Janusz Jagrym-Maleszewski

Janusz Zygmunt Jakub Maleszewski h. Gryf, ps. w POW Zygmunt Jagrym (ur. 1 maja 1879 w Czarnocinie, zm. 27 września 1942[1] w Warszawie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, senator II RP IV kadencji.

Janusz Jagrym-Maleszewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 maja 1879
Czarnocin, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

27 września 1942
Warszawa, Polska pod okupacją III Rzeszy

Senator IV kadencji (II RP)
Okres

od 4 października 1935
do 13 września 1938

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Order Krzyża Orła II Klasy (Estonia) Komandor Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Gwiazdy Rumunii
Herb Gryf (lub Jaxa)

Szkic biograficzny

edytuj

Młodość

edytuj

Maleszewski urodził się w rodzinie ziemiańskiej jako syn Hilarego, b. powstańca styczniowego, dzierżawcy majątku Czarnocin, i Marii z Krasnodębskich. Uczęszczał do szkoły realnej w Warszawie, ale został z niej relegowany za udział w manifestacji patriotycznej, po czym wstąpił do Akademii Handlowej w Lipsku, którą ukończył w 1902. Przez jakiś czas pracował jako handlowiec, około 1910 powrócił do Polski.

I wojna światowa

edytuj

Od 5 sierpnia 1914 służył jako ułan, a następnie podoficer i oficer w Legionach Polskich. 10 czerwca 1915, w czasie szarży pod Rokitną dowodził II plutonem 2 szwadronu 2 dywizjonu ułanów, późniejszym 2 pułkiem Szwoleżerów Rokitniańskich. W czasie szarży został ciężko ranny i wzięty do niewoli rosyjskiej. W listopadzie 1915, po amputacji nogi, jako inwalida wrócił w drodze wymiany z niewoli i otrzymał roczny urlop zdrowotny. Od jesieni 1916 kolejno służył w Krajowym Inspektoracie Zaciągu w Warszawie, jako sekretarz generalny Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu, a w końcu jako kierownik Głównego Urzędu Zaciągu polskiej armii zwanej Polnische Wehrmacht, którego szefem był Władysław Sikorski. W październiku 1918 mianowany został szefem Wydziału Spraw Oficerskich w Sztabie Inspektoratu Lokalnego w Polnische Wehrmacht.

W niepodległej Polsce

edytuj

W 1918, po wstąpieniu do Wojska Polskiego działał najpierw w Wydziale Personalnym Departamentu VI Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1 marca 1920 wyznaczony został na stanowisko szefa Sekcji 1 Ogólno-Organizacyjnej Oddziału V Personalnego Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych oraz jako oficer do zleceń w gabinecie ministra spraw wojskowych. W czasie wojny polsko-bolszewickiej był członkiem Rady Obrony Stolicy przy Delegacie MSWojsk. W sierpniu 1921 został szefem Wydziału Organizacyjnego Oddziału V Personalnego Sztabu Generalnego. Pełniąc służbę w Sztabie Generalnym, pozostawał oficerem nadetatowym 2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. W latach 1925–1926 nie pełnił żadnych funkcji ze względu na ciężką chorobę.

W maju 1926 wziął czynny udział w przewrocie majowym, broniąc wraz z płk. Sławojem Składkowskim gmachu Ministerstwa Spraw Wojskowych na ul. 6 Sierpnia i uniemożliwiając wykonanie rozkazów zwolennika rządu, gen. Szpakowskiego. Po przewrocie majowym, na jesieni 1926, został szefem Wydziału Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych z pozostawieniem dotychczasowej funkcji oficera sztabowego do zleceń przy Ministrze Spraw Wojskowych[2]. Stanowisko szefa Wydziału Wyznań Niekatolickich M.S.Wojsk. objął po płk. SG Adamie Kocu. Z dniem 31 października 1926 na skutek reklamacji Ministra Spraw Wewnętrznych przeniesiony został w stan nieczynny na okres sześciu miesięcy z prawem noszenia munduru, w celu objęcia stanowiska komendanta głównego Policji Państwowej[3]. Z dniem 30 kwietnia 1927 Minister Spraw Wojskowych przedłużył mu okres pozostawania w stanie nieczynnym o dalszych dwanaście miesięcy z prawem noszenia munduru[4]. W latach 1926–1935 pełnił funkcję komendanta głównego Policji Państwowej, a następnie był senatorem z województwa kieleckiego w Senacie IV kadencji.

W 1909 Janusz Maleszewski poślubił Jadwigę Marię z Dunin-Borkowskich (ur. 1890), która w czasie jego działalności w Policji była organizatorką i pierwszą przewodniczącą Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna”.

Awanse

edytuj

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. O kawalerii polskiej XX wieku s. 26
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 13 października 1926, s. 346.
  3. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 48 z 3.11.1926 r.
  4. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 14 z 5.05.1927 r.
  5. a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 458.
  6. Dziennik Personalny 1923.01.11 Nr3
  7. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.
  8. M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia Policji Państwowej”.
  9. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  10. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 26.
  11. M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139 „za zasługi na polu obrony powietrznej i przeciwgazowej”.
  12. Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 283.
  13. Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-12]. (est.).

Bibliografia

edytuj