Janowiec skrzydlaty

gatunek rośliny z rodziny bobowatych

Janowiec skrzydlaty[5], janowczyk skrzydlaty[6] (Genista sagittalis L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae). Jest szeroko rozpowszechniony w Europie południowej od Hiszpanii na zachodzie po Ukrainę na wschodzie. Północna granica zasięgu biegnie przez Francję, Belgię, Niemcy, Czechy, Węgry i Rumunię[4]. W Polsce bardzo rzadko dziczejący na skrajach lasów i na murawach[6] w powiecie przeworskim[5]. Uprawiany jest w ogrodach skalnych[4].

Janowiec skrzydlaty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

janowiec

Gatunek

janowiec skrzydlaty

Nazwa systematyczna
Genista sagittalis L.
Sp. pl. 2:710. 1753[3]
Synonimy
  • Chamaespartium sagittale (L.) P.E.Gibbs
  • Cytisus sagittalis (L.) Koch
  • Genista delphinensis Verl.
  • Genistella sagittalis (L.) Gams
  • Pterospartum sagittale (L.) Willk.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Kwiatostan
Owoce

Morfologia

edytuj
Pokrój
Kępiasto rozrastający się półkrzew, z pędami silnie rozgałęzionymi u nasady, osiągającymi od kilku do 30 cm wysokości[5].
Łodyga
Poszczególne gałązki wzniesione lub podnoszące się i charakterystycznie szeroko oskrzydlone. Skrzydełka zielone, błoniaste, przerywane w 3–6 węzłach. W górze łodygi gęsto owłosione, w dole łysiejące[5].
Liście
Pojedyncze, wyrastają z węzłów naprzemiennie – raz z jednej, raz z drugiej strony łodygi. Siedzące, bez przylistków, o blaszce cienkiej, eliptycznej do lancetowatej – do 22 mm długości i 8 mm szerokości. Szczyt blaszki zaokrąglony lub zaostrzony. Blaszka początkowo owłosiona, później z wierzchu przynajmniej łysiejąca[5].
Kwiaty
Zebrane po 4–20 w zbite, kulistawe do jajowatych grona na szczytach gałązek. Oś kwiatostanu, szypułki (długości do 3 mm) i kielichy gęsto owłosione. Kwiaty wsparte wąskimi przysadkami o długości do 5,5 mm. Na szypułkach znajduje się także para szydlastych podkwiatków o długości do 3,5 mm. Kielich dwuwargowy, o długości do 9 mm. Korona kwiatu żółta o budowie typowej dla kwiatu motylkowego. Żagielek odwrotnie jajowaty, na szczycie wycięty. Wszystkie płatki równej długości[5].
Owoce
Strąki płaskie z wypukłościami nad nasionami. Są przylegająco owłosione i osiągają do 20 mm długości przy 5 mm szerokości[5].

Biologia i ekologia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-19] (ang.).
  3. a b Genista sagittalis L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-10-19].
  4. a b c d L. Lopez Poveda, Genista sagittalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-10-19] (ang.).
  5. a b c d e f g h i j W. Szafer, B. Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. VIII. Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 20.
  6. a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 261. ISBN 83-01-14342-8.
  7. a b Genista sagittalis L.. [w:] Info Flora [on-line]. [dostęp 2017-10-19].