Język czuwaski

język z rodziny turkijskiej używany głównie w Rosji

Język czuwaski – język należący do podrodziny języków tureckich, klasyfikowany jako jedyny żywy język należący do grupy bułgarskiej. Język ten jest najbliższym krewnym wymarłego języka protobułgarskiego, używanego przez Prabułgarów, którzy w 681 r. utworzyli na Bałkanach państwo bułgarskie[1].

Чӑваш чĕлхи
Obszar

Federacja Rosyjska

Liczba mówiących

ok. 1 043 000

Pismo/alfabet

cyrylica

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowy Czuwaszja
Organ regulujący Čăvaš patšalăh gumanitari ăslălăhĕsen institučĕ
UNESCO 3 zdecydowanie zagrożony
Ethnologue 2 prowincjonalny
Kody języka
ISO 639-1 cv
ISO 639-2 chv
ISO 639-3 chv
IETF cv
Glottolog chuv1255
Ethnologue chv
GOST 7.75–97 чув 795
WALS chv
SIL CJU
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku czuwaskim
Słownik języka czuwaskiego
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język czuwaski jest dalej spokrewniony z pozostałymi językami tureckiej rodziny językowej, dlatego też jest niemal całkowicie niezrozumiały dla osób posługujących się innymi językami tureckimi. Używany przez około milion ludzi głównie w Republice Czuwaszji (gdzie wraz z językiem rosyjskim ma status języka urzędowego), Tatarstanie, Baszkirii, obwodach: samarskim, uljanowskim, orenburskim.

Na podstawie analizy pojedynczych zanotowanych słów z języka Hunów uważa się, że prawdopodobnie język ten był spokrewniony z językiem czuwaskim[2].

Wyróżnia się dwa słabo zróżnicowane dialekty tego języka: dolny, zwany anatri (rozpowszechniony na południu Czuwaszji) i górny – turi. Język literacki oparty jest na dialekcie anatri.

Do zapisu języka czuwaskiego używana jest zmodyfikowana cyrylica.

Alfabet

edytuj
А а Ӑ ӑ Б б В в Г г Д д Е е Ё ё
Ӗ ӗ Ж ж З з И и Й й К к Л л М м
Н н О о П п Р р С с Ҫ ҫ Т т У у
Ӳ ӳ Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ
Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я

Użycie języka

edytuj

W Republice Czuwaszji, na obszarach zamieszkanych w przeważającym stopniu przez przedstawicieli narodowości tytularnej, jest on językiem wykładowym w szkołach podstawowych. Jego naukę można kontynuować także w szkole średniej i na uczelniach wyższych. Używany jest w czuwaskiej radiofonii i telewizji. Prasa w języku czuwaskim ukazuje się również poza granicami Czuwaszji.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Н.А. Баскаков: Тюрские языки. Москва: 1960, s. 104–105.
  2. Language Log: Attila the Gothic dad [online], itre.cis.upenn.edu [dostęp 2017-11-24].

Bibliografia

edytuj