Bretania

kraina historyczna we Francji

Bretania (fr. Bretagne, bret. Breizh, gal. Bertaèyn) – kraina historyczna w północno-zachodniej Francji, położona na Półwyspie Bretońskim, nad Oceanem Atlantyckim. Obejmuje faliste i pagórkowate tereny Półwyspu Bretońskiego, z kulminacjami na wznoszących się w centrum wzgórzach d’Arrée (Toussaines, 384 m n.p.m.) i Noires (326 m n.p.m.). Wśród regionów francuskich wyróżnia się dużą odrębnością kulturową.

Bretania
Bretagne, Breizh
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwa

 Francja

Ważniejsze miejscowości

Nantes, Rennes, Brest

Położenie na mapie
Mapa Bretanii

Współcześnie kraina podzielona jest na pięć departamentów: Côtes-d’Armor, Finistère, Ille-et-Vilaine i Morbihan (wszystkie w regionie administracyjnym Bretania) oraz Loara Atlantycka (w regionie Kraj Loary).

Historia edytuj

 
Księstwo Bretanii w 1447
 
Typowy krajobraz Bretanii, wybrzeże Atlantyku w okolicach miejscowości La Baule-Escoublac
 
Mapa przedstawiająca tradycyjną regionalizację Bretanii

Rzymska Armoryka, w V-VI wieku zasiedlona przez celtyckie plemię Brytów, wypierane z brytyjskiej Kornwalii przez germańskich Anglów i Sasów. Następnie pod zwierzchnictwem Franków. Wobec ciągłych buntów w Bretanii Karol Wielki utworzył na jej granicy Marchię Bretońską. We wczesnośredniowiecznej Francji hrabstwo Bretanii stanowiło jedno z wielkich lenn Korony francuskiej, będąc często przedmiotem rywalizacji między Francją i Anglią. Od 1213 w posiadaniu bocznej linii Kapetyngów. W 1297 podniesione do rangi księstwa.

Ród książęcy w linii męskiej wymarł w 1488 na Franciszku II. Jego córka Anna Bretońska poślubiła w 1491 króla Francji – Karola VIII, a po jego śmierci w 1499 Ludwika XII. W 1514 córka Anny – Klaudia de Valois, wyszła za Franciszka I – późniejszego króla Francji, który w 1532 formalnie włączył lenna bretońskie do Korony francuskiej.

Niektóre odrębności (własne stany prowincjonalne) Bretania zachowała do okresu rewolucji francuskiej 1789-1799 i ówczesnej reformy administracyjnej (1790). W czasach rewolucji wraz z Wandeą i Normandią stanowiła teren powstań rojalistycznych – zwanych szuanerią, krwawo tłumionych przez wojska Republiki.

Gospodarka edytuj

Bretania jest regionem wyróżniającym się dużym znaczeniem rolnictwa i dziedzin związanych z morzem w gospodarce. Region rolniczy – uprawa pszenicy, kukurydzy, owsa, ziemniaków, warzyw i owoców. W Bretanii produkuje się około 1/2 francuskiego drobiu i mięsa wieprzowego, prowadzona jest także hodowla bydła. W zatokach hodowla małży i ostryg. Hodowle w Bretanii dostarczają niemal 1/3 ostryg z 210 tys. ton ostryg produkowanych we Francji. Na wybrzeżu rozwinięte rybołówstwo przybrzeżne i dalekomorskie (m.in. porty w Concarneau i Lorient).

Ze względu na wyjątkowe położenie geograficzne Bretanii od stuleci istotną rolę w jej gospodarce odgrywa handel morski. Największymi portami handlowymi (przeładunek roczny przekraczający 500 tys. ton) są: Nantes-Saint-Nazaire, Lorient, Brest, Saint-Malo i Roscoff.

Eksploatacja rud żelaza, cynku i ołowiu. Rozwinięty przemysł metalurgiczny, chemiczny, elektrotechniczny, stoczniowy i spożywczy. Przy ujściu rzeki Rance do zatoki Saint-Malo działa pierwsza na świecie elektrownia pływowa (moc 240 MW). Rozwinięta turystyka – liczne kąpieliska nadmorskie (m.in. Carnac, Saint-Malo, Audierne). Ważną rolę odgrywa kanał śródlądowy Nantes-Brest.

Miasta edytuj

Do najważniejszych miast Bretanii należą Nantes (historyczna stolica krainy, obecnie stolica regionu administracyjnego Kraj Loary), Rennes (stolica regionu administracyjnego Bretania) oraz Brest (główna baza francuskiej marynarki wojennej na Atlantyku).

Lp. Herb Miasto Ludność (I 2017) Region Departament
1.   Nantes 309 346   Kraj Loary Loara Atlantycka
2.   Rennes 216 815   Bretania Ille-et-Vilaine
3.   Brest 140 064   Bretania Finistère
4.   Saint-Nazaire 69 993   Kraj Loary Loara Atlantycka
5.   Quimper 62 985   Bretania Finistère
6.   Lorient 57 149   Bretania Morbihan
7.   Vannes 53 352   Bretania Morbihan
8.   Saint-Malo 46 097   Bretania Ille-et-Vilaine
9.   Saint-Brieuc 44 372   Bretania Côtes-d’Armor
10.   Lanester 22 728   Bretania Morbihan
11.   Fougères 20 418   Bretania Ille-et-Vilaine
12.   Lannion 19 880   Bretania Côtes-d'Armor

Zabytki edytuj

 
Opactwo na Mont Saint-Michel

Do zabytków na terenie Bretanii należą:

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj