Iwo z Bretanii

święty katolicki

Iwo z Bretanii OFS, Iwo z Kermartin, właśc. Yves Hélory[a] (ur. 17 października 1253 na dworze Kermartin w pobliżu Tréguier, zm. 19 maja 1303 w Louannec w Bretanii) − francuski prezbiter, tercjarz franciszkański[1], święty Kościoła katolickiego.

Święty
Iwo z Bretanii OFS
Yves Hélory
prezbiter
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 października 1253
dwór Kermartin
(w dzis. gm. Minihy-Tréguier; Trégor w Bretanii)

Data i miejsce śmierci

19 maja 1303
Louannec
(Bretania, Królestwo Francji)

Czczony przez

Kościół katolicki

Kanonizacja

czerwiec 1347
przez Klemensa VI
(ogłoszenie Iwo świętym)

Wspomnienie

19 maja

Atrybuty

księga, zwój pergaminu, pióro

Patron

Bretanii, prawników, wdów i sierot, ludzi biednych

Szczególne miejsca kultu

Tréguier

Życiorys edytuj

Iwo urodził się w Bretanii, jako syn Hélorego, pana Kermartin i Azo du Kenquis.

W 1267, jako Iwo Hélory, rozpoczął naukę na Uniwersytecie Paryskim, gdzie następnie ukończył wyższe studia z prawa cywilnego. W 1277 rozpoczął studia z prawa kanonicznego na uniwersytecie w Orleanie. Po powrocie do Bretanii został wyznaczony w roku 1280 przez archidiakona Rennes na stanowisko diecezjalnego sędziego duchownego. W 1284 został zaproszony przez biskupa Tréguier do pełnienia obowiązków oficjała sądu biskupiego. Jako kościelny prawnik nie wahał się opierać niesprawiedliwej władzy państwowej, która ingerowała w prawa Kościoła. Przez całe dorosłe życie otaczał opieką ludzi ubogich, dlatego też nadano mu miano „adwokata biedaków”. Żył bardzo skromnie, służąc innym ludziom. W swoim domu urządził: szpital, łaźnię, sierociniec i przytułek dla najuboższych. Iwo był członkiem III Zakonu Braci Mniejszych.

Iwo Hélory zmarł w rodzinnej Bretanii. Został pochowany w miejscowości Tréguier, gdzie znajdują się również jego relikwie (w katedrze Świętego Tugduala).

Na jego grobie wyryto inskrypcję:
Sanctus Ivo erat Brito/ Advocatus et non latro/ Res miranda populo – Święty Iwo był Bretończykiem, adwokatem a nie bandytą – rzecz zadziwiająca dla ludzi.

Kult edytuj

W czerwcu 1347 papież Klemens VI ogłosił Iwona świętym.

Patronuje Bretanii i prawnikom. Uznawany jest również za opiekuna ludzi biednych, patrona wdów i sierot.

W ikonografii święty przedstawiany jest, jako sędzia w todze i birecie, czasami jako diakon w dalmatyce.

Atrybutami św. Iwona są m.in.: księga, zwój pergaminu i pióro.

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 19 maja.

Każdego roku prawnicy z całego świata spotykają się w Tréguier na odpuście św. Iwona, odprowadzając w procesji relikwiarz z czaszką świętego, z Katedry św. Tugduala do Kościoła NMP w Minihy-Trég.

Kościoły i kaplice edytuj

We współczesnej Polsce z kultem Św. Iwona łączy się nazwa miejscowości Iwonicz oraz Iwonicz-Zdrój, gdzie w roku 1464 poświęcony został pierwszy drewniany kościół. Pod koniec XVIII wieku uzdrowisko iwonickie znalazło się w dobrach rodziny Załuskich, którzy w roku 1838 ufundowali tam ponownie kaplicę Św. Iwo. W latach 1894-1895 wybudowano nowy kościół pw. Św. Iwona. W roku 1952 dzięki badaniom archiwalnym ks. dr Jana Rąba ostatecznie ustalono, że patronem iwonickiej świątyni jest Św. Iwon Hélory z Kermatin w Bretanii.

Kult św. Iwona żywy był także w innym miejscu na Podkarpaciu, wsi Rudołowice, gdzie w 1393 roku Mikołaj Mzurowski ufundował drewniany kościół parafialny, który w 1446 roku oddano pod opiekę Zakonu Kanoników Regularnych Grobu Jerozolimskiego – bożogrobców. Zakon ten sprawowali nad nim pieczę do XVIII wieku. O nabożeństwie do patrona prawników i ubogich świadczy obraz św. Iwona umieszczony na szczycie nastawy ołtarzowej (retabulum) prawego bocznego ołtarza. Pod wizerunkiem znajduje się napis: SWIETY IWON PATRON OSOBLWY W UCISKACH PRAWNYCH LUDZY UKRZYWDZO YWINYCH UTRAPIENIACH. Do tej pory nie przeprowadzono badań, które wykazałyby, z jakiego okresu pochodzi ów obraz. Prawdopodobne wydaje się, że został on wprowadzony do kościoła dopiero podczas jego rozbudowy w latach 1903-1905, którą kierował doktor prawa, Aleksander Marian Janowicz, profesor Uniwersytetu Lwowskiego – właściciel Rudołowic. Jako wykształcony prawnik zapewne znał patrona wykonywanej przez siebie profesji. Niewykluczone jednak, że obraz jest znacznie starszy.

Kościoły i kaplice w Polsce
  • Kościół pw. św. Iwona i Matki Boskiej Uzdrowienia Chorych w Iwoniczu-Zdroju (1894-95)
  • Kościół pw. Matki Bożej Uzdrowienia Chorych i św. Iwona (1995)
  • Kaplica św. Iwona w Kościele NMP na Piasku we Wrocławiu.
Kościoły w Europie
Galeria

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Zwany również Yves (we Francji), Yvo, Ives, Ivo.

Przypisy edytuj

  1. Lázaro Iriarte OFMCap, Józef Salezy Kafel OFMCap, Andrzej Józef Zębik OFMCap, Krystyna Kuklińska OSC: Historia franciszkanizmu. Kraków: Bracia Mniejsi Kapucyni, 1998, s. 566. ISBN 83-910410-0-X.
  2. Sant’Ivo dei Bretoni. (ang.)

Bibliografia edytuj