Kardiokrynum, kardiokrinum (Cardiocrinum (Endl.) Lindl.) – rodzaj wieloletnich, ziemnopączkowych roślin zielnych z rodziny liliowatych, obejmujący 3 gatunki występujące Azji: w Chinach, Japonii, Mjanmie, na subkontynencie indyjskim i na dalekim wschodzie Rosji[4].

Kardiokrynum
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

liliowce

Rodzina

liliowate

Podrodzina

Lilioideae

Rodzaj

kardiokrynum

Nazwa systematyczna
Cardiocrinum (Endl.) Lindl.
Veg. Kingd., ed. 2.: 205 (1847)[3]
Kardiokrynum olbrzymie

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów καρδιά (kardia – serce) i κρίνων (krinon – lilie), odnosząc się do kształtu blaszek liściowych tych roślin[5].

Morfologia

edytuj
Pęd podziemny
Cebula utworzona przez nabrzmiałe nasady liści odziomkowych.
Łodyga
Łodyga bardzo wysoka.
Liście
Liście odziomkowe i łodygowe, ogonkowe, zwykle jajowato-sercowate.
Kwiaty
Kwiaty obupłciowe, rurkowato-lejkowate, duże, zebrane w grono. Szypułki raczej krótkie. Okwiat pojedynczy, sześciolistkowy. Listki okwiatu wolne. Pręciki osadzone u nasady listków okwiatu. Nitki pręcików spłaszczone. Główki pręcików wąsko elipsoidalne. Zalążnia cylindryczna, trzykomorowa. Szyjka słupka wydłużona. Znamię słupka lekko trójklapowe.
Owoce
Torebki. Nasiona czerwonawo-brązowe, płaskie, wąsko oskrzydlone[6].

Systematyka

edytuj
Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]

Rodzaj zaliczany do podrodziny Lilioideae w rodzinie liliowatych Liliaceae, należącej do kladu liliowców w obrębie jednoliściennych.

Gatunki[4]

Zastosowanie

edytuj
Rośliny spożywcze
Z cebul Cardiocrinum cordatum pozyskuje się skrobię spożywczą. Młode liście mogą być spożywane po ugotowaniu[7].
Rośliny lecznicze
Liście kardiokrynum olbrzymiego są używane jako zewnętrzne okłady chłodzące w celu złagodzenia bólu, ran i siniaków[7].
Rośliny ozdobne
Kardiokrynum olbrzymie jest uprawiane jako roślina ogrodowa. Wymaga gleby z dużą zawartością próchnicy, dobrze przepuszczalnej. Cebule sadzi się jesienią tuż pod powierzchnią gruntu. Główna cebula zamiera po zakwitnięciu. Rośliny rozmnaża się z odrostów lub nasion. Rośliny z tego gatunku mogą być zimowane w gruncie poza północno-wschodnią Polską (strefy mrozoodporności 6-9)[8].
Inne zastosowania
Z pustych łodyg kardiokrynum olbrzymiego produkuje się fujarki[7].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-10-21] (ang.).
  3. The International Plant Names Index. [dostęp 2012-12-18].
  4. a b Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-09-18]. (ang.).
  5. David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge: Cambridge University Press, 2008, s. 91. ISBN 978-0-521-86645-3. (ang.).
  6. Liang Songyun i Minoru N. Tamura: Flora of China. Vol. 24: Liliaceae. [dostęp 2011-09-18]. (ang.).
  7. a b c Plants For A Future. [dostęp 2011-09-18]. (ang.).
  8. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 190, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.