Jarczowice
Jarczowice – część wsi Ściborowice w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Krapkowice[3][4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.
| część wsi | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Część miejscowości | |
| Liczba ludności (1995) |
45 |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
47-351[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OKR |
| SIMC |
0497354 |
Położenie na mapie gminy Krapkowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego  | |
 50°25′07″N 17°55′24″E/50,418611 17,923333[1]
| |
W latach 1975–1998 Jarczowice administracyjnie należały do ówczesnego województwa opolskiego.
Nazwa edytuj
Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Jarczowitz, a także wymienia obecnie stosowaną, polską nazwę Jarczowice we fragmencie: "Jarczowitz (1416 Jerczewicz, 1453 Jarzowitz, polnisch Jarczowice)"[5]. 1 października 1948 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie związanej ze Ściborowicami i należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Jarczowice[6].
Historia edytuj
.jpg)
Jarczowice wzmiankowane są już w 1245 r. kiedy, wraz z pobliskimi Komornikami, zostały przekazane zakonowi cystersów w Kazimierzu. Wioska pojawia się też w dokumencie Liber fundations biskupa wrocławskiego z 1305 r. Wioska parokrotnie zmieniała właściciela. Za panowania Oppersdorffów stworzony zostaje folwark. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu kosę skrzyżowaną z cepem, pod nimi murawa, a w otoku napis: IARTSCHOWITZ: GEM: / NEYSTAETER CRYS (pol. Gmina Jarczowice / Powiat Prudnicki)[7]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 221 mieszkańców Jarczowic 2 posługiwało się językiem niemieckim, a 219 językiem polskim[8]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Jarczowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[9].
W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Jarczowice jako przysiółek Ściborowic pod nazwą Jarszowice[10]. W 1966 w przysiółku mieszkało 75 osób[11].
Demografia edytuj
1784 r. - 106 (razem z kolonią Wesoła)
1830 r. - 110
1855 r. - 207
1861 r. - 222
1995 r. - 45
Zabytki edytuj
Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Jarczowicach chronione są[12]:
- zespół folwarczny:
- budynek inwentarski (owczarnia), Jarczowice 10
- stodoła, Jarczowice 10
- rządcówka, Jarczowice 10
- oficyna, Jarczowice 11
Religia edytuj
Jarczowice przynależą do parafii rzymskokatolickiej w Komornikach[13].
Bezpieczeństwo edytuj
Do 1998 bezpieczeństwo pożarowe w Jarczowicach było nadzorowane przez Komendę Rejonową PSP w Prudniku[14].
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 6 Komendy Powiatowej Policji w Krapkowicach[15].
Teren miejscowości, jak i całej gminy Krapkowice, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[16]. Gminę Krapkowice obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[17].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44492
- ↑ Ściborowice, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1278 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Triest 1865 ↓, s. 1074.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692).
- ↑ 899 Jarschowitz (Jarczowice) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 16 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
- ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74.
- ↑ Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 22.
- ↑ 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 20 maja 1953, s. 40.
- ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 100.
- ↑ Ewidencja – Gmina Krapkowice [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-08-16].
- ↑ Jarczowice | Parafia Komorniki [online], www.parafiakomorniki.com.pl [dostęp 2020-07-01].
- ↑ Kasza 2020 ↓, s. 581.
- ↑ Komenda Powiatowa Policji w Krapkowicach [online], krapkowice.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
- ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].
Bibliografia edytuj
- O. Henryk Kałuża SVD ,,Dzieje Parafii Brożec i Okolic'', Brożec - Nysa 2009, s. 196
- Felix Triest, Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117 (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
- Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- Jarczowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 448.