Józef Rostafiński

polski botanik, historyk nauk przyrodniczych, wydawca, biograf

Józef Rostafiński (ur. 14 sierpnia 1850 w Warszawie[1], zm. 5 maja 1928 w Krakowie[1]) – botanik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; członek PAU, pionier polskiej florystyki.

Józef Rostafiński
Ilustracja
Kraj działania  Polska
Data i miejsce urodzenia 14 sierpnia 1850
Warszawa
Data i miejsce śmierci 5 maja 1928
Kraków
Profesor nauk biologicznych
Specjalność: botanik
Alma Mater Szkoła Główna Warszawska
Uczelnia Uniwersytet Jagielloński
Okres zatrudn. 1878–1928
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

ŻyciorysEdytuj

Urodził się w 1850 roku w Warszawie. Już jako dziecko zainteresował się botaniką pod wpływem profesora nauk naturalnych oraz wykładowcy w Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej Józefa Wyszyńskiego. To z jego inspiracji w wieku 11 lat założył swoje pierwsze herbarium[2].

Studiował nauki przyrodnicze w Szkole Głównej w Warszawie (1866–1869), a następnie w Jenie, Halle i Strasburgu.

Od 1877 (zatwierdzony 1878) był członkiem korespondentem, od 1883 – członkiem czynnym Akademii Umiejętności (od 1918 Polskiej Akademii Umiejętności). W latach 1920–1923 – dyrektor Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego PAU; w l. 1890–1907 – sekretarz Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego AU; od 1873 współpracownik (od 1877 członek) Komisji Fizjograficznej AU[3].

Jedna z jego książek, Przewodnik do oznaczania roślin w Polsce dziko rosnących, doczekała się 21 wydań w latach 1886–1979.

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Cierpiał na arteriosklerozę. Zmarł 5 maja 1928. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie 7 maja 1928[4].

Był żonaty, miał dzieci. Tuż przed jego śmiercią zmarła jego córka. Był ojcem Jana Rostafińskiego oraz dziadkiem Wojciecha Rostafińskiego.

Imieniem Józefa Rostafińskiego nazwano ulice w Krakowie, Wrocławiu.

PublikacjeEdytuj

  • 1874: Śluzowce (Mycetozoa), Monografia, Pamiętnik Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu T. 5
  • 1877: O podzielności jaja (Mn a ovi natura) i zapłodnieniu u morszczynów[5]
  • 1887: Polska z czasów przedhistorycznych pod względem fizjograficznym[6]
  • 1894: Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach, ZWAK, t. 18, s. 21[7]
  • 1888: Nasza literatura botaniczna XVI w. oraz jej autorowie lub tłomacze: studyjum krytyczne[8]
  • 1896: Ludzie i świat Algieru
  • 1900: Średniowieczna historia naturalna w Polsce (tom 1–2)
  • 1900: Medycyna na Uniwersytecie Jagiellońskim w XV wieku. Szkic źródłowy i krytyczny[9]
  • 1900: Słownik polskich imion rodzajów roślin
  • 1921: Początki botaniki oparte na opisie roślin. Z XVI oryginalnemi tablicami i 104 rycinami w tekście[10]
  • 1921: Las, bór, puszcza, matecznik jako natura i baśń w poezji Mickiewicza[11]
  • 1922: Wpływ przeżyć chłopięcych Mickiewicza na obrazy ostatnich dwu ksiąg Pana Tadeusza oraz o święceniu ziół na Matkę Boską Zielną[12]

Był także encyklopedystą. Na prośbę Zygmunta Glogera napisał do jego Encyklopedii staropolskiej hasło Rośliny miłośnicze. Jego nazwisko jako współtwórcę tej encyklopedii wymienia autor w posłowiu tomu IV[13].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 430.
  2. ↑ Zemanek 2000 ↓.
  3. ↑ Piotr Köhler: Botanika w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (1815–1952).. Kraków: 2002.
  4. ↑ Groby profesorów UJ na Cmentarzu Rakowickim. 2010-10-20. [dostęp 2015-08-29].
  5. ↑ O podzielności jaja (mn a ovi natura) i zapłodnieniu u morszczynów
  6. ↑ Nekrologia ś.p. Józef Rostafiński Czas 1928 nr 105 s.3 [1]
  7. ↑ Zielnik czarodziejski to jest Zbiór przesądów o roślinach / przez Józefa Rostafińskiego
  8. ↑ Nasza literatura botaniczna XVI w. oraz jej autorowie lub tłomacze: studyjum krytyczne – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa
  9. ↑ Medycyna na Uniwersytecie Jagiellońskim w XV wieku. Szkic źródłowy i krytyczny – Śląska Biblioteka Cyfrowa
  10. ↑ Początki botaniki oparte na opisie roślin. Z XVI oryginalnemi tablicami i 104 rycinami w tekście. – Wyd. 10, nowo opracowane – Śląska Biblioteka Cyfrowa
  11. ↑ Las, bór, puszcza, matecznik, jako natura i baśń w poezji Mickiewicza – Śląska Biblioteka Cyfrowa
  12. ↑ Wpływ przeżyć chłopięcych Mickiewicza na obrazy ostatnich dwu ksiąg Pana Tadeusza oraz o święceniu ziół na Matkę Boską Zielną – Śląska Biblioteka Cyfrowa
  13. ↑ Gloger 1903 ↓.

BibliografiaEdytuj

  • † Józef Rostafiński. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, s. 11, Nr 126 z 7 maja 1928. 
  • Alicja Zemanek: Józef Rostafiński botanik i humanista. Kraków: Komisja Historii Nauki, Polska Akademia Umiejętności, 2000, s. 13–106.
  • Zygmunt Gloger: Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. IV. Warszawa: Druk P. Laskauera i W.Babickiego, 1903.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Rostafiński&oldid=62090621”