C),
  4. istotny i identyfikowalny wpływ człowieka na klimatu[37].

Przewidziano także dalszy wzrost temperatury powierzchni Ziemi[37].

Trzeci raport IPCC edytuj

Osobny artykuł: Trzeci raport IPCC.

The Third Assessment Report został wydany w 2001 roku. Składa się on z czterech części:

  • Working Group I: The Scientific Basis[41]
  • Working Group II: Impacts, Adaptation and Vulnerability[42]
  • Working Group III: Mitigation[43]
  • Synthesis Report[44]

Czwarty raport IPCC edytuj

Osobny artykuł: Czwarty raport IPCC.

The Fourth Assessment Report (ang., w skrócie AR4) jest kolejnym raportem dotyczącym zmian klimatu opracowywanym przez IPCC. Podsumowanie raportu zostało opublikowane na początku 2007 roku, a pełny raport był opublikowany latem 2007. Został on napisany przez ponad 600 autorów z 40 krajów i był recenzowany przez 620 ekspertów i przedstawicieli rządów. Streszczenie raportu zostało ocenione przez przedstawicieli 113 krajów.

Piąty raport IPCC edytuj

Osobny artykuł: Piąty raport IPCC.

The Fifth Assessment Report (ang., w skrócie AR5) został opublikowany 2 listopada 2014[7]. W grudniu 2012 została umieszczona na sieci wstępna wersja AR5[45]. Dane, które służyły do opracowania piątego raportu IPCC, są dostępne na portalu Earth System Grid Federation.

Specjalny raport IPCC dotyczący globalnego ocieplenia o 1,5 °C edytuj

Osobny artykuł: Specjalny raport dotyczący globalnego ocieplenia o 1,5 °C.

Specjalny raport dotyczący globalnego ocieplenia o 1,5 °C (w skrócie SR15) został opublikowany 8 października 2018[46]. Raport został ogłoszony podczas 48. sesji IPCC w celu “przedstawienia wiarygodnych, opartych o badania naukowe wytycznych dla organów rządowych” w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu[47].

Szósty raport IPCC edytuj

Osobny artykuł: Szósty raport IPCC.

The Sixth Assessment Report (ang., w skrócie AR6) został opublikowany w trzech częściach 9 sierpnia 2021 (raport I grupy roboczej)[48], 28 lutego 2022 (raport II grupy roboczej)[49] oraz 4 kwietnia 2022 (raport III grupy roboczej)[50].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b IPCC – Intergovernmental Panel on Climate Change [online], www.ipcc.ch [dostęp 2018-10-04].
  2. ↑ Bert Bolin: Meteorologist and first chair of the IPCC who cajoled the [online], The Independent, 5 stycznia 2008 [dostęp 2020-04-02] (ang.).
  3. ↑ Dennis Hevesi, Bert Bolin, 82, Is Dead; Led U.N. Climate Panel, „The New York Times”, 4 stycznia 2008, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-04-02] (ang.).
  4. ↑ Paul Brown, Obituary: Bert Bolin, „The Guardian”, 9 stycznia 2008, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-04-02] (ang.).
  5. ↑ The origins of the IPCC: How the world woke up to climate change [online], Connect4Climate, 13 marca 2018 [dostęp 2020-04-02] (ang.).
  6. ↑ Centre for Science and Policy: Professor Sir Robert Watson [online].
  7. ↑ a b c UNEP News Centre: IPCC Agrees on Acting Chair after R.K. Pachauri Steps Down. United Nations Environment Programme, 2015-02-24. [dostęp 2018-10-08]. (ang.).
  8. ↑ R K Pachauri [online] [dostęp 2018-10-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-09] (ang.).
  9. ↑ IPCC: IPCC elects Hoesung Lee of Republic of Korea as Chair. IPCC. Media Centre, 2015-10-06. [dostęp 2016-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-06)]. (ang.).
  10. ↑ Jonathan Webb: Korea’s Hoesung Lee named head of UN climate panel. BBC News, 2015-10-06. [dostęp 2016-04-19]. (ang.).
  11. ↑ IPCC, Hoesung Lee [online] [dostęp 2021-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-29] (ang.).
  12. ↑ a b Nobel Media: The Nobel Peace Prize 2007. Nobelprize.org. [dostęp 2015-09-02]. (ang.).
  13. ↑ Evaluation of IPCC’s assessment process, [w:] IAC, InterAcademy Council – Climate Change Assessments, Review of the Processes & Procedures of the IPCC, 2 stycznia 2014 [dostęp 2018-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-02].
  14. ↑ IPCC, The IPCC and the Sixth Assesment cycle [online], październik 2017 [dostęp 2018-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-01] (ang.).
  15. ↑ a b IPCC – Intergovernmental Panel on Climate Change [online], www.ipcc.ch [dostęp 2018-10-04].
  16. ↑ Sixth Assessment Report — IPCC [online] [dostęp 2022-07-12].
  17. ↑ IPCC, Regional Impacts of Climate Change: An Assessment of Vulnerability, R.T.Watson, M.C.Zinyowera, R.H.Moss (red.), Cambridge University Press, 1997.
  18. ↑ IPCC, Aviation and the Global Atmosphere, J.E.Penner i inni red., Cambridge University Press, 1999.
  19. ↑ IPCC, Land Use, Land-Use Change, and Forestry, Robert T. Watson i inni red., Cambridge University Press, 2000.
  20. ↑ IPCC, Emissions Scenarios, Nebojsa Nakicenovic and Rob Swart (red.), Cambridge University Press, 2000.
  21. ↑ IPCC, Methodological and Technological Issues in Technology Transfer, Bert Metz i inni red., Cambridge University Press, 2000.
  22. ↑ IPCC/TEAP, Safeguarding the Ozone Layer and the Global Climate System: Issues Related to Hydrofluorocarbons and Perfluorocarbons, Bert Metz i inni red., Cambridge University Press, 2005.
  23. ↑ IPCC, Carbon Dioxide Capture and Storage, Bert Metz i inni red., Cambridge University Press, 2005.
  24. ↑ IPCC, Renewable Energy Sources and Climate Change Mitigation, Ottmar Edenhofer i inni red., Cambridge University Press, 2011.
  25. ↑ IPCC, Managing the Risks of Extreme Events and Disasters to Advance Climate Change Adaptation, Field i inni red., Cambridge University Press, 2012.
  26. ↑ IPCC – Special Report on 1.5 Degrees [online], www.ipcc.ch [dostęp 2018-10-04].
  27. ↑ Climate Change and Land — IPCC [online] [dostęp 2019-10-18].
  28. ↑ Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate — Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate [online] [dostęp 2019-10-18].
  29. ↑ UNFCCC, Introduction to United Nations Framework Convention on Climate Change [online], unfccc.int [dostęp 2018-10-08].
  30. ↑ Committee to Review the Intergovernmental Panel on Climate Change, Climate change assessments: Review of the processes and procedures of the IPCC [online].
  31. ↑ InterAcademy Council, Statement by IAC [online].
  32. ↑ IPCC - HISTORY [online], IPCC [dostęp 2018-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-03] (ang.).
  33. ↑ IPCC, Working Group I: Scientific Assessment of Climate Change [online], www.ipcc.ch, 1990 [dostęp 2018-10-27].
  34. ↑ IPCC, Working Group II: Impacts Assessment of Climate Change [online], www.ipcc.ch, 1990 [dostęp 2018-10-27].
  35. ↑ IPCC, Working Group III: The IPCC Response Strategies [online], www.ipcc.ch, 1990 [dostęp 2018-10-27].
  36. ↑ a b IPCC, IPCC First Assessment Report Overview and Policymaker Summaries and 1992 IPCC Supplement [online], www.ipcc.ch, 1992 [dostęp 2021-01-09].
  37. ↑ a b c IPCC, Working Group I: The Science of Climate Change [online], 1995.
  38. ↑ IPCC, Working Group II: Impacts, Adaptations and Mitigation of Climate Change: Scientific-Technical Analyses [online], 1995.
  39. ↑ IPCC, Working Group III: Economic and Social Dimensions of Climate Change [online], 1995.
  40. ↑ IPCC, IPCC Second Assessment [online], 1996.
  41. ↑ Working Group 1, IPCC.
  42. ↑ Working Group 2, IPCC.
  43. ↑ Working Group 3, IPCC.
  44. ↑ Synthesis Report, IPCC.
  45. ↑ Full AR5 draft leaked here, contains game-changing admission of enhanced solar forcing. Alec Rawls, 2012.
  46. ↑ V. Masson-Delmotte i inni red., Global Warming of 1.5 °C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5 °C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty [online], IPCC [dostęp 2021-01-06].
  47. ↑ Lorraine Chow, Scientists, Governments Discuss Crucial IPCC Report on Climate Change [online], EcoWatch.
  48. ↑ AR6 Climate Change 2021: The Physical Science Basis — IPCC [online], www.ipcc.ch [dostęp 2022-07-12].
  49. ↑ AR6 Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability — IPCC [online] [dostęp 2022-07-12].
  50. ↑ AR6 Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change — IPCC [online] [dostęp 2022-07-12].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Międzyrządowy_Zespół_ds._Zmian_Klimatu&oldid=70192858”