Jaremcze

miasto na Ukrainie w obwodzie iwanofrankowskim

Jaremcze (ukr. Яремче) – miasto na Ukrainie, na prawach rejonu, w obwodzie iwanofrankiwskim, nad rzeką Prut, 66 km od Iwano-Frankiwska, 525 m n.p.m., 8044 mieszkańców (2020)[1], dla porównania spis powszechny w 2001 zanotował ich 7543[2].

Jaremcze
Яремче
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Populacja (2020)
• liczba ludności


8044

Nr kierunkowy

3434

Kod pocztowy

78500

Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jaremcze”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Jaremcze”
Ziemia48°26′30″N 24°33′00″E/48,441667 24,550000
Strona internetowa

Miasto jest obecnie głównym ukraińskim ośrodkiem wypoczynkowo-sportowym Karpat Wschodnich. W Jaremczu swoją siedzibę mają władze Karpackiego Parku Narodowego[3]. Miasto partnerskie Namysłowa.

Radzie miasta Jaremcze podlegają także następujące miejscowości:

W granicach Jaremcza znajdują się dawniej samodzielne wsie Dora i Jamna.

Historia

edytuj

Założone w 1787[4] roku, prawa miejskie nadane zostały w 1963 roku. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Jaremcze w powiecie nadwórniańskim województwa stanisławowskiego.

W okresie przedwojennym (w granicach Polski) Jaremcze było jednym z najpopularniejszych i najlepiej zagospodarowanych kurortów zimowych (dwa hotele, pensjonaty, wille), nie ustępując popularnym w tym okresie Zakopanemu i Krynicy. Przylgnęła wówczas do miasta nazwa Perły Karpat.

Nad przepływającą rzeką Prut wznosi się most kolejowy o wysokości 28 m. Pierwotny most kamienny z lat 1894-96, zniszczony podczas I wojny światowej, został zaprojektowany przez polskiego inżyniera budownictwa Stanisława Kosińskiego i posiadał największą w ówczesnej Europie rozpiętość głównego łuku – 65 metrów[5] (spotyka się też liczbę 67,62 m[6]). Z tego też względu okrzyknięto go mianem najszczytniejszego dzieła architektoniki drogowej na ziemiach polskich[7]. Most zaprojektowany przez Kosińskiego był wzorem dla budowniczych alpejskich tras kolejowych.

W 1928 r. Jaremcze zostało uznane za uzdrowisko posiadające charakter użyteczności publicznej[8].

W czasie okupacji niemieckiej pracująca w Jaremczu Polka Aniela Prusakowa udzielała pomocy tutejszym Żydom, za co w 1994 roku Instytut Jad Waszem uhonorował ją tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata[9].

14 grudnia 2006 roku Parlament Ukrainy oficjalnie zmienił nazwę miasta z Jaremcza na Jaremcze. Decyzja została podjęta po przeprowadzonym wcześniej referendum wśród mieszkańców miasta, jak również rekomendacji władz miasta i władz obwodu iwanofrankowskiego.

Religia

edytuj

W mieście znajdują się:

  • XVIII-wieczna cerkiew św. Jana Miłościwego.
  • dawny kościół rzymskokatolicki[10] (architekt Tadeusz Obmiński), przebudowany, obecnie filia Oszczadbanku przy ul. Swobody 260[11]
  • nowy kościół rzymskokatolicki pw. św. Józefa Bilczewskiego[12]

Przypisy

edytuj
  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2020 року. (ukr.).
  2. Liczby ludności miejscowości obwodu iwanofrankiwskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
  3. Положення про Карпатський національний природний парк (нова редакція) (Statut KPN) [online], 13 marca 2017, s. 2–3 (ukr.).
  4. Dylewski w swoim przewodniku po Ukrainie podaje rok 1788 i człowieka o nazwisku Jarema jako założyciela.
  5. Stanisław Rawicz Kosiński - budowniczy galicyjskich kolei. [dostęp 2013-01-09].
  6. np. w „Historii kolei w Polsce” A. Dylewskiego, Carta Blanca 2012, podano obydwie wielkości
  7. A. Dylewski, Ukraina, Pascal Bielsko-Biała.
  8. (Art. 2) Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. zmieniające ustawę o uzdrowiskach (Dz.U. z 1928 r. nr 36, poz. 331)
  9. Patkowska Aniela (Górna). collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-06-24]. (ang.).
  10. Z Jaremcza. „Kurjer Stanisławowski”. 1144, s. 1–2, 11 sierpnia 1907.
  11. Kостел якого вже немає. Яремче. (ukr.)
  12. Jaremcze, św. Józefa Bilczewskiego na str. Archidiecezji Lwowskiej.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj